Listahan ng mga aktibong bulkan sa Pilipinas
Sa ibaba ay ang listahan ng mga aktibong bulkan sa Pilipinas, na, batay sa pagpapakahulugan ng Surian ng Pilipinas sa Bulkanolohiya at Sismolohiya (PHIVOLCS sa Ingles), ay anumang bulkan na pumutok sa loob ng nakalipas na 600 taon, may ulat ng pagputok na naidokumento ng tao, o kaya ay pumutok sa nakalipas na 10,000 taon (epokang Holoseno).[1]
Sa listahan ng PHIVOLCS, mayroong 24 aktibong bulkan sa Pilipinas, 21 sa ito ay may mga ulat ng pagputok sa kasaysayan. Ang natitirang tatlo ay walang nakasulat na rekord ngunit natitiyak na aktibo batay sa resulta ng radiocarbon dating ng mga deposito ng uson (pyroclastic material): ang Cabalian (na huling pumutok sa pagitan ng 165-105 BCE)[2], ang Leonard Kniaseff (na huling pumutok 1,800-6,000 taon na ang nakalilipas)[3], at Isarog (na huling pumutok sa pagitan ng 3500-2374 BCE ± 87).[4]
Samantala, may hiwalay na listahang minimintine ang Global Volcanism Program (GVP) ng Suriang Smithsonian.[5] Nililista ng GVP ang mga bulkan bilang bahagi ng kanilang listahan kung ang bulkan ay may malakas na ebidensya pa rin ng kasalukuyang bulkanikong aktibidad, tulad ng pagkakaroon ng mga pagsingaw, mainit na bukal, kumukulong putik, at iba pa.[6]
Listahan ng mga bulkan
Pinapakita sa baba ang talalistahan ng 27 aktibong bulkan base sa listahan ng PHIVOLCS at ilang bulkan mula sa GVP. Hindi tiyak ang bilang na ito at nakasalalay sa kahulugan ng "aktibong bulkan" na ginagamit o sa historikal na panahon.
| Pangalan | Taas (sa itaas ng kati (above sea level)) | Koordinado | Lalawigan | Ilang beses nang pumutok | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| m | ft | Kasalukuyang kalagayan | ||||
| Pangkat Ambalatungan | 2,329 | 7,641 | 17°18′40″N 121°06′13″E / 17.310982°N 121.103668°E | Kalinga | 0 | Hindi tiyak kung pumutok noong 1952.[7] May mga pagsingaw (fyumarol at solfatara) at mainit na bukal |
| Babuyan Claro | 843 | 2,766 | 19°31′23″N 121°56′24″E / 19.523°N 121.940°E | Cagayan | 3 | May mga naiulat na pagputok noong 1831, 1860, at 1913. May mainit na bukal sa timog na bahagi |
| Banahaw | 2,169 | 7,116 | 14°04′N 121°29′E / 14.07°N 121.48°E | Laguna, Quezon | 4 | Hindi tiyak kung may pagputok na kasabay noong nagkaroon ng pagdaloy ng putik noong 1730, 1743, 1843, at 1909.[8] |
| Biliran | 1,340 | 4,400 | 11°33′29″N 124°30′47″E / 11.558°N 124.513°E | Biliran | 1 | May preatikong pagputok noong 1939. May pagsingaw at mainit na mga bukal |
| Bulusan | 1,565 | 5,135 | 12°46′12″N 124°03′00″E / 12.770°N 124.05°E | Sorsogon | 17 | May mga pagputok mula 1886 hanggang 2022. Tuloy-tuloy na minamanmanan |
