Аста Нильсен
Аста Нильсен (дан. Asta Nielsen, тугандагы исеме Аста Софи Амалия Нильсен Asta Sofie Amalie Nielsen; 11 сентябрь 1881 ел — 25 май 1972 ел) — Даниянең Германиядә танылу алган тавышсыз кино актеры. Русиядә 1914 елга кадәр нык популяр булган.
| дан. Asta Nielsen | |
 | |
| Җенес | хатын-кыз[1] |
|---|---|
| Ватандашлык |  Дания[2] |
| Тугандагы исем | дан. Asta Sofie Amalie Nielsen |
| Туу датасы | 11 сентябрь 1881[1][3][4][…] |
| Туу урыны | Gammel Kongevej[d][5][6] |
| Үлем датасы | 25 май 1972[7] (90 яшь) |
| Үлем урыны | Фредериксберг[d], Дания башкала төбәге, Дания |
| Ире яки хатыны | Урбан Гад[d] һәм Григорий Михайлович Хмара[d] |
| Һөнәр төре | актёр, автобиограф, театр актеры, киноактер, кинорежиссёр |
| Активлык чорнының башы | 1902 |
| Бүләкләр | Deutscher Filmpreis[d] |
| Нинди веб-биттә тасвирланган | silentsplease.wordpress.com/2015/09/16/film-primadonna/ |
| Досье в | Швейцарский архив исполнительских искусств[d] |
 Аста Нильсен Викиҗыентыкта | |
Биографиясе
Аста Нильсен Швецияда һәм Даниядә үскән, бала чактан ук театр белән таныш булган. Аста Нильсен 1902 елдан Копенгагенда даими эшли. Беренче төшкән фильмы «Бездна» (Afgrunden, 1910). Бу фильмы аңа аннары да эшен дәвам итәргә мөмкинлек бирә һәм ул режиссер Урбан Гад тарафыннан контрактын 1915 елгача озайта.
Ире Урбан Гад фильмнарында гына төшә. Бу рольләр күбесенчә кире хатыннарга туры килә.Мәсәлән: «Ят кош»(Der fremde Vogel, 1911) яки «Мескен Дженни» (Die arme Jenny, 1912) фильмнары. Шулай ук комик фильмнарда да үз талантын күрсәтте, «Фәрештәкәй» (Engelein, 1914) .
1916 елда ул Даниягә китә, аннан тик Беренче дөнья сугышы тәмамлангач кына кайта. Ул чорда Аста Нильсен әдәби һәм драматик әсәрләрне экранлаштыру өчен генә төшә. 1920-1922 елларда үзенең фильмнарына продюсер буларак чыгыш ясый. "Гамлет"та төп рольне башкара.
1923-1930 елларда рус актеры Григорий Михайлович Хмараның хатыны һәм сәхнәдәш партнеры була.
Фильмография
- "Afgrunden"(1910)
- "Balletdanserinden" (1911)
- "Ангел" ("The Angel"; 1914)
- "Интоксикация" (1919)
- "Хоровод" ("Merry-Go-Round"; 1920)
- "Курфюрстендамм" (1920)
- "Гамлет" (1921)
- "Wandering Souls" (1921)
- "Roswolsky's Mistress" (1921)
- "Мисс Джули" (1922)
- "I. N. R. I."(1923)
- "Earth Spirit" (1923)
- "Athletes" (1925)
- "Будды" (1925)
- "Hedda Gabler" (1925)
- "Die freudlose Gasse" ("Безрадостная улица"; 1925)
- "Падшие" (1926)
- "Трагедия улицы" (1927)
- "Порок человечества" (1927)
- "Невозможная любовь" (1932)
Искәрмәләр
Әдәбият
- Andreas Hansert: Asta Nielsen und die Filmstadt Babelsberg. Das Engagement Carl Schleussners in der deutschen Filmindustrie. Michael Imhof, Petersberg 2007, ISBN 978-3-86568-232-1.
- NDB|19|230||Nielsen, Asta Carla Sofie Amalie|Jürgen Kasten|118587854
- Asta Nielsen: Die schweigende Muse – Lebenserinnerungen. Carl Hanser, München 1977, ISBN 3-446-12420-9.
- Hans Schifferle: Magie des Körpers. „Totentanz“ mit Asta Nielsen (1912). In: Peter Buchka (Hrsg.): Deutsche Augenblicke. Eine Bilderfolge zu einer Typologie des Films (= „Off“-Texte. Bd. 1). Belleville, München 1996, ISBN 3-923646-49-6, S. 10 f. (zuerst: Süddeutsche Zeitung 1995).
- Renate Seydel, Allan Hagedorff (Hrsg.): Asta Nielsen. Eine Biographie. Ihr Leben in Fotodokumenten, Selbstzeugnissen und zeitgenössischen Betrachtungen. Gestaltet von Bernd Meier und mit einem Vorwort versehen von Svend Kragh-Jacobsen. 1. Auflage. Henschelverlag Kunst und Gesellschaft, Berlin (DDR) 1981. 263 S., mit s/w Abb. (LSV-Nr. 8414, 625284 4) (2. Auflage. ebenda 1984).
- Renate Seydel (Hrsg.): Asta Nielsen. 1881-1972. Ein Leben zwischen Kopenhagen – Berlin und Hiddensee. Demmler Verlag, Ribnitz-Damgarten 2011, ISBN 978-3-910150-86-7.
- Günter Helmes: „Senkt die Fahnen vor ihr, denn sie ist unvergleichlich und unerreicht."Annäherungen an Asta Nielsen, den ersten 'Star' der Filmgeschichte. In: Jahrbuch zur Kultur und Literatur der Weimarer Republik, Bd. 17, 2015/16, S. 47-73.
