Muhammed'in mektupları
Muhammed'in devlet başkanlarına yazdığı mektuplar, İslam peygamberi Muhammed'in dünyanın siyasi liderlerine gönderdiği ve onları İslam'a davet ettiği bildirilen diplomatik mektuplardır. İslam tarihçiliğine göre Muhammed, Doğu Roma İmparatoru Herakleios'a, Pers Kralı II . Hüsrev'e, Etiyopya kralı Necaşi'ye, Mısır valisi Mukavkıs'a, Bizans Suriye'sinin vasal kralına ve Arap satrapına, ayrıca Doğu Arabistan'ın bazı aşiret despotlarına bu tür mektuplarla elçiler göndermişti.[1][2][a]
El-Taberi'nin Peygamberler ve Krallar Tarihi (MS 10. yüzyıl) adlı eserine göre, Muhammed , Hudeybiye Antlaşması'ndan (628) sonra dünyanın birçok hükümdarına mektup göndererek onları İslam'a davet etmeye karar verdi.[4][5][6] Bu mektuplardan bazılarının İslami kaynakları ve kabulü tartışma konusu olmuştur.[7]
Mektuplar
Bizans imparatoruna
İslami raporlara göre, Muhammed, Bizans'ın Persleri yenmesi ve Kudüs'ün yeniden fethinden sonra, mektubu Busra hükûmeti aracılığıyla "Sezar" a taşıması için Dihyah al-Kalbi'yi[8][9] gönderdi.[8][10]
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla!
Allah'ın kulu ve elçisi Muhammed'den Romalıların İmparatoru Heraklius'a:Hidayet yolunu takip edenlere selâm olsun!Bu nedenle, doğrusu ben seni iradeni Allah'a teslim etmeye çağırıyorum. İradeni Allah'a teslim et, emniyette olacaksın. Allah sevabını iki kat verir. Ama yüz çevirirsen, o zaman [senin] köylülerinin günahları da senin üzerinize olacaktır."Ey Ehlikitap! Sizin ve bizim aramızda aynı olan şu söze gelin: "Allah'tan başkasına kulluk etmeyelim, O'na hiçbirşeyi ortak koşmayalım. Allah'ı bırakıp da birbirimizi rabler edinmeyelim." Eğer yüz çevirirlerse şöyle söyle: "Tanık olun, biz Allah'a teslim olanlarız." (3:64)
İmza: Muhammed, Allah'ın elçisi
İslami kaynaklar, mektup kendisine okunduktan sonra, mektuptan etkilendiğini ve mektubun elçisine elbise ve madeni para hediye ettiğini söylüyor.[11] Daha sonra bildirildiğine göre, Muhammed'in peygamberlik iddiasının meşru olup olmadığını doğrulamak için Roma'daki belirli bir din görevlisine mektup yazdı. Ardından Roma meclisi önünde şunları söylediː "Eğer kurtuluşu ve Ortodoks yolu istiyorsanız, imparatorluğunuz için sağlam bir şekilde sabit kalın, sonra bu peygambere uyun", Roma meclisi ise bunu reddetti.[11][12] Herakleios sonunda din değiştirmemeye karar verdi, ve elçi, imparatorun tebrikleriyle Medine'ye geri döndü.[13]
Sasani İmparatoru'na
II. Hüsrev'e mektup Müslüman tarihçiler tarafından aktarıldığı şekliyle:[14]
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla!
Allah'ın elçisi Muhammed'den, İran İmparatoru Hüsrev'e:
Selâm, hidayete tabi olup Allah'a ve elçisine imaneden, Allah'ı bir bilip, ortağı olmadığına ve Muhammed'in O'nun kulu ve elçisi olduğuna şahit olanların üzerine olsun! Seni Allah'a teslim olmaya davet ediyorum. Hiç şüphesiz ben yaşayan herkesi uyarmak ve kafirler hakkındaki o sözün gerçekleşmesi için (36:70) Allah'ın bütün insanlığa gönderdiği elçisiyim. Allah'a teslim ol ve kurtul. Eğer kabul etmezsen Mecusilerin (Zerdüştlerin) günahı da senin üzerine olacaktır.
