Mesudiye

Mesudiye çok eski bir tarihe sahip bir yerleşkedir. İlçe tarihi Hitit dönemine kadar uzanır. Pek çok kaya mezarı bulunmaktadır.

1963-1964 yıllarında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Prehistorya Tarihi Kürsüsü Profesörü İ. Kılıç Kökten'in Ordu'da yaptığı arkeolojik kazı ve tetkiklere göre Ordu ilinde yerleşmeye ve medeniyet eserlerinin verilmesine MÖ 15. yüzyılda başlanmıştır. Yine en eski yerleşme sahalarından biri de Mesudiye ilçesidir. Bu ilçe de tarih öncesi ve daha sonraki eski tunç devrine ait birçok buluntular ele geçmiştir. Bölgede dolayısıyla Hitit ve Friglerin de hakimiyeti görülmektedir.

Fatih Sultan Mehmet zamanında Osmanlı topraklarına katılmış ve ilçenin Osmanlı kayıtlarına girmesi 1455 senesinde olmuştur. Bu tarihe kadar bölge Trabzon İmparatorluğu topraklarındadır. Bu tahrir kayıtlarına göre Mesudiye o dönemde yüzden fazla köye ve çok sayıda mezraya sahiptir. Osmanlı öncesi bölge Hititlerin, Kimmerlerin, Medlerin, Perslerin, Büyük İskenderin, Pontus Krallığı'nın, Roma İmparatorluğu'nun, Doğu Roma'nın, Danişmentlilerin, Trabzon İmparatorluğu'nun, Anadolu Selçuklularının, İlhanlıların, Eretna Beyliği'nin, Kadı Burhanettin Devleti'nin ve Hacıemiroğlu Beyliği'nin egemenliğinde kalmıştır.

Mesudiye yöresi Osmanlılar döneminde nahiye olarak Milas ismiyle anılmaktadır. Kayıtlara göre Milas, 1530'da Rum Eyaleti Canik Sancağı'na bağlı Ordu ilinin bir nahiyesi idi.^[4] 1846'da Trabzon Eyaleti, Karahisar-ı Şarkî iline bağlı bir kaza haline geldi.^[4] Kaza merkezi Parçı köyünden alınarak 1863 yılından sonra pazaryeri olarak kullanılan bugünkü Mesudiye’ye 1876'de nakledildi. Bölgedeki halkın padişaha yazdıkları arzuhal ile (3 Za 1293) 20 Kasım 1876 tarihinde Milas ismi Hamidiye olarak değiştirildi.

1910 yılında Hamidiye ismi Mesudiye olarak değiştirilmiştir.

1899 yılında belediye teşkilatı kurularak Aliçavuşoğlu Mustafa Bey ilk belediye başkanı olmuştur.

27 Mayıs 1933 gün ve 2197 sayılı kanunla Mesudiye İlçesi Şebinkarahisar’dan alınarak Ordu iline bağlandı.

Ordu ilinin güneyinde yer alan, denize oldukça uzak, dağlık fakat hafif eğimli bir arazi üzerine kurulmuştur. İlçe merkezi Ordu'ya 120 km mesafededir. İlçenin geniş yüzölçümü çok sayıda köy ve yaylayla kaplıdır. İlçenin hemen içinden geçen Melet Irmağı Mesudiyelilere Meletli denmesine yol açar ki bunun sahilde oturan Ordululara verilen karşılığı Canikli'dir. Özellikle Keyfalan yaylasının yayla turizmi açısından önemi her yıl artmakta, yazın bu yaylalara yüzlerce Mesudiyeli geziler düzenlemekte ve konaklamaktadır. Ayrıca Yeşilce ve Topçam yaylalaları da önemli turizm merkezleridir. Yeşilce yaylasında doğal bütünlüğü bozmaması için yapılan evlerin betonarme olmasına izin verilmemektedir. Son olarak da 2006 yılı içerisinde bu yaylalara elektrik bağlantısı götürülmüştür.

