Պյուռոսյան հաղթանակ

Արտահայտությունը պարտական է մ.թ.ա. 279 Ասկոլի Սատրիանո քաղաքի մոտ տեղի ունեցած նշանավոր ճակատամարտին^[2]։ Հին աշխարհի խոշորագույն զորավարներից մեկի՝ Էպիրոսի թագավոր Պյուռոսի զորքը երկօրյա մարտում ջախջախիչ պարտության է մատնել հռոմեացիների անպարտելի համարվող զորքին։ Հաղթանակը Պյուռոսի վրա չափազանց թանկ է նստել. նա կորցրել է գրեթե իր ամբողջ զորքը։ Ավանդության համաձայն, երբ Պյուռոսին շնորհավորել են հաղթանակի կապակցությամբ և նա բացականչել է.«Եթե մենք հաղթենք հռոմեացիներին ևս մեկ ճակատամարտում, ապա մենք լիովին կքայքայվենք»^[3] կամ ըստ այլ տարբերակի՝ «Մի այսպիսի հաղթություն ևս, և ես առանց զորքի կվերադառնամ Էպիրոս»^[4] (լատին․՝ Ne ego si iterum eodem modo uicero, sine ullo milite Epirum reuertar.^[5]):

Ճակատամարտեր

Ժամանակագրական կարգով ներկայացված են մի շարք ճակատամարտեր, որոնք Օսկուլումի ճակատամարտի^[3] օրինակով ավարտվել են Պյուռոսյան հաղթանակով։

• Ավարայրի ճակատամարտ (451)^[6][7], Ավարայր գյուղի մոտ 451 թվականի մայիսի 26-ին ապստամբ հայկական ուժերի և պարսկական բանակի միջև տեղի ունեցած ճակատամարտ։ Չնայած պարսիկների հաղթանակին, և հայերի մեծ կորուստներին, ճակատամարտը ճանապարհ է հարթել Նվարսակի պայմանագրի կնքմանը, որով պարսկական կողմը ընդունել է հայկական կողմի պայմանները՝ շնորհելով պարսկական տիրապետության տակ գտնվող Հայաստանի տարածքներին ինքնուրույնություն ներքին կյանքում և առժամանակ հրաժարվելով հայերին դավանափոխ անելու ծրագրերից^[8]։
• Սիգեթվարի պաշարում (1566)^[9][10], Օսմանյան Թուրքիայի և Հաբսբուրգների հակամարտության էպիզոդ, երբ թուրքերը սուլթան Սուլեյման I-ի գլխավորությամբ պաշարել են Սիգեթվար ամրոցը։ Թուրքերի հաղթանակը պյուռոսյան է համարվում, քանի որ ճակատամարտից մեկ օր առաջ բնական մահով մահացել է ծեր սուլթան Սուլեյման I-ը, թուրքերը մեծ կորուստներ են տվել։ Արդյունքում զորավար Սոքոլու Մեհմեդ փաշան չէր կարող առանց նոր սուլթանի հրամանի շարունակել ռազմական արշավը և ստիպված վերադարձել է Կոստանդնուպոլիս և Օսմանյան տարածքների ընդարձակումը դեպի Եվրոպա ընդհատվել է։