İmza: Muhammed, Allah'ın elçisi
Müslüman geleneğine göre, mektup Abdullah es-Sahmi[9] aracılığıyla gönderilmiştir. Mektubu okuduktan sonra II. Hüsrev mektubu yırtarak[14] şöyle demişti: "Tebaalarımdan zavallı bir köle, adını benimkinin önüne yazmaya cüret ediyor."[11] Ardından Hüsrev, Yemen'in vasal hükümdarı Badhan'a, bu adamı (Muhammed) tespit etmek, ele geçirmek ve kendisine getirmek için iki yiğit adam göndermesini emretti. Abdullah ibn Huzeyfa es-Sahmi Muhammed'e Hüsrev'in mektubunu nasıl paramparça ettiğini söylediğinde, Muhammed'in tepki göstererek "Allah da onun krallığını parçalasın" dediği söylenir.[9][15]
Etiyopya Kralı'na
Muhammed'in Etiyopya Kralı Necaşi'ye mektubu:
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla!
Allah'ın elçisi Muhammed'den, Etiyopya Kralı Necâşi'ye:
Ben senin namına, kendisinden başka ilah olmayan, Melik, Kuddûs, Selâm, Mü'min, Müheymin olan Allah'a hamd ederim. Ve şahitlik ederim ki, Meryem oğlu İsa, Allah'ın kulu ve Kelimesidir. Allah, O Kelimeyi ve o ruhu, çok temiz ve afif olan, dünya hayatından tamamıyla çekilmiş bulunan Meryem'e nefhetti. Bu surette Meryem, İsa'ya hamile kaldı. Böylece Allah, İsa'yı yarattı. Âdem'i de Allah, kudret eliyle ve bir mucize olarak yaratmıştır. Ve seni; eşi, ortağı olmayan bir tek Allah'a imana ibâdete, bana uymaya ve Allah tarafından bana gönderilenlere inanmaya davet ediyorum. Çünkü, ben Allah'ın bunları tebliğe memur elçisiyim. Seni ve halkını Aziz ve Celil olan Allah'a imana dâvet ediyorum.
Şimdi ben size İslâm hakikatlarını tebliğ ettim ve samimi nasihatta bulundum. Siz de samimi nasihatımı kabul ediniz!
"Selâm, doğru yola uyanlara olsun." (20:47)
İmza: Muhammed, Allah'ın elçisi
Müslüman kaynaklara göre mektubu aldıktan sonra Necaşi, "eğer yanına gidebilseydim, kesinlikle giderdim" dedi.[16] Ardından Necaşi İslam'ı kabul etti Muhammed'e bir cevap yazarak bunu bildirdi.[17][18] Müslüman kaynaklar, Necaşi'nin ölümünden sonra Mekke'de cenaze namazının kılındığından bahsetmektedir.[19] Necaşi'nin ölümünden sonra tahta çıkan diğer krala da bir mektup yazılabilmiş olma ihtimali vardır.[20]
Mısır valisine
Muhammed'in " İskenderiye hükümdarı" el-Mukavkıs'a mektubu:[b][1]
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla!
Allah'ın kulu ve elçisi Muhammed'den Mısır reisi Mukavkıs'a:Selâm olsun hidayete eren yola uyanlara!Ve bundan sonra, şüphesiz ben sizi Allah'a teslimiyet çağrısına çağırıyorum. Teslim ol (yani İslam'a gir) ve emniyette ol, Allah sana iki misli mükâfat verecektir. Ama yüz çevirirseniz, o zaman Mısırlıların günahı size olacaktır.
Sonra, "Ey Ehlikitap! Sizin ve bizim aramızda aynı olan şu söze gelin: "Allah'tan başkasına kulluk etmeyelim, O'na hiçbirşeyi ortak koşmayalım. Allah'ı bırakıp da birbirimizi rabler edinmeyelim." Eğer yüz çevirirlerse şöyle söyle: "Tanık olun, biz Allah'a teslim olanlarız." (3:64)
İmza: Muhammed, Allah'ın elçisi
Gassanilere
Muhammed'in, Bosra merkezli Bizans Suriye'sini yöneten el-Tārith bin ʾAbī Shamir al-Ghassānī'ye mektubu:[9][24]
Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla!
Allah'ın elçisi Muhammed'den Ebû Şamir oğlu el-Hariṯ'ye:
Selâm olsun, hidayete eren yola uyan, Allah'a inanan ve bunda samimi olanlara!Bununla seni, ortağı olmayan bir tek Allah'a inanmaya davet ediyorum ki, saltanatın senin kalsın.
