วิศวกรเสียง
วิศวกรเสียง (อังกฤษ: sound engineer หรือ audio engineer) คือ ผู้ที่มีความชำนาญและมีความรู้ในการจัดการด้านเสียงในกระบวนการและการใช้งานอุปกรณ์ต่างๆที่เกี่ยวข้องทั้งด้านการอัดเสียง การบันทึกเสียงลงในสื่อต่างๆทั้งอะนาล็อก (Analog) และดิจิตอล (Digital)
งานด้านวิศวกรรมเสียงมีความเกี่ยวข้องกับการออกแบบ การควบคุมในกระบวนการบันทึกเสียง (sound recording), การเพิ่มคุณภาพเสียง (sound reinforcement)และการกระจายเสียงและการควบคุมอุปกรณ์เครื่องมือต่างๆ (sound broadcasting equipment) ในการทำงานในห้องสตูดิโอนั้นวิศวกรเสียงมีหน้าที่ในการตัดต่อ ปรับแต่งเสียงโดยวิธีและเทคนิคต่างๆเพื่อที่จะสามารถสื่อถึงความหมายหรือความต้องการที่ศิลปินต้องการสื่อออกมาให้ได้มากที่สุด
เมื่อพูดถึงวิศวกรรมทางด้านเสียง ส่วนมากผู้คนจะนึกถึงงานด้านอุตสาหกรรมดนตรี (music production) ซึ่งจริงๆแล้วยังมีสายงานที่กว้างกว่านั้นตั้งแต่การทำงานเบื้องหลังการถ่ายทำภาพยนตร์ (film post production), การควบคุมเสียงในงานแสดงสด (live sound reinforcement), งานด้านการโฆษณาและมัลติมีเดีย (advertising & multimedia) และการออกอากาศ (broadcasting) โดยในการทำงานนั้นวิศวกรเสียงจะทำงานร่วมกับโปรดิวเซอร์หรือผู้กำกับ และในบางกรณีบทบาทของวิศวกรเสียงก็จะผสมรวมไปเป็นหนึ่งในบทบาทของโปรดิวเซอร์ด้วย
ทักษะความชำนาญ
ความชำนาญในสายวิชาชีพนี้ในด้านกระบวนการบันทึกเสียงแบ่งได้เป็น 4 ขั้นตอนซึ่งต้องมีความชำนาญหลักๆ ได้แก่ Recording หรือ Tracking (คือขบวนการในการบันทึกเสียง) เช่นการวางไมค์ การเลือกใช้ไมค์ การเข้าใจระดับสัญญาณ และการใช้อุปกรณ์ต่างๆในการบันทึกเสียงอีกมากมายฯลฯ, editing (คือขบวนการในการแก้ไข ตกแต่ง) เช่นการลดเสียง Noise การจูนเสียงร้อง ฯลฯ, mixing หรือ Mixdown (คือขบวนการผสมเสียง) ซึ่งต้องมีความเข้าในในเพลงแต่ละประเภทหรือชนิดเพลง ทั้งยังสามารถใช้งานเครื่องมือต่างๆในห้องบันทึกเสียงเพื่อให้เกิดเสียงเพลงที่สมบูรณ์ และ mastering (คือขบวนการจัดทำต้นฉบับ) ซึ่งผู้ที่ทำหน้าที่นี้ต้องมีความชำนาญในการใช้เครื่องมือ และประสบการณ์ที่มากพอ ซึ่งต้องเข้าใจเพลง เข้าใจเรื่องของระดับสัญญาณ รวมถึงในการทำ Mastering ถือเป็นการทำ Final tune ดังนั้น หลังจากสิ้นสุดขั้นตอนนี้แล้วจะไม่มีการนำไปแก้ไขอีกครั้งเป็นต้น โดยในกระบวนการผลิตผลงานชิ้นหนึ่งๆขั้นตอนต่างๆจะถูกมอบหมายให้วิศวกรเสียงที่มีความถนัดเฉพาะด้านนั้นๆ
การศึกษา
- ต่างประเทศ วิศวกรเสียงสามารถมาจากสาขาวิศวกรรมไฟฟ้า (electrical engineering) ซึ่งมีวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยและสถาบันที่ได้รับการรับรองเปิดสอนในสาขาวิชานี้ โดยจะได้รับปริญญาวิทยาศาสตร์บัณฑิต (bachelor of science)
- ในประเทศ SAE Institute Thailand เป็นสถาบันในประเทศไทยแห่งแรกที่เปิดสอนในหลักสูตร Creative media technology ก่อตั้งขึ้นในปี 2002 ปัจจุบัน SAE ประเทศไทย ตั้งอยู่ในใจกลางกรุงเทพมหานคร ที่อาคาร ZEN ชั้น 12M, Central World Plaza ที่นี่มีเครื่องมือ อุปกรณ์ระดับ State-of-The-Art และห้องอัดทั้งหมดออกแบบโดย Acoustician, Mr. Masami Toyoshima ผู้ออกแบบห้องอัดเสียง Abbey Road นอกจากนั้น ยังเป็นศูนย์กลางฝึกอบรม “AMS NEVE Appointed Training Partner” แรกของโลกด้วย