FIBA-EuroLeague anlaşmazlığı
FIBA - Euroleague Basketball Anlaşmazlığı, 2015 ile 2017 tarihleri arasındaki FIBA ile Euroleague Basketball arasında Avrupa çapında önde gelen profesyonel kulüp basketbol turnuvanın kontrolü ele geçirmesi üzerine olan anlaşmazlıktır.
Arka plan
EuroLeague, FIBA Avrupa'nın 1958 senesinden 2000 yazına kadar organize ettiği turnuvaydı. Avrupa'nın önde gelen ve zengin takımları Euroleague Basketbol'u oluşturdular.[1]
FIBA, EuroLeague isim hakkını almamıştı. Euroleague Basketbol, EuroLeague'in isim hakkını alınca, FIBA'nın isim hakları için herhangi bir yasal hakkı kalmamıştı ve bunun üzerine FIBA, düzenleneceği turnuva için yeni bir isim arayışına girdi.[2] Böylece, 2000-01 sezonunda FIBA SuproLeague ve EuroLeague olarak Avrupa'da iki turnuva düzenlenmişti.[2]
Bunun üzerine takımlar ikiye bölündü. Panathinaikos, Maccabi Elite, CSKA Moskova, Efes Pilsen ve Ülkerspor FIBA'da kalmayı tercih ederken, Olympiacos, Kinder Bologna, Real Madrid, Barcelona, Baskonia ve Benetton Treviso Euroleague Basketbol'u tercih etti.[3]
2001 Mayıs'ta Avrupa Basketbolunda SuproLeague'u kazanan İsrail takımı Maccabi Tel Aviv ile Euroleague'i kazanan İtalyan takımı Kinder Bologna olmak üzere iki şampiyonu vardı. İki organizasyonun yetkilileri tek bir organizasyon oluşturmak için bir araya geldi. İki kuruluşun yetkileri, tek bir turnuva olmasına farkına vardılar. Euroleague Basketbol bir senelik organizasyon olmasına rağmen, daha güçlü konumdaydı ve süreçte öndeydi. Tartışmalar sonucunda FIBA'nın, Euroleague Basketbol'un şartlarını kabul etme dışında seçeneği kalmamıştı. Sonuç olarak Avrupa takımları Euroleague Basketbol'un çatısı altında birleşti. SuproLeague turnuvası ise 2000-01 sezonu olmak üzere sadece bir defa düzenlenmiş oldu.[4]
2004 yılının Kasım ayında, FIBA ve EuroLeague resmen bir anlaşma yaptı. Avrupa profesyonel basketbol müsabakalarındaki kulüp ve ülke takımları turnuvaları ikiye bölündü. Euroleague Basketbol, kulüp takımlarının organizasyonlarını üstlenirken, FIBA, EuroBasket, Basketbol Dünya Kupası ve Yaz Olimpiyatları'nda Basketbol milli takım organizasyonlarını üstlendi.[5]
Uyuşmazlık
2015 Haziran ayında, FIBA, yeni bir turnuva başlatacağını duyurdu.[6] 2015 Temmuz'unda FIBA, EuroLeague'de A lisansına sahip olan 11 takımı, kendi organizasyonuna dahil olmasını ikna etmeye çalışarak, Avrupa basketbolunda tek söz olmayı denedi ama[7] bu teklif, takımlar tarafından reddedildi.[8]
2015 Ekim ayında, FIBA, 8 takımın yeri garanti olmak üzere 16 takımlı lig usulü Basketbol Şampiyonlar Ligi sistemi önererek, Avrupa'nın birinci seviyedeki kulüp organizasyonunu tekrar ele almaya denedi.[9][10]
2015 Kasım ayında Euroleague Basketbol IMG ile 10 yıllık bir pazarlama ortak girişimi katılmayı kabul etti.[11] Yapılan basın toplantısında EuroLeagu'in 2016-17 sezonunda A lisansına sahip 11 takımın dahil olacağı, her takımın birbiriyle ikişer kez karşılayacağı ve ilk sekiz takımın, Dörtlü Final için mücadele edeceği play-off'lara yükseleceği 16 takımlı lig formatına geçildiğini duyuruldu.
