Pattani (il)
Pattani İli veya Pattani Bölgesi (Tayca: ปัตตานี, IPA: [pàt.tāː.nīː]), adını baş yerleşim birimi Pattani'den alan Tayland'ın güneyinde Malezya sınırına yakın idari bölge.
| Pattani İli ปัตตานี | |
|---|---|
İdari Bölge | |
ปัตตานี | |
 | |
 Arma | |
 Pattani ilinin Tayland içindeki konumu | |
  Pattani İli ปัตตานี | |
| Ülke | Tayland  |
| İdare | |
| • Tür | İdari bölge |
| • Vali | Wittaya Panichpong |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1940.4 km² |
| Nüfus (2014) | |
| • Toplam | 686,186 |
| Zaman dilimi | UTC+07.00 (Tayland) |
Tarihi
Malayca'da "Pattani" veya "pantai ini" (Cavi alfabesi'nde ڤتاني) olan ve "bu sahil" adın Tayca'ya uyarlanması ile ortaya çıkmıştır. Diğer bir görüşe göre ise Langkasuka İmparatorluğu'nun kurucusu Merong Mahawangsa'nın kızı olan Pathini'ye ithafen "bakire su perisi" anlamıdaki Sanskrit kökenli "panthini" kelimesinden gelmiştir.
Pattani bölgesi, Patani Darul Makrif Sultanlığı olarak da bilinen Pattani Krallığı'nın idaresi altındaydı. 1785'te Britanya İmparatorluğu tarafından ele geçirildi. Britanya İmparatorluğu ile Rattanakosin Krallığı arasındaki 1909 Anglo-Siam Anlaşması ile statüsü müzakere edildi. Yapılan idari değişiklikler ve Tayland'daki merkezileşme hamleleri ile birlikte aslen Pattani'ye bağlı olan Yala (Jala) ve Narathiwat (Menara) bölgeleri, Pattani İli'nden alınarak farklı idari bölgelere ayrıldı.
Nüfus Yapısı ve Din
Pattani bölgesi, Tayland'daki Budist idareye ve kraliyete rağmen müslüman çoğunluğa sahip dört idari bölgeden biridir. Nüfusunun yaklaşık % 88'ini Malay (Malezyalı) müslümanlar oluşturmaktadır ve kullandıkları dil de Patani Malezyacası ve Tayca'dır.[1] Malezya'daki Kelantan bölgesindeki halk ile aynı etnik kökene ve kültürel yapıya sahiptir. Pattani müslümanları Malay etnik grubu ve Malezya ile olan kültürel bağlarına karşın Tayland idaresi tarafından "Tay müslümanı" olarak anılmakta; geniş sınırları da Pattani bölgesi olarak değil Güney Tayland olarak isimlendirilmektedir.
Coğrafya
Patani, Tayland’ın Malezya’ya sınır olan güney bölgesinde yer alır. Malezya, Singapur, Endonezya ve Brunei'nin oluşturduğu Malay Takımadaları'nın Asya uzantısının kuzey kısmıdır. Patani, güneyde Malezya'nın Kelantan ve Kedah eyaletleriyle ve doğuda Güney Çin Denizi ile çevrilidir. Kuzeyinde Tayland Körfezi bulunur. Tayland içindeki komşu bölgeleri ise (güneydoğusundan saat yönünde) Narathiwat, Yala ve Songkhla bölgeleridir. Sahil şeridi boyunca uzanan bölgene yağışlı bir iklime sahiptir ve ormanlık dağlarla kaplıdır.
Ekonomi
Balıkçılık da bölgede başta gelen ekonomik faaliyetlerdendir; ayrıca tuz üretimi de yapılmaktadır. Ayrıca kereste üretiminde kullanılan tik ağaçlarıyla kaplıdır. Kalay, kurşun, kauçuk ve kerestenin yanında altın, gümüş, demir, bakır, antimon, tungsten ve manganez gibi madenler çıkarılmaktadır. Tarımsal faaliyetler bakımından ise Hindistan cevizi, bambu ve pirinç arasında en fazla üretimi yapılan tarım ürünüdür.
Günümüz
Pattani bölgesi 1909'daki anlaşmadan itibaren işgal altında bir bölge olarak görenler, özellikle Patani 'ye getirilen Budist yerleşimcilerin demografik yapıyı değiştirmeyi hedeflediğini öne sürmektedir.[2] Tayland'ın güney ucundaki Narathiwat, Yala ve Songkhla bölgelerini de kapsar şekilde Pattani bölgesi geniş sınırlara da atıfla kullanılmaktadır. Ülkenin farklı bölgelerinden ve Çin'den getirilen işçiler sebebiyle bölgenin yerel halkı başta Malezya ve Singapur olmak üzere başka ülkelerde geçim için göç etmektedir. Dini referanslı bazı direniş hareketleri ise Tayland idaresine karşı çıkmakta ve bazı eylemler düzenlemektedir.[3] 2013 yılında Tayland idaresi ile Müslüman isyancılar arasında Malezyalı yetkililerin arabuluculuğunda ilk müzakereler başlanmasına çalışılmıştır.[4]