Ertug'rul Usmon
Ertugʻrul Usmon (usmonli turkcha: ارطغرل عثمان) Usmon Ertugʻrul Usmonogʻlu nomi bilan ham tanilgan, Turkiya Respublikasi talab qilgan familiyaga ega (1912-yil 18-avgust — 2009-yil 23-sentyabr) Usmonli imperiyasining shahzodasi va Usmonli imperatorlik uyining 43-imperatori edi.
Ertug'rul Usmon | |
---|---|
Tavalludi | 18-avgust 1912-yil |
Vafoti | 23-yanvar 2009-yil (96 yoshda) Istanbul |
Fuqaroligi | Usmonli imperiyasi va Turkiya |
Turmush oʻrtogʻi | Gulda Twerskoy Zeynep Tarzi |
Otasi | Shahzoda Mehmed Burhoniddin |
Onasi | Aliye Melek Nazliyar |
1922-yil 1-noyabrda monarxiya tugatilgunga qadar Ertugʻrul Usmon Usmonli imperiyasining shahzodasi shahzoda Ertugʻrul Usmon Afandi Hazretleri deb murojaat qilingan.[1] U Turkiyada „So‘nggi Usmonli“ nomi bilan mashhurdir.
Biografiyasi
Usmon 1912-yil 18-avgustda Istanbulda tugʻilgan.[2] U Shahzoda Mehmed Burxoniddinning kenja oʻgʻli edi (Yulduz saroyi, 1885-yil 19-dekabr — Nyu-York shahri, AQSh, 1949-yil 15-iyun, Damashqda dafn etilgan). Uning otasi Usmonli armiyasining kapitani vazifasida xizmat qilgan. 1914-yildan 1919-yilgacha uning otasi birinchi xotini Huseyin Beyning qizi Aliye Melek Nazliyar (Adapazari, 1892-yil 13-oktyabr — Anqara, 1976-yil 31-avgust) bilan turmush qurishi tufayli Albaniyaning valiahd shahzodasi boʻlgan. Ular 1909-yil 7-iyunda Peradagi Nishantashi saroyi (bugungi Beyogʻlu) da turmush qurishdi va 1919-yilda ajrashishdi. Usmonning bobosi va buvisi Sulton Abdulhamid II va Mezidimestan Xotun edi.
1924-yilda Avstriyaning Vena shahrida tahsil olayotganda Usmon Sulton oilasining barcha aʼzolari surgun qilinishi haqida xabar oladi. U 1933-yildan boshlab Amerika Qoʻshma Shtatlarida yashagan va keyinchalik Nyu-York shahrida istiqomat qila boshlagan. U tog‘-kon muhandisligi bo‘yicha tahsil olgan. U Kanadaning „Wells Overseas“ kompaniyasida maslahatchi lavozimida ishlagan, bu kompaniya tez-tez uni Janubiy Amerikaga yuborgan.[3]
Usmon 1945-yildan keyin Manxettenda kamtarona hayot kechirgan va restoran ustidagi ikki xonali kvartirada yashay boshlagan.[4] 1992-yilda mamlakat hukumati taklifi bilan Turkiyaga qaytib keldi. O‘shanda u „Turkiyada demokratiya yaxshi ishlaydi“, deb kuzatgan edi.[5] U 1994-yilda Usmon imperatorlik uyining 43-hukmdori boʻldi.
Usmonga 2004-yilda Turkiya pasporti va fuqaroligi berildi.
Usmon turk, ingliz, nemis va fransuz tillarini yaxshi bilgan, italyan va ispan tillarini esa eshitib tushunardi.
U 2009-yil 23-sentyabrda 97 yoshida vafot etdi.[4] Turkiya Madaniyat vazirligi Ertugʻrulning buyrak yetishmovchiligi tufayli uxlayotgan vaqtida vafot etganini maʼlum qildi.[6] U vafot etganida yonida bo‘lgan rafiqasi ham o‘lim sababini tasdiqladi. Shahzoda vafot etganida bir hafta Istanbuldagi Memorial kasalxonasida yotgan edi. Usmonning dafn marosimi 26-sentyabr kuni Istanbuldagi Sulton Ahmad masjidida bo‘lib o‘tdi.[5] Uning jasadi Istanbulning Chemberlitosh mahallasida bobosi Sulton Abdulhamid II yoniga dafn qilindi.[7] Uning tobuti Imperator Usmonli anʼanalariga mos tarzda oʻralgan va uning dafn marosimida Turkiya hukumati vazirlari ham ishtirok etgan.[5] Turkiya Respublikasi Bosh vaziri va Turkiya Respublikasi Prezidenti imperator oilasiga hamdardlik bildirdi. Bosh vazir ham keyinroq sobiq imperator saroyida Usmonning bevasini ziyorat qilib, hamdardlik bildirdi.
Nikohlari
U ikki marta turmush qurdi, birinchi marta Nyu-York shahrida (Nyu-York) 1947-yil 20 yanvarda Gulda Twerskoyga (Yoxannesburg, Janubiy Afrika, 1915-yil 20-mart — Nyu-York shahri, 1985-yil 16-sentyabr) hech qanday muammosiz uylandi. Ikkinchi xotiniga esa 1991-yil 27-sentyabrda futbol maydonida uylangan. Zeynep Tarzi (1940-yil 16-dekabr Istanbulda tugʻilgan) Afgʻoniston sobiq qirolining jiyani Abdulfettah Tarziyning qizi, Omonulloh Xon va chuqur ildiz otgan Usmonli oilasidan boʻlgan kashshof turk ginekologi Pakize Tarzining farzandi edi. U 97 yoshida vafotigacha Zeynep bilan birga yashagan.
Shajarasi
8. Abdulmejid I | ||||||||||||||||
4. Abdulhamid II | ||||||||||||||||
9. Tirimüjgan Xotun | ||||||||||||||||
2. Shahzoda Mehmed Burhaniddin | ||||||||||||||||
10. Kaymat Bey Mikanba | ||||||||||||||||
5. Mezidimestan Xotun, née Merve Mikanba | ||||||||||||||||
1. Ertug'rul Usmon | ||||||||||||||||
6. Hüseyin Bey | ||||||||||||||||
3. Aliye Melek Nazlıyar Honim | ||||||||||||||||
Manbalar
Havolalar
- Usmonli klubi
- Ertugʻrul Usmon — Daily Telegraph nekrologi