"Black Friday" Kuni
Black Friday (tarjimasi: Qora Juma) - an'anaviy bayram bo'lib, Qo'shma Shtatlarda Rojdestvo xarid qilish mavsumining boshlanish kuni hisoblanadi. Ko'pgina do'konlar chegirmali narxlarda sotuvlarni taklif qiladi va festival asosan ertalab, ba'zan yarim tunda [1] yoki "Thanksgiving" (tarjimasi: Shukrona) kunida ochiladi. Ba'zi do'konlarning sotuvi Dushanbagacha yoki bir hafta davomida Haftalik davom etadi.
Black Friday muntazam ravishda Qo'shma Shtatlarda yilning eng gavjum xarid qilish kuni bo'lib kelgan.[2][3][4]
Etimologiyasi
Asrlar davomida “black” (qora) sifati falokat yuz bergan kunlarga nisbatan qo‘llanilgan. Ko'pgina voqealar "Black Friday" deb ta'riflangan, ammo Amerika tarixidagi eng muhim voqea "Panic of 1869" (1869 yildagi Vahima) bo'lib, u moliyachilar Jey Gould va Jeyms Fisklarning Grant ma'muriyati bilan oltin bozori aloqalaridan foydalanganda sodir bo'lgan. Prezident Grant bu manipulyatsiya haqida bilgach, u G'aznachilikka katta miqdordagi oltin zaxirasini chiqarishni buyurdi, bu esa mamlakat iqtisodini to'xtatdi va narxlarning 18% ga tushishiga olib keldi. Bu esa prezidentning qayn-og'asi Abel Korbinning xonavayron bo'lishiga olib keldi.
Tarixi
"Thanksgiving" (Shukrona) kunidan keyingi kun 1952 yildan beri Qo'shma Shtatlarda Rojdestvo xarid qilish mavsumining boshlanishi sifatida qabul qilinadi. Shukronalik kunini nishonlaydigan paradlar ko'pincha "Qorbobo keldi" yoki "Qorbobo yaqinlda" degan g'oya bilan parad oxirida Santa-ning ko'rinishini o'z ichiga oladi, chunki Rojdestvo har doim Shukrona kunidan keyingi asosiy xristian bayramidir.
The NPD Group tahlilchisi marshal Koen 2020 yilda Black Friday onlayn xaridlar foydasiga kamayib borayotganini [5] va COVID-19 pandemiyasi bu jarayonni tezlashtirganini da'vo qildi. Pandemiya, shuningdek, uzoq vaqt davomida, hatto oktyabr oyida ham ta'til xaridlarini taklif qilinishiga olib keldi.[6] 2020-yil Black Friday kuni kam odaml xaridda ishtirok etdi va savdoning aksariyati internet orqali amalga oshirildi. Numerator bozor tadqiqot kompaniyasining ta'kidlashicha, kiyim-kechak, asbob-uskunalar va boshqa narsalarning sotuvchilari blokirovka paytida ahamiyatsiz deb hisoblanmaydi, chunki past ishlab chiqarish sotilishi kamroq bo'lgan.[7] Adobe Analytics 2020 yilda onlayn sotuvlar 9 milliard dollarga yetganini ma'lum qildi, bu o'tgan yilga nisbatan 22 foizga ko'p. RetailNext ma'lumotlariga ko'ra, 2020 yilda do'konlarga piyodalar oqimi o'tgan yilga nisbatan 48 foizga kamaydi, Sensormatic Solutions esa 52 foizga kamaygan.[8]