Rok

Satranç terimi

Rok, (Farsçaرخ rukh) Satranç'ta şah ve kalelerle gerçekleştirilen özel bir hamledir. Rok hamlesinde şah, aynı renkteki kalelerden birine doğru iki kare ilerletilir ve yaklaştığı kale, şahın üzerinden atlayarak şahın bir kare yanına geçer. Genelde şahı koruma altına almak üzere yapılır.

Küçük Rok - Şah tarafı: O-O
Büyük Rok - Vezir tarafı: O-O-O
a8b8c8d8e8 kdf8g8h8 rd
a7b7c7d7e7f7g7h7
a6b6c6d6e6f6g6h6
a5b5c5d5e5f5g5h5
a4b4c4d4e4f4g4h4
a3b3c3d3e3f3g3h3
a2b2c2d2e2f2g2h2
a1 rlb1c1d1e1 klf1g1h1
İki renk de rok yapmadan önceki durum
a8b8c8d8e8f8 rdg8 kdh8
a7b7c7d7e7f7g7h7
a6b6c6d6e6f6g6h6
a5b5c5d5e5f5g5h5
a4b4c4d4e4f4g4h4
a3b3c3d3e3f3g3h3
a2b2c2d2e2f2g2h2
a1b1c1 kld1 rle1f1g1h1
Beyaz vezir tarafından, siyah ise şah tarafından rok yaptıktan sonraki durum

Gereklilikler

  • Rok hamlesi ancak aşağıdaki koşulların tümü sağlandığında yapılabilir:
    1. Şah ve kale daha önce oynamamış olmalıdır,
    2. Şah ile kale arasında taş olmamalıdır,
    3. Rok yapacak tarafın şahı tehdit altında olmamalıdır,
    4. Şah, rok hamlesi sırasında tehdit altındaki karelerden geçmemelidir,
    5. Hamle sonucunda şah tehdit altında kalmamalıdır (bu kural satranç oyununda her hamle için geçerlidir),
    6. Şah ve kale aynı yatay sırada olmalıdır.[1]
  • Rok hamlesinin aşağıdaki durumlarda yapılamayacağını düşünmek genellikle yapılan bir hatadır:
    1. Şah oyunda daha önce tehdit altında kalmış olabilir (Daha önce 'şah' çekilmiş olabilir). Şah rok hamlesi sırasında tehdit altında değilse oyunun önceki aşamalarının bir önemi yoktur.
    2. Rok hamlesi sırasında ilgili kale tehdit altında olabilir. Kalenin tehdit altında olması roka engel değildir.
    3. Kale rok hamlesi sırasında tehdit altında olan bir kareden geçebilir (Bu durum yalnızca büyük rokta mümkündür).

Dip notlar