Pirus zaferi

"Pirus zaferi", ismini Makedonyalı kral Pyrrhus'tan almaktadır. Pyrrhus'un ordusu, Pirus Savaşı sırasında MÖ 280'de Heraclea Muharebesi'nde ve MÖ 279'da Asculum Muharebesi'nde Romalıları yendiği halde, geri dönüşü zor kayıplar vermiştir. Son muharebeden sonra, Plutarch Dionysius'un bir raporunda şu şekilde aktarır:

Ordular ayrıldı; ve söylenir ki, Pirus zaferinden dolayı kendisine sevinç dileğinde bulunan birine böyle olacak başka bir zafer onu tamamen mahveder şeklinde yanıt verdi. Çünkü yanında getirdiği kuvvetlerin büyük bir kısmını ve neredeyse tüm özel dostlarını ve başkomutanlarını kaybetmişti; yeni asker kaynakları olmadığı gibi, İtalya'daki müttefikleri isteksizdi. Diğer yandan, sürekli olarak şehirden akıp gelen bir pınar gibi, Roma kampı hızlı ve bol miktarda taze askerle dolup taştı; verdikleri kayıplarına rağmen cesaretlerinde hiçbir azalma olmadı, hatta öfkeyle daha da güçlendiler ve savaşa devam etme konusunda yeni bir kararlılık kazandılar.

— Plutarch^[1]

Her iki Epirot zaferinde de Romalılar daha fazla kayıp verdiler, ancak daha geniş bir insan kaynağına sahiptiler. Bu yüzden, Roma'nın kayıplarının Roma ordusu üzerindeki etkisi, Kral Pirus'un kayıplarının ordusu üzerindeki etkisiyle karşılaştırıldığında daha azdı.

Savaşlar

Bu liste, Pirus zaferi örnekleriyle sonuçlanan muharebelerin örneklerini içermektedir. Bir liste olmaktan ziyade, kavramı açıklamak amacıyla hazırlanmıştır.

