Aşağı Pirgo

Aşağı Pirgo Yunanca: Κάτω Πύργος
Köy
Aşağı Pirgo Aşağı Pirgo'nun Kıbrıs'taki konumu
Ülke	Kıbrıs Cumhuriyeti
Kaza	Lefkoşa
Nüfus  (2011[1])
• Toplam	1,036
Zaman dilimi	UTC+02.00 (DAS)
• Yaz (YSU)	UTC+03.00 (DAYS)

Aşağı Pirgo (Yunanca: Κάτω Πύργος, Kato Pirgos), Kıbrıs'ta, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasına bağlı bir köy. Güzelyurt Körfezi'ne kıyısı olan ve hâlen Kıbrıslı Rumların yaşadığı tek köy olup, batısında Erenköy, doğusunda Yeşilırmak olmak üzere Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kontrolündeki köyler yer alır.

Dillirga bölgesinin en büyük köyüdür.^[2]

Ulaşımkaynağı değiştir

Tarihsel olarak başkent Lefkoşa'dan gelip Gemikonağı üzerinden Poli'ye bağlanan yolun üzerinde bulunan Aşağı Pirgo, bunun sayesinde gelişti ancak bu özelliğini 1974'te adanın bölünmesiyle kaybetti.^[3] 2010'da Yeşilırmak Kapısı'nın açılmasından sonra başkent Lefkoşa'ya ulaşım süresi yarıdan fazla azalarak bir buçuk saate indi ve Pirgoluların yaşamına olumlu katkıda bulundu. Kapı kullanılmadan Lefkoşa'ya ulaşım için Trodos Dağları üzerinden dağ yollarından gidilmesi gerekmektedir. Kapının açılmasından önce bu yolu kullanmaları ancak Birleşmiş Milletler araçlarının kendilerine eşlik etmesiyle mümkündü. Otobüs aracılığıyla başkente ulaşım için 2020 itibarıyla köyden sabah iki otobüs kalkmakta, dönüşte öğle 12.30 ve 2.30'da kalkan iki otobüs köye gelmektedir. Bu da toplu taşıma aracılığıyla köyden Lefkoşa'ya gidip çalışmayı zorlaştırmaktadır.^[4]

Köyden Paşiammo'ya, oradan Poli'ye ve Baf'a giden yol, yolun üstünde bulunan Erenköy'ün Türk kontrolünde ve kapalı olması nedeniyle kapalı bulunmaktadır. Bu nedenle dağlık arazi içerisinden dolaşarak Erenköy'ün etrafından geçilmekte ve yol uzamaktadır.^[4]

Ekonomikaynağı değiştir

Tarihsel olarak Dillirga bölgesinde büyük bir üretim kalemi olan incir üretimi günümüzde yapılmamaktadır. Badem, zeytin, harup gibi geleneksel diğer ürünlerin üretiminde de azalma yaşanırken, tarımsal üretimde narenciye, meyve bahçeleri, muz üretimi ve sebzecilik ana kalemler hâline gelmiştir. Bunun yanı sıra domuz, koyun ve keçi de köyde beslenir.^[3]

Geleneksel olarak köyde her yıl 15 Ağustos'ta panayır düzenlenir. Adı "Pirgo Panayırı" olarak anılan bu etkinliğe Rumcada "Banayiri dis eksiz", yani "Altı Panayırı" adı verilirdi.^[3]

Kıbrıs'ın güneyindeki izole konumu nedeniyle Aşağı Pirgo ekonomisi zarar görmüştür. Köydeki iş imkânları kısıtlı olduğu için gençlerden göç yaşanmaktadır. Köyde var olan iş imkânları arasında askeriye bulunur.^[4]

Yaz aylarında köy için turizm gelir kaynağıdır. Köyde bulunan birkaç otel ve restorana genelde Kıbrıslılar rağbet etmekte, bu iç turizmi bölgenin "bakir" addedilen doğası ve plajları sağlamaktadır. Yaz ayları dışında bu gelir kaynağı mevcut değildir.^[4] Turist çeken diğer tesisler arasında köyün tavernaları yer almaktadır.^[3]

Coğrafyakaynağı değiştir

Köyün doğusundan ve batısından olmak üzere iki dere geçer. Bunlardan Süleymaniye'nin yanından geçerek gelen dere daha büyüğüdür.^[3]

Kaynakçakaynağı değiştir