Xitoy markaziy televideniyasi
.jpg)
Xitoy markaziy televideniyesi (China Central Television- CCTV ) - Xitoy Kommunistik partiyasi (XKP) tomonidan boshqariladigan Xitoy davlat va siyosiy partiyalariga tegishli teleradiokompaniya . Uning 50 ta turli kanallari 6 tilda 1 milliarddan ortiq tomoshabinga turli xil dasturlarni efirga uzatadi.[1][2] Biroq, Freedom House va boshqa OAV sharhlovchilariga ko'ra, XKP uchun nozik mavzular haqidagi xabarlar buzib ko'rsatilgan va ko'pincha partiyaning dushmanlariga qarshi qurol sifatida ishlatiladi.[3][4] CCTV to'g'ridan-to'g'ri XKP Markaziy targ'ibot bo'limiga bo'ysunadigan Milliy radio va televidenie boshqarmasi tomonidan boshqariladi.[5][6]
CCTV 1958-yil 1-mayda davlat targʻibot organi sifatida tashkil etilgan. CCTV yangiliklar kommunikatsiyasi, ijtimoiy, ta'lim, madaniyat va ko'ngilochar axborot xizmatlari kabi turli funksiyalarga ega. Davlat televideniyasi sifatida XKPMarkaziy Qo'mitasi va Davlat Kengashi oldida mas'uldir.[7]
Tarix
1954 yilda XKP raisi Mao Szedun Xitoy o'z televideniyesini yaratishi kerakligini ilgari surdi. 1955 yil 5 fevralda markaziy radio eshittirish byurosi Davlat Kengashiga hisobot berdi va TV stansiyani tashkil etish dasturini taklif qildi. Keyinchalik bosh vazir Chjou Enlay Xitoyning birinchi besh yillik rejasiga TV eshittirishlarni joriy etishni kiritdi. 1957 yil dekabr oyida markaziy radioeshittirish byurosi Luo Donghe va Meng Qiyuni Sovet Ittifoqi va Germaniya Demokratik Respublikasiga ularining televideniyelarini kuzatish uchun yubordi, so'ngra tayyorgarlik ko'rish va televideniya tashkil etish uchun Pekinga qaytib keldi.
1978 yil 1 mayda Pekin televideniyesi o'zining 20 yilligi munosabati bilan rasmiy ravishda Xitoy markaziy televideniyasi deb nomlandi va yangi logotip paydo bo'ldi.[8]
1970-yillarning oxirigacha CCTV faqat kechki eshittirishlarni o'tkazar edi, odatda yarim tunda yopiladi. Yozgi va qishki akademik ta'tillarda vaqti-vaqti bilan talabalar uchun kunduzgi dasturlarni uzatdi, milliy bayramlarda esa maxsus kunduzgi dasturlar efirga uzatildi. 1984 yilda CCTV Xitoy xalqaro televizion korporatsiyasi (CITVC-China International TV Corporation) korxonasini tashkil etdi.[9]
1985 yilga kelib, CCTV allaqachon Xitoyda etakchi TV tarmoqqa aylandi. 1987 yilda CCTV jahon bozoriga kirgan birinchi Xitoy televizion dramasi "Qizil ko'shkdagi tush" ning efirga uzatilishi va taqdimoti tufayli o'sdi. Xuddi shu yili CCTV 77 ta xorijiy televizion stantsiyalarga 10 216 ta shou eksport qildi.
Dastlab, XKP Markaziy tashviqot bo'limi dasturlarga senzura chiqardi. 1990-yillardagi islohotlar davomida u CCTV uchun yangi standartlarni qabul qildib, avvalgi hukumat nazoratini yumshatdi.[10]
2018-yil mart oyida, mamlakat televideniyening 60 yilligini nishonlashni boshlaganida, CCTV egaligi yangi davlat xolding guruhiga, Xitoy Media guruhiga o'zgartirildi, bu yangi ishga tushirilgan multimedia eshittirish televizion bo'limi sifatida ikki Markaziy qo'mita XKP va Davlat kengashi tomonidan boshqariladi.
Chet elda eshittirishlarning tashkil etilishi
1990 yilda CCTV korxonasi CITVC[9] CCTV kontentini AQShda tarqatish uchun Kaliforniyada Xitoy televideniesi korporatsiyasini tashkil qildi[11] 2000 yilda CCTV-ning CCTV-9 yoki CCTVInternational deb nomlanuvchi to'liq inglizcha kanali ishga tushdi.[12]
2001 yilda Xitoyning ovozini dunyoga etkazishning dolzarbligi Tszyan Tszemin tomonidan tasis etitdi. Ingliz kanali g'oyasi 1996 yilda paydo bo'lgan. CCTV-4 har kuni uchta yarim soatlik ingliz yangiliklarini efirga uzatdi, ammo keyinroq, 2000 yil 25 sentyabrda CCTV-9 sun'iy yo'ldosh kanali chet el bozorini yo'lga qo'yishga qaratilgan birinchi 24 soatlik ingliz kanali tashkil etildi. 2001 yil oktyabr oyida CCTV AOL Time Warner va boshqa xorijiy yangiliklar korporatsiyalari bilan hamkorlik qilib, ularga AQSh va Yevropada kabel yetkazib berish evaziga Xitoy media bozoriga kirish imkonini berdi, asosan CCTV-9 dasturlarini yetkazib berdi.[13]
2007 yil 1 aprelda CCTV-4 kanali tomoshabinlarga xizmat ko'rsatishni yaxshilash maqsadida uchta alohida kanalga bo'lindi - har biri turli vaqt mobaynida dunyo bo'ylab xizmat qiladi: Xitoyning standart vaqti (CST), Grinvich vaqti (GMT) va Sharqiy standart vaqti (EST) .
