Lipsi
Lipsi (grčki: Λειψοί, talijanski: Lisso, turski: Lipos) je jedan od manjih otoka Arhipelaga Dodekanez u Egejskom moru u Grčkoj.[2]
Lipsi | |
|---|---|
 | |
| Podaci | |
| Lokacija | Egejsko more |
| Arhipelag | Dodekanez |
| Koordinate | |
| Država |  Grčka |
| Glavno naselje | Lipsi |
| Površina | 15.95 km² |
| Broj stanovnika | 790[1] |
 | |
Karakteristike
Lipsi leži na istočno od Patmosa i sjeverno od Lerosa. Vrlo je razveden i nizak, najviše brdo Skafi na zapadu ima 277 metara.[2]
Jedino naselje i administrativni centar leži na dnu dubokog zaljeva na zapadu, koji razdvaja otok na dva dijela, veći sjeverozapadni i manji jugoistočni.
Ukupna površina otoka iznosi 15.95 km², ali je on pravi arhipelag u malom, jer se uokolo njega nalazi 37 otočića i hridi od kojih nijedan nije veći od 1 km², pa zajedno sa njima Općina (Dimos) Lipsi ima 17.35 km².[1]
Na Lipsiju i svim otočićima uokolo koji su administrativno jedna općina ukupno živi 790 stanovnika u jedinom naselju; Lipsi.[1]
Historija
Historija Lipsija usko je povezana sa historijom susjednih otoka Dodekaneza, naročito Patmosa. Arheološkim iskapanjima, otkriveno je da je Lipsi bio naseljen još u prahistorije Karijcima iz Male Azije. Iz tih vremena pronađeni su brojni natpisi i posude, kao i utvrđeni grad iz 4. vijeka pne.. Svi prikupljeni artefakti danas su izloženi u malom muzeju Lipsi, Arheološkom muzeju Rodosa i Nacionalnom arheološkom muzeju u Ateni. [3]
Lipsi je izgleda vrhunac svog prosperiteta imao za helenističkih vremena.Za Bizanta u 11. vijeku odlukom cara Aleksija I. Lipsi i Patmos dani su kao feud monahu Kristodolosu osnivaču Manastira Jovana Bogoslova na Patmosu.Zbog tog su brojni monasi iz Patmosa živjeli na Lipsiju i osnivali nove manastire, među njima i manastir Djevice Marije (Panagia Harou) koja se smatra zaštitnicom otoka.[3]
Jedino naselje - Lipsi osnovao je 1669. Krećanin po imenu Elias. U to vrijeme Kretu su zauzele Osmanlije pa su brojni Krećani pobjegli i nastanili se po otocima Dodekaneza. U vremenima koja su uslijedila Lipsi je dijelio sudbinu Dodekaneza, sve do 1948. kad je sjedinjen sa Kraljevinom Grčkom. [3]
Početkom 20. vijeka započeo je veliki emigracijski val, kad su brojni otočani napustili Lipsi i preselili se u Australiju i Sjedinjene Američke Države. Ti emigranti imaju čvrste veze sa rodnim krajem, pa često financiraju brojne javne radove na otoku, od cesta do rekonstrukcije crkve sv. Jovana Apostola (Agios Ioannis Theologos).[3]
Malobrojni stanovnici bave se poljoprivredom, ribarstvom i turizmom.[3]
Transport
Lipsi nije povezan dnevnom trajektnom linijom sa Pirejom, već se do njega može doći jedino preko Patmosa ili Lerosa.
