Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi (İngilizce: United Nations Human Rights Committee), Birleşmiş Milletler'in (BM) Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi (KSHUS) ile kurulmuş olan 18 üyeli bir organıdır. Komite, yılda üç defa; 4 haftalık otrumlar hâlinde toplanarak 172 devletin KSHUS'ye uyumu ve 116 devlet tarafının KSHUS'nin Birinci Seçimlik Protokolü çerçevesindeki bireysel başvuruları hakkında raporlar çıkartır.[1] Komite, BM'deki her biri ayrı bir anlaşmayı uygulamakla görevli 10 insan hakları kurumundan birisidir.[2]
BM İnsan Hakları Komitesi, daha yüksek profilli BM İnsan Hakları Konseyi'yle, ya da onun öncüsü olan BM İnsan Hakları Komisyonu'yla karıştırılmamalıdır. İnsan Hakları Konseyi (Haziran 2006'dan beri) ve İnsan Hakları Komisyonu (o tarihten önce) "BM'nin siyasal organlarıdır": üyeleri devletlerdir, bir BM Genel Kurulu kararıyla ve BM Antlaşması'yla kurulmuştur ve insan hakları konularını tartışır; İnsan Hakları Komitesi'yse bir "BM uzmanlar kurumudur": üyeleri kişillerdir, KSHUS tarafından kurulmuştur ve sadece o anlaşmayla ilgili konuları tartışır.
Üyeler
KSHUS, İnsan Hakları Komitesi üyeleri için temel kuralları belirtir. KSHUS'nin 28. maddesine göre Kamite, söz konusu anlaşmaya taraf ülkelerden gelen 18 üyeden oluşşmalıdır, onlar da "insan hakları alanında becerileriyle tanınan, yüksek ahlaki karakterli insanlar olmalıdır"; bu arada "hukuki deneyimi olan bazı kişilerin katılımının yararlılığı" da göz önünde bulundurulmalıdır.Yine 28. maddeye göre üyeler, ülkelerinin temsilcileri olarak değil de bireysel kapasiteleri çerçevesinde görev yaparlar. 29. ve 30. maddelerde ayrıca belirtildiği üzere üyeler, KSHUS'ye taraf devletlerin BM Genel Merkezi'nde yaptığı bir toplantıda seçilirler. 32. maddeye göre 4 yıl görev yaparlar ve her iki yılda bir tüm üyelerin dörtte biri seçilir.[3]
Mevcut üyeler aşağıda listelendiği gibidir:[4]
| Nr. | Name | State | Term |
|---|---|---|---|
| 1. | Tania María Abdo Rocholl |  Paraguay | 2017–2020 |
| 2. | Yadh Ben Achour |  Tunus | 2019-2022 |
| 3. | Ilze Brands Kehris |  Letonya | 2017–2020 |
| 4. | Christopher Arif Bulkan |  Guyana | 2019-2022 |
| 5. | Ahmed Amin Fathalla |  Mısır | 2017–2020 |
| 6. | Şuiçi Furuya |  Japonya | 2019–2022 |
| 7. | Christof Heyns |  Güney Afrika | 2017–2020 |
| 8. | Hernán Quezada Cabrera |  Şili | 2019–2022 |
| 9. | Bamariam Koita |  Moritanya | 2017–2020 |
| 10. | Marcia. V. J. Kran |  Kanada | 2017–2020 |
| 11. | Duncan Laki Muhumuza |  Uganda | 2019–2022 |
| 12. | Fotini Pazarcis |  Yunanistan | 2019–2022 |
| 13. | Vasilka Sancin |  Slovenya | 2019–2022 |
| 14. | José Manuel Santos Pais |  Portekiz | 2017–2020 |
| 15. | Yuval Shany |  İsrail | 2013–2020 |
| 16. | Hélène Tigroudja |  Fransa | 2019–2022 |
| 17. | Gentian Zyberi |  Arnavutluk | 2019–2022 |
| 18. | Andreas B. Zimmermann |  Almanya | 2018–2020 |