Afgʻoniston — Hindiston munosabatlari

1980-yillarda Hindiston Respublikasi Janubiy Osiyodagi Afgʻoniston Demokratik Respublikasini tan olgan yagona davlatga aylandi. 1990-yillarda Afgʻonistondagi fuqarolar urushi natijasida hokimiyat tepasiga kelgan Tolibon (Afgʻoniston Islom Amirligi) tufayli mamlakatlar oʻrtasidagi munosabatlar buzildi^[1]. Hindiston Tolibon rejimini agʻdarishda ishtirok etdi va Afgʻonistonga eng yirik gumanitar yordam yetkazib beruvchiga aylandi^[2][3]. Hindistonliklar Afg‘onistonni qayta tiklash dasturi doirasida turli qurilish loyihalarida ishtirok etmoqda. Pokiston Hindistonning RAW razvedka xizmatini Pokistonning salbiy imidjini yaratishga hissa qoʻshganlikda va isyonchilarni tayyorlashda ishtirok etganlikda ayblaydi^[4][5][6]. Bu ayblovlar Hindiston va Amerika Qoʻshma Shtatlari tomonidan rad etildi, garchi Qoʻshma Shtatlar Pokistonning tarixiy ittifoqchisi hisoblansa-da^[7][8].

2008-yil 7-iyulda Kobulda terakt sodir boʻldi, hujum nishoni Hindiston elchixonasi edi. Hujum natijasida 58 kishi halok boʻldi, 100 dan ortiq kishi turli ogʻirlikdagi jarohatlar oldi. 2009-yil 8-oktabrda terrorchilar Hindistonning Kobuldagi elchixonasiga yana hujum qilishdi. Hujum natijasida 17 kishi halok boʻldi, yana 63 kishi turli ogʻirlikdagi jarohatlar oldi. Har ikki hujum uchun mas’uliyatni sunniy radikal guruh „Tolibon“ o‘z zimmasiga oldi. Bu voqealardan so‘ng Afg‘oniston Tashqi ishlar vazirligi Hindiston qardosh davlat ekani va ular o‘rtasidagi munosabatlarni hech qanday dushman buzolmasligi haqida bayonot berdi. 2011-yilda Afgʻoniston va Hindiston oʻrtasidagi munosabatlar Strategik hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim imzolanishi munosabati bilan rivojlanish uchun kuchli turtki oldi^[9], bu Afgʻoniston oʻrtasidagi 1979-yilda Sovet bosqinidan keyin birinchi ikki tomonlama kelishuv edi^[10]. 2010-yilda Gallup afgʻonlarining 75 foizi Hindistonni AQSh va Xitoyga qaraganda yaxshiroq qabul qilishlari va 50 foiz afgʻonlar Hindiston siyosatidan toʻliq qoniqish bildirishlari haqidagi maʼlumotlarni eʼlon qildi^[11].