FIBA, bunun üzerine performansa dayalı katılım olarak Basketbol Şampiyonlar Ligi'nin formatını değiştirdi.[12] Bu organizasyon 22 Mart 2016 tarihinde onaylandı.[13]
14 Ulusal takıma ceza yaptırımı tehdidi
Çoğu kulüp takımı, EuroLeague organizasyon olan 2016-17 EuroLeague ile 2016-17 EuroCup katılmayı tercih etti. Adriatic League and VTB United League gibi bölgesel ligler ile yerel lig organizasyonlara katılmak için EuroLeague Basketbol ile sözleşme imzaladı.[14]
Bunun üzerine, FIBA 14 basketbol federasyonunu 2017 Avrupa Basketbol Şampiyonası'a katılmayacağını bildirdi ve durumlarına ilişkin tutumlarını açıklamak için 20 Nisan 2016 tarihine kadar süre verdi.[15][16][17]
| Basketbol Federasyonu | Milli Takım |
|---|---|
 Bosna Hersek | Bosna-Hersek |
 Hırvatistan | Hırvatistan |
 Yunanistan | Yunanistan |
 Israil | İsrail |
 İtalya | İtalya |
 Litvanya | Litvanya |
 İspanya | İspanya |
 Makendonya | Kuzey Makedonya |
 Karadağ | Karadağ |
 Polonya | Polonya |
 Rusya | Rusya |
 Sırbistan | Sırbistan |
 Slovenya | Slovenya |
 Türkiye | Türkiye |
AEK Athens, KK Partizan ve Stelmet Zielona Góra takımlarının Basketbol Şampiyonlar Ligi'ne katılması kabul edildikten sonra FIBA 19 Ağustos 2016 tarihinde turnuvanın 40 takıma yükseldiğini açıkladı.[18] Bunun üzerine EuroCup, 2016-17 sezonunda 20 takımla oynandı.[19]
2016 Kasım ayında FIBA, Euroleague Basketbol organizasyonuyla Şampiyonlar Ligi şampiyonu için EuroLeague'e katılım hakkı tanınması teklifi için konuşma talebinde bulundu[20] fakat Euroleague Basketbol'un CEO'su, bu teklifi EuroCup'ı bitirmeye yönelik olduğu ifade ederek reddetti.[21][22]
2017 Ocak ayında, İtalyan takımları EuroCup'a geri dönmek istediler.[23][24] 2017 Şubat ayında, Fransa Basketbol Federasyonu Basketbol Şampiyonlar Ligi'nin önde gelen destekçilerden biri olmasına rağmen Fransız takımları da EuroCup'ta mücadele etmek istediklerini açıkladılar.[25] 2017 Mart ayında, İtalya Basketbol Federasyonu, İtalyan takımlarına 2017-18 sezonunda Avrupa kupalarına katılım için özgürlük vereceklerini açıkladı.[26] İlerleyen günlerde, Türkiye Basketbol Federasyonu, aynı açıklamayı yaptı ve Fransız takımı ASVEL Basket'in başkanı Tony Parker, EuroCup'a katılacaklarını onayladı.[27]
Millî takım takvimi
2019 FIBA Basketbol Dünya Kupası elemeleri için oluşturan format ve altı haftalık takvim, 2017-18 ile 2018-19 sezonlarında NBA ve EuroLeague maçlarıyla çakışması nedeniyle tartışmalara yol açtı.[28] 2017 Mayıs ayında NBA yönetimi, NBA takımlarının millî takıma oyuncu göndermeyeceklerini açıkladı.[29] İlerleyen günlerde Euroleague Basketbol CEO'su Jordi Bertomeu aynı açıklamayı yaptı.[30]