Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti
Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti (Rusça: Верхо́вный Сове́т Сове́тского Сою́за), Sovyetler Birliği'nin anayasa değişiklikleri için tek karar mekanizması olan en yüksek yasama organı[1] Başkanı Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından seçilirdi.[2]
| Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti Верховный Совет Союза Советских Социалистических Республик | |
|---|---|
 | |
| Tür | |
| Tür | |
| Alt meclisler | Milliyetler Sovyeti Birlik Sovyeti |
| Tarih | |
| Kuruluş | 1938 |
| Önceki | Sovyetler Birliği Sovyetler Kongresi |
| Sandalye | 542 (1991) |
| Seçimler | |
| Doğrudan seçim (1938-1989) Halk Vekilleri Kongresi tarafından seçim (1989-1991) | |
| Toplantı yeri | |
 | |
| Büyük Kremlin Sarayı, Moskova Kremlini | |
Yapısı
Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti iki bölümden oluşmaktadır ve her ikisi de eşit yasama yetkilerine sahiptir. Her bir organın üyeleri dört yıllığına seçilirdi.[3] Bu organlardan biri olan Birlik Sovyeti, her 300 bin kişi adına seçilen temsilcilerden oluşmaktadır. Diğer organ olan Milliyetler Sovyeti ise her Sovyet cumhuriyetinden seçilen 32 milletvekilini temsil eden etnik grup temsilcilerinden oluşmaktaydı.
Sovyetler Birliği'nin 1936 ve 1977 anayasalarında, Yüksek Sovyet daima yüksek yasama yetkilerine sahipti, buna karşın uygulamada yürütme organlarının ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin kararlarına uyma şeklinde işlev gördü.[4] Bu durum Marksist-Leninist kuramlarla ve demokratik merkeziyetçilik normlarından kaynaklanmaktaydı.
Yüksek Sovyet yılda iki kez toplanırdı, oturumlar genellikle bir haftadan kısa sürerdi. Geri kalan dönemlerde Yüksek Sovyet Prezidyumu çalışırdı. Yüksek Sovyet Genel anlamda kritik kararları çıkarmakla görevliydi, diğer kararlar Prezidyum'a bırakılırdı.
1989 yılından 542 milletvekilinden oluşuyordu (daha önce bu sayı 1500 idi).[5]
1938 ile Şubat 1990 arasında, sadece 80 yasal Yüksek Sovyet tarafından geçirildi. Bu oran, toplam yasa çıkarma eylemlerinin %1'den daha azdır.[6]
Liderler
Prezidyum başkanları (1938-1989)
- Mihail Kalinin 1938-1946
- Nikolay Şvernik 1946-1953
- Kliment Voroşilov 1953-1960
- Leonid Brejnev 1960-1964
- Anastas Mikoyan 1964-1965
- Nikolay Podgorni 1965-1977
- Leonid Brejnev (ikinci dönem) 1977-1982
- Yuri Andropov Son
- Konstantin Çernenko 1984-1985
- Andrey Gromıko 1985-1988
- Mihail Gorbaçov 1 Ekim 1988-25 Mayıs 1989
Yüksek Sovyet başkanları (1989-1991)
- Mihail Gorbaçov 25 Mayıs 1989-15 Mart 1990
- Anatoliy Lukyanov 15 Mart 1990-22 Ağustos 1991
Oturumlar
- 1 dönem oturum 1938 - 1946, İkinci Dünya Savaşı
- 2. dönem oturum 1946 - 1950
- 3. dönem oturum 1950 - 1954
- 4. dönem oturum 1954 - 1958
- 5. dönem oturum 1958 - 1962
- 6. dönem oturum 1962 - 1966
- 7. dönem oturum 1966 - 1970
- 8. dönem oturum 1970 - 1974
- 9. dönem oturum 1974 - 1979
- 10. dönem oturum 1979 - 1984
- 11. dönem oturum 1984 - 1989
- 1 dönem 1989 - 1991[7] (gayri resmi olarak 12. dönem oturum), toplantılar Sovyetler Birliği Halk Vekilleri Kongresi tarafından yürütüldü.
- Yeni yapı 1991,[8] (gayri resmi olarak 13. dönem oturum) önceki oturumların aksine, hiçbir seçim yapılmadı.