Xanya xalqaro aeroporti
Xanya aeroporti (IATA: CHQ, ICAO: LGSA) Gretsiyaning Krit orolining Xanya shahridan 10 kilometr uzoqlikda joylashgan xalqaro aeroport.Xanya aeroporti Kritdagi Iraklion aeroportidan keyin ikkinchi eng gavjum aeroporti hisoblanadi. Yoʻlovchi reyslariga xizmat koʻrsatishdan tashqari, u Gretsiya havo kuchlarining bazasi ham hisoblanadi. 2000-yildan 1770-yilgacha Kritdagi Usmonlilarga qarshi qoʻzgʻolon rahbari Ioannis Daskalogiannis nomi bilan atalgan[2]. 2015-yilda Chania aeroporti Gretsiyaning 13 ta aeroporti qatorida Germaniyaning Fraport xolding aeroporti nazoratiga oʻtgan. Konsessiya shartnomasi aeroportni 40 yil davomida saqlashni nazarda tutgan[3].
| Xanya xalqaro aeroporti "Daskalogiannis" Κρατικός Αερολιμένας Χανίων, "Δασκαλογιάννης" | |||
|---|---|---|---|
| IATA kodi: CHQ – ICAO kodi: LGSA | |||
| Qisqacha bayon | |||
| Aeroport turi | Fuqarolik/harbiy | ||
| Egasi | Yunon fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi | ||
| Operator | Fraport Greece | ||
| Xizmat doirasi | Xanya, Krit | ||
| Markazi | * Aegean Airlines | ||
| Dengiz sathidan balandligi | 149 m / 490 ft | ||
| Koordinatalari | 35°31′54″N 024°08′59″E / 35.53167°N 24.14972°E G O 024°08′59″E / 35.53167°N 24.14972°E G O | ||
| Vebsayti | |||
| Xarita | |||
| Uchish/qoʻnish yoʻlaklari | |||
| Uzunligi | Yuzasi | ||
| m | ft | ||
| 11/29 | 3,347 | 10,982 | Asfalt |
| Maʻlumotlar (2021) | |||
| Yoʻlovchilar soni | 1,795,236 | ||
| Yoʻlovchilar sonining oʻzgarishi |  155,19% | ||
| Parvozlar soni | 16,157 | ||
| Parvozlar sonining oʻzgarishi | 118,57% | ||
| Manba: Fraport-Gretsiya[1] | |||
Tarixi
Kritning asosiy havo darvozasi Maleme qishlogʻi yaqinidagi kichik aerodrom boʻlib, Ikkinchi Jahon urushidan biroz oldin ingliz harbiylari tomonidan qurilgan. 1959-yilgacha Maleme aeroporti fuqarolik samolyotlarini qabul qilgandan keyin aerodromdagi barcha harbiy baza Chaniya yaqinida qurilgan Souda koʻrfazi yaqinidagi yangi aeroportga koʻchirilgan. 1967-yilda Chaniyaning yangi aeroportida ikkita samolyot stendiga ega birinchi yoʻlovchi terminali qurilishi yakunlangan. 1974-yildan boshlab aeroport birinchi xalqaro reyslarni qabul qila boshlagan. 1996-yilda oltita samolyot stendiga ega yangi yoʻlovchi terminali ochilgan[4].
Infratuzilma
Xanya aeroporti bitta ikki qavatli yoʻlovchi terminaliga xizmat qiladi. Binoda birinchi tibbiy yordam xonasi, politsiya, rasmiy delegatsiyalar zali, barlar, suvenirlar doʻkonlari bor[5].Samolyot stendlarining umumiy soni 10 ta. Samolyotlarning qoʻnishi uchun uzunligi 3347 metr boʻlgan 11/29-sonli asfalt uchish qoʻnish yoʻlagidan foydalanilgan[6].
Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar
| Aviakompaniya | Manzillar |
|---|---|
| Aegean Airlines | Afina,  Saloniki (2023-yil 29-oktabrdan boshlanadi)[7] Mavsumiy: Tel-Aviv[8] |
| Air Serbia | Mavsumiy: Belgrad[9] |
Animawings,  Ruminiya | Mavsumiy:  Buxarest–Otopeni[10] |
| Austrian Airlines | Mavsumiy:  Vena |
| British Airways | Mavsumiy: London–Hitrou |
| Brussels Airlines | Mavsumiy:  Brussel |
Condor,  Germaniya | Mavsumiy:  Dusseldorf, Frankfurt, Leypsig/Halle[11], Myunxen |
| easyJet | Mavsumiy: Berlin,  Bristol[12],  Glazgo[13],  Lion, London—Gatvik, London—Luton, Manchester, Milan–Malpensa, Nitsa |
Edelweiss Air,  Shveysariya | Mavsumiy:  Syurix |
| Eurowings, Germaniya | Mavsumiy: Dusseldorf, Grats[14], Hamburg[15], Shtutgart |
| Eurowings Discover, Germaniya | Mavsumiy: Frankfurt, Myunxen |
| Finnair | Mavsumiy:  Helsinki |
Icelandair,  Islandiya | Mavsumiy:  Reykyavik–Keflavík[16] |
Israir Airlines,  Isroil | Mavsumiy: Tel-Aviv[17] |
Jet2.com, .svg){kind=small} Birlashgan Qirollik | Mavsumiy: Birmingem, Bristol[18], Lids/Bradford, London–Stansted, Manchester, Nyukasl (2024-yil 2-maydan boshlanadi)[19] |
| Lufthansa | Mavsumiy: Frankfurt |
Luxair,  Lyuksemburg | Mavsumiy:  Lyuksemburg[20] |
Marabu,  Estoniya [21] | Mavsumiy: Hamburg, Myunxen |
Norwegian Air Shuttle,  Norvegiya | Mavsumiy:  Bergen,  Kopengagen, Helsinki, Oslo,  Stokgolm–Arlanda |
Olympic Air,  Gretsiya | Saloniki (2023-yil 28-oktabrdan yakunlanadi)[7] |
| Ryanair | Pafos, Saloniki Mavsumiy: Afina[22],  Bari, Bergamo, Berlin, Bolonya, Bremen,  Budapesht, Buxarest–Otopeni,  Dublin, Ist Midlands,  Gdansk, Han, Krakov, Lids/Bradford, London–Stansted,  Malta, Manchester, Marsel, Memmingen, Neapol, Nyukasl, Nyurnberg[23], Piza[24], Poznan, Rim–Fiumichino,  Sofiya, Stokgolm–Arlanda, Tel-Aviv, Treviso, Vena, Varshava—Modlin, Vetse, Vrotslav, Sharlerua |
| Scandinavian Airlines | Mavsumiy: Kopengagen, Oslo, Stokgolm–Arlanda Mavsumiy charter:[manba kerak] Olborg[25], Bergen, Bodø, Haugesund, Kristiansand, Gyoteborg, Stavanger, Tromsø, Trondheim, Ålesund, Molde, Harstad |
| Sky Express, Gretsiya | Afina |
Smartwings,  Chexiya | Mavsumiy:  Praga Mavsumiy charter: Debretsen[26] |
Sunclass Airlines,  Daniya[manba kerak] | Mavsumiy charter: Billund, Kopengagen, Gyoteborg, Helsinki, Malmö, Oslo, Stavanger, Stokgolm–Arlanda, Trondheim |
| Transavia | Mavsumiy: Amsterdam, Parij–Orli |
| TUI Airways, Birlashgan Qirollik | Mavsumiy: Birmingem, London—Gatvik, Manchester |
TUI fly Belgium, .svg){kind=small} Belgiya | Mavsumiy: Brussel, Ostend/Bryugge |
TUI fly Netherlands,  Niderlandiya[27] | Mavsumiy: Amsterdam |
TUI fly Nordic,  Shvetsiya | Mavsumiy charter: Gyoteborg[28], Kopengagen, Norrköping[29], Oslo[30], Stokgolm–Arlanda |
Tus Airways,  Kipr | Mavsumiy:  Larnaka[31] |
| Wizz Air | Mavsumiy: Budapesht, Kluj-Napoca,  Tirana (2024-yil 25-martdan boshlanadi)[32], Varshava—Shopen, Vena |
Ishlash koʻrsatkichlari
| Yil | Yoʻlovchi tashish, pers. | Yuk tashish, tonna | Uchish va qoʻnish | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2000-yil | 1 416 803 | 2203 | 13.012 | |||
| 2001-yil | 1 428 982 | 2.355 |  12 931 | |||
| 2002-yil | 1 384 579 | 2175 | 11 826 | |||
| 2003-yil | 1 479 653 | 1981 | 13974 | |||
| 200-yil | 1 446 377 | 1745 | 13 914 | |||
| 2005-yil | 1 512 769 | 1984 | 13 060 | |||
| 2006-yil | 1 760 959 | 1715 | 14 760 | |||
| 2007-yil | 1 882 834 | 1694 | 15 430 | |||
| 2008-yil | 1 866 581 | 1917 | 15,206 | |||
| 2009-yil | 1 795 466 | 1345 | 16,014 | |||
| 2010-yil | 1 654 864 | 1192 | 13 852 | |||
| 2011-yil | 1 774 623 | 977 | 13916 | |||
| 2012-yil | 1 836 965 | 642 | 14,120 | |||
| 2013yil | 2 078 857 | 549 | 15 076 | |||
| 2014-yil | 2 447 566 | 477 | 16 896 | |||
| 2015-yil | 2 702 283 | 465 | 17 758 | |||
| 2016-yil | 2 953 278 | 519 | 19,288 | |||
| 2017-yil | 3 042 409 | maʼlumotlar yoʻq | 19,512 | |||
| 2018-yil | 3 008 687 | maʼlumotlar yoʻq | 19 604 | |||
| Manba: Gretsiya fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi (2000-2016) [33] </br> Fraport Gretsiya (2016-2018) [34] | ||||||
Transport aloqasi
Muntazam avtobuslar kuniga taxminan yetti marta aeroportdan Chaniya markaziga boradi. Sayohat vaqti taxminan 30 daqiqa[35]. Terminal yaqinida taksi toʻxtash joyi ham mavjud. Ularning xizmatlaridan faqat aeroport parvozlarni qabul qilish va joʻnatish vaqtida foydalanishingiz mumkin[36].Aeroportning terminal binosida avtoulovlarni ijaraga beruvchi kompaniyalarning ofislari bor[5].