• Asculum Muharebesi (MÖ 279), Pyrrhus of Epirus'un İtalyan müttefikleriyle birlikte Roma Cumhuriyeti'ne karşı gerçekleştirdiği bir muharebedir. Roma, iki kat daha fazla kayıp vermesine rağmen kolaylıkla saflarını doldurabiliyordu. Pyrrhus, İtalya'ya getirdiği birliklerin büyük bir kısmını ve komutanlarının çoğunu kaybetti ve Sicilya'ya çekildi.^[2]
• Avarayr Muharebesi (451), Vardan Mamikonyan ve Hristiyan Ermeni isyancıların Sasani İmparatorluğu'na karşı gerçekleştirdiği bir muharebedir. Persler zafer kazanmış olsa da, muharebe Ermeniler için stratejik bir zafer olmuştur çünkü Avarayr, Ermeni özerkliği ve dini özgürlüğün sağlandığı Nvarsak Antlaşması'nın (484 MS) yolunu açmıştır.^[3][4]
• Zigetvar Kuşatması (1566), Osmanlı-Habsburg savaşları sırasında gerçekleşmiştir. Kuşatma Osmanlılar tarafından kazanılmış olmasına rağmen, ağır Osmanlı kayıpları, Sultan Süleyman'ın ölümü ve bu olayın sonucunda Viyana'ya yapılan Osmanlı ilerleyişinin o yıl durdurulması nedeniyle bir Pirus zaferi olarak görülebilir. Bu durum, Osmanlı'nın Avrupa'daki genişlemesini durduran bir gecikmeye yol açmıştır.^[5][6]
• Ostend Kuşatması (1601-1604), Seksen Yıl Savaşı sırasında İspanyolların Hollandalı ve İngiliz savunuculardan bu limanı ele geçirmeye çalıştığı bir süreçtir. Bu süre zarfında Hollandalılar doğuya doğru topraklarını genişletmeye devam ettiler ve Ostend'in yerine geçecek olan Sluis limanını ele geçirdiler. Kuşatmanın büyük maliyeti ve kayıpları, İspanya'nın Hollanda'daki kazanımları yeniden ele geçirme kampanyasının başarısızlığıyla birleşti ve 1607'de İspanya iflas etti. Sonucunda, On İki Yıl Süren ateşkes Hollanda Cumhuriyeti'ni etkili bir şekilde bağımsız bir devlet haline getirdi.^[7][8][9]
• Malplaquet Muharebesi (1709), İspanyol Veraset Savaşı sırasında gerçekleşen bir muharebedir. Muharebe, Marlborough'un ordusunun savaş meydanını elinde tutması nedeniyle İtilaf Devletleri'nin bir zaferidir, ancak Fransız kayıpları iki katı olmuş ve takip yapamamışlardır. Fransız ordusu düzenli bir şekilde geri çekilmiş ve nispeten sağlam kalmıştır, bu da İtilaf kuvvetlerine karşı devam eden operasyonlarda ciddi bir tehdit oluşturmuştur.^[10][11][12]
• Gangwana Muharebesi (1741), Jodhpur'un 1.000 kişilik güçlü Rathore süvari birliği ile Mughal İmparatorluğu ve Jaipur'un birleşik orduları arasında gerçekleşen bir muharebedir. Gangwana'da Jaipur zaferle çıkmış ancak 12.000 kişilik ağır kayıp ve binlerce yaralı vermiştir.^[13][14]
• Bunker Hill Muharebesi (1775), Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Koloni güçlerine üç saldırı düzenledikten sonra, İngilizler savaşın erken dönemlerinde Boston yarımadasının kontrolünü kazandılar, ancak muharebe onlara Amerikalıların çektiğinden daha fazla kayıp (birçok subay da dahil olmak üzere) ve daha dikkatli yöntemlere geçmelerine neden oldu, bu da Amerikan isyancı güçlerine yardımcı oldu; siyasi sonuçlar, bağımsızlık için koloni desteğini artırdı.^[15][16]
• Guilford Court House Muharebesi (1781), Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Bu kısa süren muharebede, sayıca üstün olmayan İngiliz gücü bir Amerikan ordusunu yendi; İngilizler önemli sayıda insan kaybetti ve güney kolonilerini fethetme hedefleri değişti.^[17][18]
• Chancellorsville Muharebesi (1863), Amerikan İç Savaşı: General Robert E. Lee, Hooker'ın daha büyük Birlik gücüne karşı ordusunu böldü; cesur strateji, Konfederasyon ordusunun sayıca üstün bir düşmana karşı galip gelmesini sağladı. Bununla birlikte, Lee'nin ordusunun %20'si yaralandı veya öldürüldü, bunlar arasında General Stonewall Jackson da vardı ve kayıplarını telafi etmek zordu. Lee'nin zayıflayan ordusu saldırgan bir tutum sergiledi, ancak sadece iki ay sonra Gettysburg Muharebesi'nden sonra mağlup oldu ve geri çekilmek zorunda kaldı.^[19]
• Santa Cruz Adaları Muharebesi (1942), İkinci Dünya Savaşı, Solomon Adaları Harekâtı: Japon ve Müttefik deniz kuvvetleri, Guadalcanal ve çevresindeki adalar için yapılan mücadele sırasında karşı karşıya geldi. Taşıyıcı tabanlı hava saldırılarının ardından ABD yüzey gemileri geri çekildi, bir taşıyıcı batırıldı ve bir diğeri ciddi şekilde hasar gördü. Japon taşıyıcı güçleri taktiksel bir zafer elde etti çünkü hiçbir gemileri batırılmadı, ancak değiştirilemez deneyimli hava mürettebatlarının ağır kaybı Müttefiklerin stratejik avantajına oldu. Guadalcanal'daki Japon kara birlikleri aynı zamanda Henderson Field Muharebesi'ni kaybetmişlerdi ve yeni durumdan faydalanacak durumda değillerdi.^[20][21][22]
• Chosin Barajı Muharebesi (1950), Kore Savaşı: Çin ordusu, BM kuvvetlerini kuşatmaya ve yok etmeye çalıştı, ancak 17 gün süren dondurucu hava koşullarında gerçekleşen bir savaşta BM kuvvetleri Çin'e ağır kayıplar verdirdi ve çatışmalı bir çekilme gerçekleştirdi. Çin, Kore'nin kuzeydoğusunu işgal etti, ancak ilkbahara kadar toparlanamadı ve BM, Kore'de bir köprübaşı tutmayı başardı.^[23][24]
• Quảng Trị'nin İkinci Muharebesi (1972), Vietnam Savaşı: Güney Vietnam Cumhuriyeti ordusu, kara topçusu, gemi silahları ve bombardıman uçaklarının desteğiyle, tarihi Quảng Trị kalesine saldırdı. Kale 81 gün ve gecenin ardından geri alındı, ancak Güney Vietnam ordusu zayıfladı ve sadece 2 yıl sonra Güney Vietnam çöktü ve komünistler Kuzey ve Güney'i birleştirdi.
• Vukovar Muharebesi (1991), Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı: Yugoslav Halk Ordusu (JNA), Hırvat Ulusal Muhafızı ve sivil gönüllüler tarafından kontrol edilen Vukovar şehrine kuşatma düzenledi. 87 gün süren çatışmaların ardından, harap şehir JNA'ya teslim oldu. Şehir tüm cephelerden kuşatılmış olsa da, Yugoslav ordusunu ve Sırp paramiliterleri tüketmiş ve yaklaşık yirmi kat daha fazla askeri ve tam teçhizatlı zırhlı ve topçu üstünlüğüne sahip olmalarına rağmen, iki kat daha fazla kayıpları oldu. Bu, Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı'nda bir dönüm noktası oldu.^[25][26]

Siyaset, spor ve hukuk

Terim, iş dünyasında, siyasette ve spor alanında, zafer kazananı mahveden mücadeleleri tanımlamak için bir benzetme olarak kullanılır. Teolog Reinhold Niebuhr, adaletin yolunu korumak için zorlamanın gerekliliğine dikkat çekerek uyarıda bulundu:

Ahlaki neden, zaferi sömürüp iptal etme riski olmadan zorlamayı müttefik olarak kullanmayı öğrenmelidir, aksi takdirde Pirus zaferi riskiyle karşılaşır.

— Karl Paul Reinhold Niebuhr^[27]

Beauharnais v. Illinois, 1952 yılında bir grup hakaret suçunu yasaklayan bir suçlama ile ilgili olarak ABD Yüksek Mahkemesi'nin verdiği bir karardır. Yargıç Black, muhalif görüşünde Pirus zaferine gönderme yapmıştır.

Eğer azınlık gruplar bu durumu zaferleri olarak kutlarlarsa, bu eski bir sözün olası ilgisini düşünebilirler: "Bir başka böyle zafer olur ve ben mahvolurum".

— Hugo Black^[28]

2023 yılında Türkiye'de Ümit Özdağ, Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimleri tekrar kazanması üzerine Pirus zaferine gönderme yapmıştır.^[29]

Türkiye için önümüzdeki süreç çok zor olacaktır. Erdoğan kazanmıştır ancak bu bir Pirus zaferidir. Kazanırken mağlup olmuştur.

— Ümit Özdağ