Türkiye'nin coğrafi bölgeleri

Coğrafi bölgeler ve coğrafi bölgelerin sınırları belirlenirken şu etkenler dikkate alınmıştır:^[1]

Doğal, beşerî ve ekonomik özellikler yönünden sınırları içinde benzerlik gösteren geniş alanlara bölge denir. Sınırları içinde benzerlikleri olan ancak bölgenin diğer yerlerinden farklı olan küçük alanlara ise bölüm denir. Birinci Coğrafya Kongresinde Türkiye 7 coğrafi bölgeye ve 21 bölüme ayrılmıştır.

• Akdeniz Bölgesi:
  • Adana Bölümü
  • Çukurova - Toros Dağları Bölümü
  • Antakya - Kahramanmaraş Bölümü
  • Antalya Bölümü
  • Antalya Bölümü
  • Göller Bölümü
  • Taşeli - Mut Bölümü
  • Teke Bölümü

• Doğu Anadolu Bölgesi:
  • Yukarı Fırat Bölümü,
  • Erzurum-Kars Bölümü,
  • Yukarı Murat-Van Bölümü,
  • Hakkâri Bölümü

• Ege Bölgesi:
  • Ege Bölümü,
• Edremit Bölümü
• Bakırçay Bölümü
• Gediz Bölümü
• İzmir Bölümü
• Küçük Menderes Bölümü
• Büyük Menderes Bölümü
• Menteşe, Muğla Bölümü
  • İç Batı Anadolu Bölümü

• Güneydoğu Anadolu Bölgesi:
  • Orta Fırat Bölümü
  • Dicle Bölümü
  • Gaziantep Bölümü
  • Şanlıurfa Bölümü
  • Dicle Bölgesi
  • Diyarbakır Bölümü
  • Mardin - Midyat Bölümü

• İç Anadolu Bölgesi:
  • Konya Bölümü
    • Obruk Yaylası
    • Konya - Ereğli Çevresi
    • Ankara Bölümü
    • Porsuk Çayı
    • Sündiken Dağ Zinciri Bölümü
  • Yukarı Sakarya Bölümü
    • Konya - Ereğli Çevresi
  • Orta Kızılırmak Bölümü
  • Yukarı Kızılırmak Bölümü

• Marmara Bölgesi:
  • Yıldız Bölümü
  • Ergene Bölümü
  • Çatalca-Kocaeli Bölümü
    • Adapazarı Bölümü
    • İstanbul Bölümü
  • Güney Marmara Bölümü
    • Biga - Gelibolu Bölümü
    • Bursa Bölümü
    • Karesi Bölümü
    • Samanlı Bölümü

• Karadeniz Bölgesi:
  • Batı Karadeniz Bölümü
  • Orta Karadeniz Bölümü
    • Canik Dağları Bölümü
    • Küre Dağları Bölümü
  • Doğu Karadeniz Bölümü
    • Yukarı Kelkit - Çoruh Çayı

Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden dördüne komşu olduğu denizin adı verilmiştir (Akdeniz Bölgesi, Karadeniz Bölgesi, Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi). Diğer üç bölge de Anadolu bütünü içindeki konumlarına göre adlandırılmışlardır (İç Anadolu Bölgesi, Doğu Anadolu Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi). Türkiye'nin yön isimlendirilmesinde Doğu Şark, Batı Garp, Güney Cenup, Kuzey Şimal olarak adlandırılır.

Türkiye’deki coğrafi bölgeler arasında nüfus miktarı ve yoğunluğu yönünden önemli farklar bulunmaktadır. Bu farklarin oluşmasında fiziki faktörler (iklim özellikleri, yerşekilleri, toprak özellikleri) ve beşeri faktörler (sanayileşme, tarım, yer altı kaynakları, turizm, ulaşım) önemli rol oynarlar. Nüfusun en yoğun olduğu bölge Marmara Bölgesi en seyrek olduğu bölge de Doğu Anadolu Bölgesidir. Marmara'nın kalabalık bir nüfusa sahip olmasında İstanbul önemli bir rol oynar.

Türkiye'nin coğrafi bölgelerinin karakteristik özelliklerinden bazıları şöyle sıralanabilir:^[3]

• Alanı en büyük bölge: Doğu Anadolu Bölgesi (Türkiye'nin %21'ini kaplar.)
• Alanı en küçük bölge: Güneydoğu Anadolu Bölgesi (Türkiye'nin %7.5'ini kaplar.)^[4]
• En yüksek bölge: Doğu Anadolu Bölgesi
• En alçak bölge: Marmara Bölgesi
• En uzun kıyılara sahip bölge: Ege Bölgesi
• En fazla yağış alan bölge: Karadeniz Bölgesi
• Yazın en sıcak bölge: Güneydoğu Anadolu Bölgesi
• Kışın en ılık bölge: Akdeniz Bölgesi
• En soğuk bölge: Doğu Anadolu Bölgesi
• Orman varlığı en zengin bölge: Karadeniz Bölgesi
• Orman varlığı en fakir bölge: Güneydoğu Anadolu Bölgesi
• Güneşlenme süresi en kısa bölge: Karadeniz Bölgesi
• Güneşlenme süresi en uzun bölge: Güneydoğu Anadolu Bölgesi
• Heyelanın en çok görüldüğü bölge: Karadeniz Bölgesi
• Volkanizmanın en etkin olduğu bölge: Doğu Anadolu Bölgesi
• Seracılığıın en fazla geliştiği bölge: Akdeniz Bölgesi
• Nüfusu en kalabalık bölge: Marmara Bölgesi
• Nüfusu en az olan bölge: Doğu Anadolu Bölgesi
• İklim çeşitliliği en fazla olan bölge: Marmara Bölgesi
• Enerji tüketimi en fazla olan bölge: Marmara Bölgesi
• Maden zenginlikleri en fazla olan bölge: Doğu Anadolu Bölgesi