Botoșani okrugi
Botoșani okrugi (rumincha:[botoˈʃani]) — Ruminiyaning okrugi (județ), Gʻarbiy Moldaviyadagi (shuningdek, Bukovinadan gʻarb tomon qoʻshni Suceava okrugidagi bir necha qishloqlarni oʻz ichiga oladi), markazi (rumincha: Oraș reședință de județ) Botosanida.
| ||
| Okrug | ||
|---|---|---|
| Maʼmuriy markazi | Botoșani | |
| Okrug kengashi raisi | Doina Elena Fedorovici (SDP) | |
| Departament boshligʻi | Adrian Constantinescu | |
| YAIM (2015) | 1.726 millard US$ | |
| Rasmiy tili | rumin tili | |
| Aholi (2011) | 412 626 (22-oʻrin) | |
| Maydoni | 4986 km² (29-oʻrin) | |
| Vaqt mintaqasi | UTC +2 | |
| Qisqacha | BT | |
| Pochta indeksi | 71 | |
| Rasmiy sayti | https://www.cjbotosani.ro | |
| Xaritada | ||
 | ||
| 26°49′12″E / 47.84000°N 26.82000°E G O | ||
Demografiyasi
2011-yil 31-oktabr holatiga ko‘ra, aholi soni 412,626 kishini, zichligi esa 83/km2 ni tashkil qilgan[1].
- Ruminlar – 94.1%
- Romanilar – 1%
- Ukrainlar – 0.2%
- Lipovanlar – 0.1%
- Boshqa ozchiliklar – 0.1%
- Millati nomaʼlum – 4.6%
| Yil | Okrug aholisi[2] |
|---|---|
| 1948 | 385,236 ▬ |
| 1956 | 428,050  |
| 1966 | 452,406 |
| 1977 | 451,217  |
| 1992 | 458,904 |
| 2002 | 452,834 |
| 2011 | 412,626 |
| 2016 | 455,973 |
| 2022 | Toʻliq hisoblanmagan |
Geografiyasi
- Botoşani okrugi Ruminiyaning shimoli-sharqiy qismida, Siret va Prut daryolari oraligʻida joylashgan boʻlib, shimolda Ukraina va sharqda Moldova bilan chegaradosh. Gʻarb va janubda Suceava va Iași okruglari bilan chegaradosh.
- Umumiy maydoni 4,986 km2 (1,925 mi²) ni, Iași esa Ruminiya hududining 2,1% ni tashkil qiladi.
- Relyefi - Siret va Prut vodiylari, Jijia daryosi orasidagi baland tekislikdir.
- Materikning sharqiy havo massalari ta'sirida iqlimi moʻtadildir.
Qo'shni okruglar
- Sharqda Moldova Respublikasi - Edinet tumani.
- G'arbda - Suceava okrugi.
- Shimolda Ukraina - Chernovsi viloyati.
- Janubda - Iasi okrugi.
Iqtisodiyoti
Botosani asosan qishloq xoʻjaligi okrugi; asosiy tarmoqlari toʻqimachilik, oziq-ovqat, elektrotexnika komponentlari, shisha va chinni sanoati hisoblanadi.
Stânca – Costești GESi — Ruminiyadagi eng yirik gidroelektrostansiyalardan biri. Qurilish ishlari 1973-yilda boshlangan va 1978 yilda Stanca-Costesti to'g'oni bilan bir vaqtda yakunlangan. Ularning ikkalasi ham Prut daryosida, Botoşani okrugidagi Stânca va Costesti , Moldova o'rtasida joylashgan.
