Dita e mësuesit
Dita e Mësuesit është një festë, e cila i kushtohet personelit edukues të shkollave dhe universiteteve. Deri në fillim të viteve '90 në Shqipëri, për të nxitur mësimdhënien e një cilësie sa më të lartë, mësuesit më të dalluar shpërbleheshin me dekorata të larta që ishin Mësues i Merituar dhe Mësues i Popullit.[1] [2]
Mësonjëtorja e Korçës
Më mars të vitit 1887 në Korçë u hap mësonjëtorja e parë shqipe.[3] Mësues dhe drejtor i parë i saj ishte Pandeli Sotiri. Veç tjerash kjo ngjarje ishte një fitore e madhe për popullin shqiptar, pasi deri atëherë dhënia e mësimeve për shkak të pushtimit osman bëhej privatisht brenda shtëpive në mënyrë të fshehtë. Kështu që nga ajo ditë 7 marsi festohet në Shqipëri si dita e mësuesit për të përkujtuar atë ngjarje të rëndësishme kulturore dhe historike.[2]
Edhe pse në kushte të vështira, kur mësimi i gjuhës shqipe për shkak të kushteve të ndodhura nën sundimin osman ishte reptësisht i ndaluar, mësonjëtorja e Korçës qëndroi e hapur për gati 20 vjet. Drejtues të saj ishin figura të njohura të Rilindjes shqiptare si: Pandeli Sotiri, Petro Nini Luarasi, Nuçi Naçi, Thoma Avrami, etj. Kontributi i madh që këta atdhetarë dhe veprimtarë të shquar dhanë për kombin, dëshmohet nga dëshira e zjarrtë që ata kishin për të përhapur dijen në popull. Me ato mundësi që kishin ata u bënë iniciatorët e krijimit të teksteve të para shkollore të dokumentuara. Ata i përkushtuan një rëndësi te madhe pajisjes me mjetet e duhura të mësimdhënies,për të bërë më tej dhe shpërndarjen e tyre te nxënësit e tyre. Të edukuar me frymën e lartë të patriotizmit këta nxënës do të bëheshin në të ardhmen pasuesit e denjë të ideologjisë së mësuesve të tyre dhe luftëtarë të devotshem ne luftën për liri dhe pavarësi.[1]
Dita Botërore e Mësuesit
Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë, UNESCO, në vitin 1994, ka përcaktuar 5 tetori si Ditën Botërore të Mësuesit, për të përkujtuar nënshkrimin e Rekomandimit, në lidhje me Statusin e Mësuesve, miratuar nga ana e ILO/UNESCO, në Paris, më 5 tetor 1966. Po në këtë vit, sipas idesë dhe sugjerimit të UNESCO-së, pedagogu zviceran Robert Dottrens (1893 - 1984) hartoi edhe betimin solemn të mësuesit mbi bazën e betimit të Hipokratit. [4]
Lista e ditëve të mësuesit
| Shteti | Dita e Mësuesit. [5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16] [17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30][31] |
|---|---|
| Shqipëria | 7 Marsi. |
| Afganistani | Tetori. |
| Algjeria | 28 Shkurti. |
| Argjentina | 11 Shatori. |
| Armenia | 5 Tetori. |
| Arabia Saudite | 28 Shkurti. |
| Australia | E premtja e fundit e tetorit. |
| Azerbajxhani | 5 Tetori. |
| Bangladeshi | 5 Tetori. |
| Bellorusia | 14 Gushti. |
| Brunei | 23 Shtatori. |
| Butani | 2 Maji. |
| Bolivia | 6 Qershori. |
| Brazili | 15 Tetori. |
| Bullgaria | 5 Tetori. |
| Birmania (Burma ose Mjanmari) | 5 Tetori. |
| Çekia | 28 Marsi (Ditëlindja e pedagogut të shquar Jan Amos Komenskit. |
| Ekuadori | 13 Prilli. |
| Egjipti | 28 Shkurti. |
| El Salvador | 22 Qershori. |
| Estonia | 5 Tetori. |
| Emiratet e Bashkuara Arabe | 5 Tetori. |
| Filipinet | 5 Tetori. |
| Gjermania | 5 Tetori. |
| Greqia | 30 Janari. |
| Guatemala | 25 Qershori. |
| Holanda | 5 Tetori. |
| Hondurasi | 17 Shtatori. |
| Hong Kong | 10 Shtatori. |
| Hungaria | E diela e parë e qershorit. |
| India | 5 Shtatori Guru Purnima. |
| Indonezia | 25 Nëntori. |
| Irani | 2 Maji (12 Ordibehesht). |
| Izraeli | 23 Kislev. |
| Iraku | 1 Tetori. |
| Jemeni | 28 Shkurti. |
| Jordania | 28 Shkurti. |
| Kameruni | 5 Tetori. |
| Kanada | 5 Tetori. |
| Kili | 16 Tetori. |
| Kina | 10 Shtatori. |
| Kolumbia | 15 Maji. |
| Kosta Rika | 22 Nëntori. |
| Kuba | 22 Dhjetori (Dita e zhdukjes së analfabetizmit). |
| Kosova | 7 Marsi. |
| Korea Jugore | 15 Maji. |
| Kuvajti | 5 Tetori. |
| Katari | 5 Tetori. |
| Laosi | 7 Tetori. |
| Latvia | E diela e parë e tetorit. |
| Libani | 9 Marsi. |
| Libia | 28 Shkurti. |
| Lituania | 5 Tetori. |
| Mbretëria e Bashkuar | 9 Maji. |
| Maqedonia | 5 Tetori. |
| Malajzia | 16 Maji. |
| Maldivet | 5 Tetori. |
| Mauritiusi | 5 Tetori. |
| Meksiko | 15 Maji. |
| Moldavia | 5 Tetori. |
| Mongolia | Java e parë e tetorit. |
| Maroku | 28 Shkurti. |
| Nepali | "Guru Purnima", Mesi i korrikut (Hëna e plotë). |
| Nigeria | 5 Tetori. |
| Omani | 24 Shkurti. |
| Panama | 1 Dhjetori. |
| Pakistan | 5 Tetori. |
| Paraguaji | 30 Prilli. |
| Peru | 6 Korriku. |
| Polonia | 14 Tetori. |
| Porto Riko | 20 Maji. |
| Rumania | 5 Qershori. |
| Rusia | 5 Tetori. |
| Republika Dominikane | 30 Qershori. |
| Shën Luçia | 4-11 Tetor - (Java e Mësuesit). |
| Shtetet e Bashkuara | Java e parë e muajit maj. (Në vitin 1980 në SHBA dita e mësuesit u festua më 7 mars). |
| Serbia | 5 Tetori. |
| Singapuri | E premtja e parë e shtatorit. |
| Sllovakia | 28 Marsi (Ditëlindja e pedagogut të shquar Jan Amos Komenskit. |
| Somalia | 21 Nëntori. |
| Sudani Jugor | 1 Dhjetori. |
| Sri Lanka | 6 Tetori. |
| Spanja | 27 Nëntori. |
| Siria | 18 Marsi. |
| Taivani | 28 Shtatori. |
| Tailanda | 16 Janari. |
| Tunizia | 28 Shkurti. |
| Turqia | 24 Nëntori, (Mustafa Kemal Atatürk e caktoi në nderim të alfabetit. |
| Ukraina | E diela e parë e tetorit. |
| Uruguaji | 22 Shtatori. |
| Uzbekistani | 1 Tetori. |
| Vietnam | 20 Nëntori. |
| Venezuela | 15 Janari. |
| Xhamajka | 6 Maji. |
| Zelanda e Re | 29 Tetori. |