Meydancık, Şavşat

Meydancık köyünün eski adı Diobani'dir. Gürcüce bir yer adı olan Diobani (დიობანი), büyük yer anlamına gelir.^[3] Bu yer adı Türkçeye Diyoban olarak girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defteri ile Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli Osmanlıca bir kaynakta Diyoban (دییوبان) olarak geçer.^[4][5]

Diobani, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'nin köylerinden biridir. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bir Gürcü yerleşimi olan köyün nüfusu 1886 ve 1922 nüfus testlerinde de Gürcü olarak kaydedilmiştir.^[6][7]

Diobani, 1835 tarihli Müslim nüfus defterinde Çıldır Eyaleti'ne bağlı İmerhev sancağının köylerinden biriydi. Osmanlı idaresinin vergi belirleme ve askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bu defterde Diyoban olarak geçen köyde, 44 hanede 127 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun 254 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.^[8]

Diobani köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Dioban (Диобанъ) adıyla kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Şavşet-İmerhevi nahiyesine bağlı Tzkalsimeri nahiyesinin dört köyünden biriydi. 1886 yılında köydeki 72 hanede, 254'ü erkek ve 273'ü kadın olmak üzere, 527 kişiden yaşıyordu. Bu sırada Diobani köyüne altı mahalle bağlıydı. Bu mahallelerden Abnadze'de 10 hane, Zialidze'de 8 hane, Zikrieti'de 5 hane, Koklidze'de 17 hane, Kumaşidze'de 15 hane ve “Çir-ogli” (Çiradze) mahallesinde 16 hane bulunuyordu. Köydeki nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu.^[6]

Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze 1890'larda Şavşeti bölgesini dolaşmış ve Diobani'yi İmerhevi bölgesinde Gürcücenin konuşulduğu köyler arasında saymıştır. Çiçinadze'nin verdiği bilgiye göre köyün yakınındaki bir tepede kilise bulunuyordu. Rus idaresinde, 1886 nüfus sayımından önce Diobani köyünden 20 hane Osmanlı ülkesine göç etmişti.^[9][10]

Diobani köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Diobani köyünü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.^[11][12]

Diobani, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında Şavşat kazasının İmerhev nahiyesinin bir köyüydü. Nahiyenin idari merkezi Tzkalsimeri köyüydü. Diyoban olarak kaydedilmiş olan köydeki 103 hanede, 333'ü kadın ve 366'sı erkek olmak üzere 699 kişi yaşıyordu. Bu nüfus tespitinde de köyün nüfusu Gürcü olarak kaydedilmişti.^[7] Diobani veya Diyoban Türkçe olmadığı için köyün adı 1925’te Meydancık olarak değiştirilmiştir.^[13] Meydancık köyü, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Şavşat kazasının Meydancık nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 1.065 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte İmerhev nahiyesinin adı da Meydancık olarak değiştirilmişti. Ancak nahiyenin idari merkezi Meydancık köyü değil, Dutlu köyüydü.^[14] 1965 yılına gelindiğinde köyde yaşayan insan sayısı 1.301 kişiye ulaşmıştı ve bu nüfus içinde 580 kişi okuma yazma biliyordu. Bu tarihte Meydancık köyü, Meydancık nahiyesinin idari merkeziydi. Meydancık nahiyesi 14 köyü kapsıyor ve nüfusu 10.039 kişiden oluşuyordu. Bu nüfus içinde 3.917 okuryazar olarak kaydedilmişti.^[15]

1993 yılında Meydancık (Diobani) köyü ile Balıklı (Tskalsimeri), Mısırlı (İveti) ve Taşköprü (İphrevi) köyleri birleştirilerek Meydancık Belediyesi kuruldu.^[16] 2013 yılında bu belediyenin varlığı sona erince, Meydancık yeniden bağımsız bir köy haline geldi.^[17]

Meydancık'ta bir kilisenin varlığı bilinmektedir. Eski bir köy olup sonra Meydancık'ın bir mahallesine dönüşen Koklieti'deki kiliseden geriye yıkıntılar kalmıştır. 1904 yılında köyü görmüş olan kültür tarihçisi Nikolay Marr, bu kilisenin dikdörtgen bir yapı olduğundan ve yıkılmış olan kilisenin ortasında bir ceviz ağacının büyüdüğünden söz etmiştir.^[18][19]

Meydancık köyü, Artvin il merkezine 98 km, Şavşat ilçe merkezine 33 km uzaklıktadır.^[20]

Belediye başkanlığı

• Yerelnet23 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Meydancık, Şavşat için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft