Aleksey Stahanov
Aleksey Grigoryeviç Stahanov (Rusça: Алексей Григорьевич Стаханов; 3 Ocak 1906, Oryol - 5 Kasım 1977, Torez), Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi (1936) ve Sosyalist Emek Kahramanı (1970) unvanına sahip Sovyetler Birliği madencisi.
Aleksey Grigoryeviç Stahanov | |
|---|---|
 Aleksey Stahanov, 1938 | |
| Doğum | Andrei[1] Grigoryeviç Stahanov 3 Ocak 1906 Oryol Valiliği, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 5 Kasım 1977 (71 yaşında) Torez, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Sovyetler Birliği |
| Milliyet | Rus |
| Vatandaşlık |  Sovyetler Birliği |
| Meslek | • Madenci • Nomenklatura |
| Tanınma nedeni | Stahanovizm |
| Siyasi parti | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
| Evlilik | • Galina Stahanova (1922-?) • Yevdokiya Stahanova (1929-1936) |
| Çocuk(lar) | 6 |
| Ödüller | • Lenin Nişanı • Kızıl Bayrak İşçi Nişanı • Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası |
Adını verdiği ve 1935 yılında tüm Sovyetler Birliği'nde bir kampanya olan stahanovizm, önceden saptanan üretim ölçüsünü aşma deyimi ile anılır.[2][3][4] Stahanov, 16 Aralık 1935 yılında Time dergisine kapak olmuştur.
Hakkında
Aleksey Stahanov, Livnı yakılarındaki bir köyde doğdu.[5] 1906 yılında Ukrayna'da bulunan "Tsentralnaya-Irmino" adlı bir madende çalışmaya başladı. 1933 yılında, jackhammer operatörü oldu. 1935 yılında madencilik hakkında geniş eğitimler aldı. 31 Ağustos 1935'te 102 ton kömürü 5 saat 45 dakikada çıkararak rekor kırmıştır.[4] 19 Eylül'de ise tek vardiyada 227 ton kömür çıkartarak yeni bir rekora imza atmıştır.[6] Bu başarıları üzerine Stahanov, Sovyet yönetimi tarafından örnek alınması gereken bir madenci modeli olarak gösterilmiştir. Gazetelerde, dergilerde ve afişlerde Stahanov'un resimleri ve kırdığı rekorlar konu alınmıştır. Bu başarıları nedeniyle 16 Aralık 1935 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde yayın yapan Time dergisine de kapak olmuştur.[7][8][9]
Stahanov, 1936–1941 yılları arasında Moskova Endüstri Akademisi'nde eğitim almıştır. 1941–1942 yılları arasında Karağandı'nda 31 numaralı madende yönetici olarak atanmıştır. 1943-1957 arasında Sovyet Kömür Endrüstrisi Bakanlığı'nda çalışmıştır. 1957 yılında Stalin'in ölümünü üzerine gerçekleşen destalinizasyon politikaları uyarınca, Kruşçev'in emri ile Donetsk Oblastı'na göç etti. Ailesi göçü reddederek Moskova'da kaldı. Kaynaklarda bu olayın Stahanov'u derinden etkilediğinden bahseder.[10] 1957–1959 yıllarında Chistyakovantratsit yöneticisi, daha sonra ise Torezantratsit yöneticisi olmuştur. Ardından 1974 yılında emekliye ayrılmıştır.[11]
Sovyet propagandasında önemli bir yere sahip olan Stahanov, Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti tarafından iki Lenin Nişanı, Kızıl Bayrak İşçi Nişanı, Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası ile birlikte pek çok ödüle layık görülmüştür. Ağustos ayının son pazarı, onun onuruna "Maden İşçileri Günü" ilan edilmiştir.
Kronik alkolizm nedeniyle hayatının son yıllarını hasta geçiren Stahanov 5 Kasım 1977 tarihinde gerçekleşen bir inme sonucu hayatını kaybetti.[10][12]
Galeri
Aleksey Stahanov, 1936
Anısına çıkarılan 1985 tarihli SSCB pulu