| Cabalian | 945 | 3,100 | 10°17′13.2″N 125°13.25′0″E / 10.287000°N 125.22083°E | Southern Leyte | 1 | Huling pumutok noong 1820 batay sa pagsukat ng radiocarbon ng deposito ng uson nito |
| Cagua | 1,160 | 3,810 | 18°13′19″N 122°07′23″E / 18.222°N 122.123°E | Cagayan | 1 | Pumutok noong 1860 at malakas na pagsingaw noong 1907. May mga mainit na bukal sa hilagang-kanluran at hilagang hilagang-silangang giliran |
| Camiguin de Babuyanes | 712 | 2,336 | 18°49′48″N 121°51′36″E / 18.83°N 121.860°E | Cagayan | 1 | Naiulat na pumutok noong 1857. May pagsingaw at mainit na bukal |
| Didicas | 843 | 2,766 | 19°04′37″N 122°12′07″E / 19.077°N 122.202°E | Cagayan | 6 | Pumutok noong 1773, 1856, 1900, 1952, 1969 at 1978. Nakalubog sa ilalim ng dagat ngunit lumitaw noong 1952 nang mabuo ang isang permanenteng isla[9] |
| Hibok-Hibok | 1,332 | 4,370 | 9°12′11″N 124°40′23″E / 9.203°N 124.673°E | Camiguin | 5 | Pumutok noong 1827, 1862, 1871 at 1948–1952. Tuloy-tuloy na minamanmanan. |
| Iraya | 1,009 | 3,310 | 20°28′08″N 122°00′36″E / 20.469°N 122.010°E | Batanes | 1 | Huling pumutok noong 1454. May serye ng mga paglindol noong 1998. |
| Iriga | 1,143 | 3,750 | 13°27′25″N 123°27′25″E / 13.457°N 123.457°E | Camarines Sur | 0 | Ang napaulat na pagputok noong 1628 ay napatunayang hindi pala totoo[10] |
| Isarog | 1,143 | 3,750 | 13°39′29″N 123°22′48″E / 13.658°N 123.38°E | Camarines Sur | 2 | Huling pumutok sa pagitan ng 3500 BCE ± 125 taon at 2374 BCE ± 87 taon batay sa pagsusukat ng radiocarbon.[11][12][13] |
| Pangkat Jolo | 620 | 2,030 | 6°00′47″N 121°03′25″E / 6.013°N 121.057°E | Sulu | 0 | May pagputok sa ilalim ng dagat noong 1897. Kasama sa pangkat na ito ang bulkang Bud Dajo, isang sinderong apa o apang-baga (cinder cone) sa Isla ng Jolo, na nasa listahan ng PHIVOLCS. |
| Kanlaon | 2,435 | 7,989 | 10°24′43″N 123°07′55″E / 10.412°N 123.132°E | Negros Occidental, Negros Oriental | 26 | Pumutok nang ilang beses mula 1886 hanggang 2006. May maliit na pagputok ng singaw noong Nobyembre 2015. Tuloy-tuloy na minamanmanan |
| Leonard Kniaseff | 200 | 660 | 7°22′55″N 126°02′49″E / 7.382°N 126.047°E | Davao de Oro | 1 | Huling pumutok noong taong 120 CE.[14] Malakas ang mga mainit na bukal |
| Makaturing | 1,940 | 6,360 | 7°38′49″N 124°19′12″E / 7.647°N 124.32°E | Lanao del Sur | 2 | Pumutok noong 1865 at 1882. Ang mga naiulat na pagputok nito noong 1856 at 1858 ay pagputok pala ng bulkang Ragang[15][16] |
| Matutum | 2,286 | 7,500 | 6°22′N 125°04′E / 6.37°N 125.07°E | South Cotabato | 0 | May pagsingaw noong Marso 7, 1911 ngunit di tiyak kung may pagputok. May mga mainit na bukal sa Akmoan at Linan. |
| Mayon | 2,460 | 8,070 | 13°15′25″N 123°41′06″E / 13.257°N 123.685°E | Albay | 54 | Ilang beses nang pumutok mula 1616 hanggang 2023. Tuloy-tuloy na minamanmanan. |