İmza: Muhammed, Allah'ın elçisi
Münzir b. Sawa, tarihi Bahreyn (Mazun) Sasani Arap valisi
Muhammed'in Araplar tarafından el-Bahrayn olarak adlandırılan Mazun eyaletini yöneten el-Muntir bin Sāwá at-Tamīmī'ye,[1] mektubu:
Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla!
Allah'ın Elçisi Muhammed'den Sava oğlu Münir'e:
Hidayet yolu takip edene selam olsun! Bundan sonra, and olsun ki ben sizi teslimiyet çağrısına çağırıyorum. Bu yüzden teslim olun ve güvende olun. Ve teslim olun, Allah, sizde olanı size farz kılacaktır ve benim dinimin devenin burnunun ucuna ve atın nalının ucuna kadar görüneceğini biliyorum.
İmza: Muhammed, Allah'ın Elçisi
Kısa bir görüşmeden sonra, el-Münir'in din değiştirdiği söylenir.[25][26] Daha sonra bu kararını açıklayan bir cevap gönderdi.[27] Peygamber Muhammed daha sonra şu mektubu gönderdi:
Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla!
Allah'ın elçisi Muhammed'den Sava oğlu Münir'e:
Selâm sana! Böylece sana O'ndan başka ilah olmayan Allah'ı övüyorum. Ve şehadet ederim ki Allah'tan başka ilah yoktur ve Muhammed O'nun kulu ve elçisidir.
Bundan sonra, and olsun ki ben size Allah'ı, Kudret ve Azamet'i hatırlatırım. O halde kim ihlasla nasihat verdiyse, aslında kendisine nasihat olur. Kim de elçilerime uyar ve onların hükmüne uyarsa bana itaat etmiş olur. Ve kim onlara ihlasla öğüt verdiyse, bana da ihlasla öğüt vermiştir.
Muhakkak ki elçilerim, Allah için sizin hakkınızda güzel yorum yapmışlardır. Böylece kavmin meselesinde senin için aracılık ettiler. Öyleyse Müslümanlara teslim olduklarını bırak. Suçluların çoğunu da bağışladım, onlardan kabul buyur. Ve eğer ne olursa olsun salih isen, seni makamından almıyorum. Ve kim Yahudiliği veya Zerdüştlüğü üzerinde kalırsa, cizye yerine getirsinler.
İmza: Muhammed, Allah'ın Elçisi
Umman Azd'in eş vekilleri Jayfar ve 'Ayyad'a
Muhammed'in tarihi Umman'ın Azdi hükümdarlarına yazdığı mektup, çoğu zaman insanlarda duygu uyandıran Umman Ulusal Müzesi'nde sergilenmekte ve büyük önemi nedeniyle bu makalenin bir örneği başka müzelerde de sergilenmektedir. Müze tarafından H. 8/630'da kaleme alındığına inanılan, tuval olarak deri ve mürekkep kullanılarak Arapça yazılmış bir mektuptur. Peygamberin mührünü taşır ve aynı zamanda (yanlış) "Abbad" ya da "Abd" olarak okunan, Beni el-Julanda klanının eş vekilleri Cafer ve Ayyad'a hitap eder. Amr ibn el-As aracılığıyla onları İslam'a davet etmek için gönderildiği söylenir. Mektuba cevaben Umman, savaşsız İslam'a geçen ilk ülke oldu. Peygamber'in Umman halkına dışarıdan asla düşmanları olmaması için dua ettiği söylenmektedir. Mektup, Umman İslam tarihi bölümündeki Ulusal Müze'de önemli bir sergidir.[28] Mektup şöyle:
Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla!
Allah'ın elçisi Muhammed'den Cülandî'nin oğulları Cafer ve Abd'e:
O halde hidayet yolunu takip edene selâm olsun! Bundan sonra, and olsun ki ben ikinizi teslimiyet çağrısına çağırıyorum. Teslim olun ve emniyette olun. Ben, doğrusu ben, diri olanları uyarmak için bütün insanlığa Allah'ın elçisiyim. O halde siz ikiniz, eğer Allah'a teslim olmaya rıza gösterirseniz, sizi korurum. Ama reddederseniz, o zaman bilin ki saltanatınız geçicidir ve benim atlılarım avlunuzu istila edecek ve benim peygamberliğim krallığınıza hakim olacaktır.
İmza: Muhammed, Allah'ın Elçisi
Ayrıca bakınız
- Muhammed'in diplomatik kariyeri