Mesudiye Ordu ilinin bir ilçesi olmasına rağmen ilçede kış ayları oldukça soğuk ve uzun sürer, yağışlar genelde kar şeklinde olur. Yaz ayları ise gündüzleri sıcak, akşamları ise ciddi bir soğuk ile geçer. Yağış yılın her mevsimi etkisini gösterir. İlçe merkezine 5 ay kar yağar. İlçenin köylerinde kış ilçe merkezine göre daha şiddetli geçer ilçenin köylerine 6-7 ay boyunca sürekli kar yağar. Yükseltinin en fazla olduğu Aşut Obası, Çambaşı Yaylası ve Gönderiç Tepesinde yaz aylarında erimeyen kar görülmektedir.

Mesudiye için göç olgusu belirleyici önem taşır. 1950'lerden sonra batıya ve özellikle İstanbul'a yaşanan göç artarak sürmüş, 100 sene evvel çok yoğun nüfuslu bir yerleşke olan Mesudiye bugün için artık çok az bir nüfusu barındırmaktadır. Göçten önce ilçe ve çevresinde özellikle tahıl tarımı ve hayvancılık gibi çalışmalar yapılmıştır. Özellikle, 1970'lerde yüz binlerce başla ifade edilen küçükbaş hayvan sayısı bugün çok azalmıştır.

Mesudiyeliler özellikle Ümraniye,Pendik ve Beykoz çevresinde yaygındır.

Kışın oldukça tenha olan ilçe, yazları ilçe dışına göç edenlerin gelmesi ile oldukça hareketlenir. İlçenin 1180 km² alanı olduğu düşünülürse, nüfus yoğunluğu m² başına 24 kişidir. Yaz ve kış nüfusu arasında çok büyük farklılıklar vardır. İlçe Nüfus Teşkilatı’nın verilerine göre ilçe dışında yaklaşık 90.000 Mesudiyeli yaşamaktadır.

Son yıllarda özellikle yaz aylarında ilçe nüfusu çok fazla artmakta, terkedilen konutlar sahipleri tarafından onarılmaktadır.

Bülent Ecevit - Devlet Bahçeli hükûmeti, köykent projesi için ilçeyi pilot bölge seçse de proje bekleneni henüz verememiştir.

Doğrudan demokrasinin Türkiye'deki ilk örneği olarak toplanan Mesudiye İlçe Kurultaylarının herkesi kapsayıcı gücü, son yıllarda siyasi baskılar nedeniyle zayıflamıştır.

İlçeyi canladırmak için açılan yüksekokul, ilçe merkezinde bulunmaktadır.

İlçe genel olarak göç veren bir bölgedir. İnsanlarının çoğunluğu büyük şehirlerde yaşamaktadırlar. Onun için kış aylarında nüfus yaklaşık 1.500 kişi civarında olup bunun %80'lik kısmı memurlardan oluşmaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

İlçe, ilçe merkezine bağlı; 70 mahalleden oluşmaktadır.

Mesudiye nüfusu 2020 yılına göre 14.489.

Bu nüfus, 7.508 erkek ve 6.981 kadından oluşmaktadır.

Yüzde olarak ise: %51,82 erkek, %48,18 kadındır.

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Mesudiye Spor Birliği

Mesudiye ilçesinde bilinen 5 kilise bulunmaktadır. Birçok bilinmeyen kilise ya yıkılmış olup ya da yıkılmak üzereye ayakta durmaya devam etmektedirler. Kiliseler 1700-1900 yılları arasında inşa edilmiştir.

• Mesudiye Yason Rum kilisesi^[28]
• Mesudiye Rum Ortodoks Kilisesi^[29]
• Mesudiye Samuga Ermeni kilisesi^[30]
• Mesudiye Topçam Muzadere Rum Kilisesi^[31]
• Mesudiye Şaphane Kilisesi^[31]

• Kaymakamlık Resmi Sayfası 13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Belediye Resmi Sayfası 15 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Mesudiye, Esatlı Kaya Üstü Resim ve Yazıtları 8 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.