Siyosatda
2020-yilgi mahalliy saylovlarda yangilangan Botosani okrug kengashi quyidagi partiya tarkibiga ega 32 maslahatchidan iborat:[3]
| Partiya | Oʻrinlar | Hozirgi okrug kengashi | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Milliy Liberal Partiya (MLP) | 15 | ||||||||||||||||
| Sotsial Demokratik Partiya (SDP) | 15 | ||||||||||||||||
| PRO Romania (PRO) | 2 | ||||||||||||||||
Ma'muriy bo'linmalari
Botoşani okrugida 2 ta munitsipalitet, 5 ta shahar va 71 ta kommuna mavjud:
Munitsipalitetlari
- Botosani – poytaxti; Aholisi: 106 847 kishi (2011-yil holatiga)
- Dorohoi
Shaharlar
- Bucecea
- Darabani
- Flămânzi
- Săveni
- Ștefănești
Kommunalar
- Adășeni
- Albești
- Avrămeni
- Bălușeni
- Blândești
- Brăești
- Broscăuți
- Călărași
- Cândești
- Concești
- Copălău
- Cordăreni
- Corlăteni
- Corni
- Coșula
- Coțușca
- Cristești
- Cristinești
- Curtești
- Dersca
- Dângeni
- Dimăcheni
- Dobârceni
- Drăgușeni
- Durnești
- Frumușica
- George Enescu
- Gorbănești
- Havârna
- Hănești
- Hilișeu-Horia
- Hlipiceni
- Hudești
- Ibănești
- Leorda
- Lozna
- Lunca
- Manoleasa
- Mihai Eminescu
- Mihăileni
- Mihălășeni
- Mileanca
- Mitoc
- Nicșeni
- Păltiniș
- Pomârla
- Prăjeni
- Rădăuți-Prut
- Răchiți
- Răuseni
- [Ripiceni
- Roma
- Românești
- Santa Mare
- Stăuceni
- Suharău
- Sulița
- Șendriceni
- Știubieni
- Todireni
- Trușești
- Tudora
- Ungureni
- Unțeni
- Văculești
- Viișoara
- Vârfu Câmpului
- Vlădeni
- Vlăsinești
- Vorniceni
- Vorona
Tarixiy okrugi
Jahon urushlari orasidagi yillar davomida okrug hozirgidan boshqa hududlarga tarqaldi. U Ruminiyaning shimoli-sharqiy qismida, mintaqaning shimoli-sharqida yoki Moldaviyada joylashgan edi. Okrug tarkibiga hozirgi okrugning janubiy qismi va hozirgi Yashi okrugining shimoliy qismi kirgan. Gʻarbda Suceava va Baia grafliklari, shimolda Dorohoi, sharqda Bălži, janubda Iaši bilan chegaradosh edi .
Ma'muriyati
1930-yilda okrug uchta tumanga bo'lingan (plăși): [4]
- Plasa Botoșani
- Plasa Jijia
- Plaza Siret
Ma'muriyat 1938-yilda 4 ta tumandan iborat qayta tashkil etildi:
- Plasa Bucecea (52 qishloqdan iborat, qarorgohi Târgu Bucecea shahrida)
- Plasa Rachiti (73 qishloqdan iborat, shtab-kvartirasi Botoşanida)
- Plasa Sulita (shtab-kvartirasi Xarlauda joylashgan, 49 qishloqdan iborat)
- Plasa Ștefănești (77 qishloqdan iborat, shtab-kvartirasi Řtefăneștida)
Aholisi
1930-0yilgi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, okrug aholisi 218 258 kishini tashkil etdi, etnik jihatdan 88,8% ruminlar, 9,0% yahudiylar, shuningdek, boshqalar. Diniy nuqtai nazardan 89,4% sharqiy pravoslavlar, 9,2% yahudiylar, 0,7% rim katoliklari, shuningdek, boshqa ozchiliklar istiqomat qilgan.
Shahar aholisi
1930-yilda okrugning shahar aholisi 50 320 kishini tashkil etdi, ularning etnik jihatdan 64,9% ruminlar, 31,3% yahudiylar, 0,9% nemislar, shuningdek, boshqa ozchiliklardir. Diniy nuqtai nazardan shahar aholisini sharqiy pravoslav (64,5%), yahudiy (32,3%), rim-katolik (2,1%), shuningdek, boshqa ozchiliklar tashkil etgan.
Taniqli shaxslari
Okrugdan quyidagi taniqli shaxslar yetishib chiqqan:
- Grigore Antipa (1866-1944), tabiatshunos
- Teoctist Arapasu (1915–2007), patriarx
- George Avramescu (1884–1945), general
- Emil Bobu (1927–2014), siyosatchi
- Demostene Botez (1893–1973), shoir
- Dimitri Brandza (1846-1895), botanik
- Mixay Eminescu (1850-1889), shoir
- George Enescu (1881-1955), bastakor
- Nikolae Iorga (1871-1940), tarixchi va siyosatchi
- Ştefan Luchian (1868-1916), rassom
- Georghe Moroşanu (1950-y. t.), matematik
- Dimitri Pompeiu (1873-1954), matematik
- Aleksandru Zub (1934-y. t.), tarixchi