Иркутск
Россиядә шәһәр
(Иркутски битеннән юнәлтелде)
Иркутск (рус. Иркутск, бүр. Эрхүү) — Көнчыгыш Себернең иң эре икътисади һәм мәдәни үзәкләрнең берсе, Иркутск өлкәсе административ үзәге. Шәһәр Ангара елгасының ике ярларында урнаша.
| Иркутск | |
| рус. Иркутск | |
| Байрак[d] | |
.svg) |  |
| Нигезләнү датасы | 1661 |
|---|---|
 | |
| Нигезләүче | Похабов, Яков Иванович[d] |
| Дәүләт |  Россия[1] |
| Нәрсәнең башкаласы | Иркутский район[d][1] һәм Городской округ «город Иркутск»[d][1] |
| Административ-территориаль берәмлек | Городской округ «город Иркутск»[d][1] |
| Сәгать поясы | IRKT[d] һәм UTC+08:00 |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Ангара, Өркет[d], Ушаковка[d] һәм Өркет сусаклагычы[d] |
| Хөкүмәт башлыгы | Дмитри Бердников[d][2] |
| Халык саны | 623 736 (2017)[3] |
| Административ бүленеше | Правобережный округ[d], Октябрьский округ[d], Свердловский округ[d] һәм Ленинский округ[d] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 440 метр |
| Кардәш шәһәр | Пфорцһайм, Шеньяң, Улан-Батор, Канадзава[4], Юҗин (Орегон), Нови-Сад, Эвьян-ле-Бен, Стрёмсунд[d], Порденоне, Гренобль, Дижон, Акмәсҗит[5], Красноярск, Каңның һәм Белосток |
| Нәрсә белән чиктәш | Иркутский район[d] һәм Ангарский городской округ[d] |
| Бүләкләр |  |
| Мәйдан | 277 км² |
| Почта индексы | 664000–664999 |
| Рәсми веб-сайт | admirk.ru(рус.) |
| |
| Феноменның икътисады | экономика Иркутска[d] |
| Җирле телефон коды | 3952 |
| Шәрәфле ватандашлар төркеме | [d] |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
 | |
 Иркутск Викиҗыентыкта | |
Халык саны — 587 225 кеше.[6]
География
Шәһәр Иркутск елгасының Иркут елгасына (Ангара кушылдыгы) кушылу урыны янында, Иркутск-Черемхау тигезлегендә, Красноярскидан 1060 километр көньяк-көнчыгыштарак урнаша. М53 «Байкал» (Новосибирск — (Тум —) Кемерово — Красноярск — Иркутск) автоюлының соңгы пункты.
Климат
| Иркутск климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Абсолют максимум, °C | 2,3 | 10,2 | 20,0 | 29,2 | 34,5 | 35,6 | 37,2 | 34,1 | 29,0 | 25,6 | 14,1 | 4,6 | 37,2 |
| Уртача максимум, °C | −12,9 | −7,9 | 0,3 | 9,4 | 18,0 | 22,7 | 24,8 | 22,1 | 15,7 | 7,7 | −2,8 | −10,6 | 7,2 |
| Уртача температура, °C | −17,9 | −14,6 | −6,5 | 2,5 | 10,2 | 15,4 | 18,2 | 15,8 | 9,1 | 1,7 | −7,7 | −15,4 | 0,9 |
| Уртача минимум, °C | −22 | −19,8 | −12,3 | −2,9 | 3,4 | 9,2 | 12,9 | 10,8 | 4,2 | −2,7 | −11,8 | −19,3 | −4,2 |
| Абсолют минимум, °C | −49,7 | −44,7 | −37,3 | −31,8 | −14,3 | −6 | 0,4 | −2,7 | −11,9 | −30,5 | −40,4 | −46,3 | −49,7 |
| Явым-төшем нормасы, мм | 14 | 7 | 12 | 18 | 35 | 75 | 113 | 93 | 51 | 22 | 20 | 17 | 477 |
Тарих
Халык
| 1840[8] | 1856[9] | 1897[10] | 1926[9] | 1931[9] | 1939[9] | 1959[11] | 1970[12] | 1979[13] | 1989[14] | 2002[15] | 2010[16] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 14 175 | ~24 100 | 51 473 | ~102 700 | ~113 200 | ~250 200 | 365 893 | 450 941 | 549 787 | 626 135 | 593 604 | 587 225 |
Милли состав (2010): руслар — 96,7%, бүрәтләр — 1,8%, украиннар — 1,6%, татарлар — 1,0%.[17]
Татар матбугаты
Икътисад
Танылган шәхесләр
- Рамил Минханов (1961), Татарстан Республикасының халык артисты (2012).
- Рудольф Нуриев — күренекле татар балетмейстеры, балет артисты.
- Хәерниса Сафина – язучы («Гөлчирә" повесть авторы), педагог
Галерея
Иркутск өлкәсе администрациясе
Иркутск кирмәне (XVIII гасырның ахырында сүтелә)
Вокзал
Искәрмәләр
<ref>; для сносок gks.ru не указан текст | Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|