| Mélébingóy | 1,784 | 5,853 | 6°06′47″N 124°53′31″E / 6.113°N 124.892°E | South Cotabato | 1 | Pumutok noong Enero 4, 1641 at bumuo ng kaldera |
| Musuan | 646 | 2,119 | 7°52′37″N 125°04′05″E / 7.877°N 125.068°E | Bukidnon | 2 | May mga pagputok noong 1866 at 1867. May malakas na serye ng paglindol noong 1976. |
| Pinatubo | 1,445 | 4,741 | 15°08′N 120°21′E / 15.13°N 120.35°E | Zambales, Tarlac, Pampanga | 4 | Muling pumutok noong 1991 na nagdulot sa ikalawang pinakamalaking pagputok ng bulkan sa ika-20 siglo. Sinundan ng mahihinang pagputok noong 1992 at 1993. Tuloy-tuloy na minamanmanan. |
| Ragang | 2,815 | 9,236 | 7°42′N 124°30′E / 7.70°N 124.50°E | Lanao del Sur, Cotabato | 7 | Ilang beses na pumutok noong 1765 hanggang 1873. Di tiyak kung pumutok noong 1915 at 1916. |
| Bulkanikong Parang ng San Pablo (San Pablo Volcanic Field) | 1,090 | 3,580 | 14°07′N 121°18′E / 14.12°N 121.30°E | Laguna, Batangas | 0 | Ang huling pagputok noong taong 1350 CE +/- 100 taon ay bumuo sa Lawa ng Sampaloc[19] |
| Smith | 688 | 2,257 | 19°32′02″N 121°55′01″E / 19.534°N 121.917°E | Cagayan | 6 | Ilang beses pumutok sa pagitan ng 1652 hanggang 1924. Itinuturing na kasama ito ng Babuyan Claro sa GVP |
| Taal | 311 | 1,020 | 14°00′07″N 120°59′35″E / 14.002°N 120.993°E | Batangas | 38 | Ilang beses nang pumutok mula pa noong 1572 hanggang sa kasalukuyan. Tuloy-tuloy na minamanmanan |
| Di pa napapangalanang bulkan (Ibugos) | −24 | −79 | 20°20′N 121°45′E / 20.33°N 121.75°E | Batanes | 3 | Pumutok sa ilalim ng dagat noong 1773, 1850, at 1854. |
Mga Larawan
Bulkang Mayon sa Albay
Bulkang Taal sa Batangas
Bulkang Kanlaon sa isla ng Negros
Bulkang Bulusan sa Sorsogon
Bulkang Smith sa Cagayan
Bulkang Hibok-Hibok sa Camiguin
Bulkang Pinatubo sa Zambales
Bulkang Musuan sa Bukidnon
Bulkang Isarog sa Camarines Sur
Bundok Banahaw sa Quezon
Bulkang Iriga sa Camarines Sur
Basahin din
Mga sanggunian
🔥 Top keywords: Noli Me Tángere (nobela)Unang Digmaang PandaigdigTalaan ng mga kabanata sa Noli Me TangereJosé RizalEl filibusterismoUnang PahinaIkalawang Digmaang PandaigdigNatatangi:MaghanapFrancisco BalagtasFlorante at LauraPadron:Mga Kabanata ng Noli Me TangereTalaan ng mga Kabanata sa Noli Me TangereIbong AdarnaVaginismusGastroenteritisRob MoyaPananaliksikImpeksiyon sa daanan ng ihiGomburzaPamamaga ng lalamunanTimog-silangang AsyaTuberkulosisSakit sa ibaba ng likodPang-abayFerdinand MarcosPulmonyaPawikanNagkakaisang BansaTalaan ng mga Pangulo ng PilipinasDigmaang MalamigPilipinasRebolusyong EDSA ng 1986Adolf HitlerKarapatang pantaoCorazon AquinoKasaysayan ng PilipinasKoridoBulaklak ng MayoDemokrasya