Kürdistan Bölgesel Yönetimi-PKK çatışması
Kürdistan Bölgesel Yönetimi-PKK çatışması, Irak Kürdistanı'nda meşru Kürdistan Bölgesel Yönetimi (ve Peşmerge) ile PKK ve PKK'nın müttefik grupları arasında gerçekleşen bir dizi savaş ve çatışmadır. 1983 yılında başladı ve hala isyan şeklinde devam ediyor. PKK'nın ağırlıklı yöntemi Peşmergelere karşı gerilla savaşı uygulamaktır.[11][12]
| Kürdistan Bölgesel Yönetimi-PKK çatışması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Taraflar | |||||||
Tarafından desteklenen:  ABD Türkiye |  KYB (bazen) Tarafından desteklenen:  Suriye (bazen)[1][2] Hizbullah (Peşmerge tarafından iddia edildi)[3] Baasçı Irak[4][5][6] YBŞ | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
Eski Komutanlar Celal Talabani (bazen) |
Eski Komutanlar  Abdullah Öcalan # Osman Öcalan Şemdin Sakık # Ali Haydar Kaytan † Celal Talabani (bazen) | ||||||
Geçmiş
Hem KDP'nin hem de KYB'nin kanadı olan PKK ve Peşmergeler bugüne kadar birçok kez birbirleriyle savaştı. PKK 1978'de kurulduğunda eylemleri çoğunlukla sadece Türkiye'deydi, ancak seksenli yıllarda PKK'ya ağır darbe indiren bir darbe gerçekleştiğinde savaşçıları Suriye ve Irak'a, yani şimdiki Irak Kürdistan Bölgesi'ne kaçtı. Peşmerge ile PKK düşman taraflar arasındadır ve günümüze kadar birçok halde birbirlerine karşı savaşmışlardır. Peşmerge ve PKK, İdris Barzani'nin çabaları sonucu bir dönem ateşkes ve barış yapmışlarsa da PKK ve PKK lideri Abdullah Öcalan'ın bölgedeki tek lider olmak istemesi, ulus Kürt devletine sıcak bakmamasının yanında Peşmerge'yi kendi bölgelerinden uzak tutma çabası, Peşmerge'yi ve Barzani ailesini sürekli irdeleyip suçlamalarda bulunmasından dolayı ateşkesler kısa sürede bozulmuştur. Kürdistan Bölgesel Yönetimi, PKK'yı kendi topraklarını işgal eden illegal bir güç görmekte olduğu gibi PKK'ya karşı sert uyarılarda bulunmaktadır. PKK ise Irak'ta yapılan Türk operasyonlarının KDP-TSK işbirliğinde yapıldığını iddia edip Kürdistan Bölgesel Hükûmeti'ni suçlamaktadır.[13][14][15][16][17][18]
Kürdistan Yurtseverler Birliği sık sık taraf değiştirmiştir ancak günümüzde KDP tarafındadır. Kürdistan Parlamentosu; 1992-1993 yıllarında PKK’nin faaliyetlerinin sınırlandırılmasına dair bir karar aldı. KDP ve KYB Peşmergeleri, PKK’ya karşı savaştı. Bundan sonra KDP-KYB arasında çıkan anlaşmazlıklar sonucunda oluşan Irak Kürt İç Savaşı'nda PKK ile KYB, KDP'ye karşı savaşmıştır. 2000 yılında PKK, KYB’li birçok Peşmerge’yi öldürmüştür.[19][20][21] Daha önce PKK'nın müttefiki olan KYB'li Celal Talabani, daha sonra PKK'ya "silahsızlandırılması ya da Irak'tan ayrılması" yönünde bir ültimatom verdi.[22]
ABD ve Türkiye, PKK'ya karşı IKBY ile birçok kez işbirliği yaptı.[23][24]
Geçmişte PKK müttefiki PJAK'ı açıkça destekleyen Saddam Hüseyin'in de PKK'yı desteklediği iddia edilmişti. Bazı Kürtler, PKK'yı Saddam rejimi lehine paralı asker olarak, Kürt isyancılara karşı koymanın bir yolu olarak ve Irak Baas rejimi yararına Türk devletine karşı bir casus teşkilatı olarak çalışmakla suçladı. Irak Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, PKK'nın "Saddam rejiminin trajik bir mirası" olduğunu belirtti.[25][26] PKK ayrıca bir Duhok siyasetçisi tarafından "Saddam Hüseyin'in politikasını sürdürmekle" suçlandı.[27]
20 Mayıs 2014'te KDP, Erbil, Duhok ve Zaho'da düzenlediği operasyonlarda çok sayıda PÇDK üyesini tutukladı. Operasyondan birkaç gün önce, Kürdistan Bölgesel Yönetimi, 1997'de Irak Kürt İç Savaşı sırasında KDP'nin Erbil'de PKK'lıları katletmesini anmak için Kürdistan Parlamentosu önünde protesto gösterisi yapan PÇDK'yı yasakladı.[28]
2017 Sincar çatışmasında Peşmerge'nin müttefiki Peşmerge Roj ile PKK'nın YBŞ olarak bilinen müttefiki çatıştı.[29]
2022'de Peşmerge Bakan Yardımcısı Sarbast Lazgin, Kürdistan 24 kanalına yaptığı açıklamada, "Irak'ın bazı Haşdi Şabi'leri, Suriye Kabinesi ve Lübnan Hizbullahi PKK ile ittifak halinde, birbirlerini destekliyorlar ve birlikte çalışıyorlar. Bu ittifakın Suriye'den Sincar, Musul, Kerkük ve Haşdi Şabi kontrolündeki İran'a kadar açık bir yolu var. Erbil'e roket atan gruplarla birlikte KBY olarak PKK'ya Kürdistan Bölgesi'ndeki silahlı operasyonlarını durdurması için defalarca çağrıda bulunduk." Ayrıca PKK mücadelesinin Türkiye üzerinde hiçbir etkisinin olmadığını, tek yaptığının Türk Ordusunu Kürdistan Bölgesi'nin daha derinlerine çekmek olduğunu belirtti.[3]
Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Irak Silahlı Kuvvetleri temsilcisi Komutan Abdulhalık Talat, "PKK ve diğer yasadışı silahlı milisler burada kaldıkları sürece Sincar'da istikrar olmayacak" diyerek Irak hükümetine seslenmesi çağrısında bulundu. PKK'yı tasfiye etmek için IKBY ile birlikte çalışın.[30]