2009 yil 25 iyulda CCTV o'zining arab tilidagi xalqaro kanalini ishga tushirdi va u arab davlatlari bilan mustahkam aloqalarni saqlab qolishni maqsadida ham tashkil etilgan edi.[14]
2015 va 2018 yillarda CCTV Rossiya davlat ommaviy axborot vositalari bilan hamkorlik shartnomasini imzoladi.[15][16][17]
2016-yil dekabr oyida CCTV-ning chet tilidagi xizmatlari Xitoyning global televizion tarmog‘iga (China Global Television Networking - CGTN) aylantirildi.[12]
Xitoy tarmoq televideniesi
China Network Television (CNTV) 2009-yil 28-dekabrda ishga tushirilgan Xitoy markaziy televideniyesining internetga asoslangan eshittirishi edi[18]
2022 yilgi Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi haqidagi senzura va dezinformatsiya
2022 yilgi Qishki Paralimpiya o'yinlari paytida CCTV Xalqaro Paralimpiya qo'mitasi prezidenti Endryu Parsonsning Rossiyaning 2022 yilgi Ukrainaga bosqinini qoralagan nutqini senzura qildi .[19][20] CCTV Ukrainadagi biologik qurol laboratoriyalari haqidagi asossiz da'volar kabi Rossiya dezinformatsiyasini targ'ib qildi.[21][22][23][24] 2022 yil aprel oyida CCTV Rossiyaning Bucha qirg'ini uyushtirilgani haqidagi da'volarini takrorladi.[25]
2022 yilgi COVID-19 noroziliklari paytida senzura
Xitoyda 2022 yilgi COVID-19 norozilik namoyishlari paytida CCTV 2022 FIFA Jahon chempionatini yoritishda stadiondagi niqobsiz muxlislarning sahnalarini senzura qildi.[26][27] CCTV namoyishlarni bevosita yoritishdan qochdi.[28]
Dasturlar
CCTV kuniga uch marta o'z yangiliklar ko'rsatuvlarini ishlab chiqaradi va mamlakatdagi eng kuchli va samarali teledasturlar ishlab chiqaruvchisi hisoblanadi. Uning o'ttiz daqiqalik kechki yangiliklari, Xinwen Lianbo (" CCTV Network News " yoki " CCTV Tonight ", Chinese ), har kuni soat 7:00 da efirga uzatiladi Pekin vaqti bilan kechqurun. Barcha mahalliy stansiyalar CCTV yangiliklarini ko'rsatishi shart. Ichki CCTV so'rovi shuni ko'rsatadiki, 500 dan oshiq butun mamlakat bo'ylab million kishi muntazam ravishda ushbu dasturni tomosha qiladi.
Fokus birinchi marta 1994 yilda taqdim etilgan CCTV mashhur shou bo'lib, u mahalliy amaldorlarning noqonuniy xatti-harakatlarini muntazam ravishda ochib beradi va bu hukumatning yuqori darajadagi jiddiy e'tiborini tortadi. Shuningdek, u Xitoy hukumatining korrupsiya ayblovlariga munosabatini ochib beradi.[29]
CCTV ning Xitoy Yangi yili uchun yillik maxsus dastur - eng ko'p ko'rilgan CCTV shousi.
2003 yilda CCTV o'zining birinchi 24 soatlik yangiliklar kanalini ishga tushirdi, dastlab kabel orqali tomoshabinlar foydalanishi mumkin bo'ldi.[30]
Tomoshabinlar ulushi
2008 yilgi Yozgi Olimpiya o'yinlarining CCTV orqali yoritilishi uning tarmog'ida jami 41% tomoshabin ulushiga olib keldi. Kontent diversifikatsiyalangani sayin, tomoshabinlar ulushi haqida xavotirlar paydo bo'ldi, chunki CCTV kabeli, sun'iy yo'ldosh va mintaqaviy tarmoqlardan mahrum bo'lmoqda edi.[31] Masalan, Guanchjouda CCTV dasturlari haftalik auditoriya ulushining atigi 45% ni tashkil qilardi,[32] Shanxayda esa mahalliy stansiyalar ham CCTV orqali ulushga ega.[33] Biroq, CCTV Yangi yil bayrami juda mashhur bo'lib qolmoqda; u butun mamlakat bo'ylab 90% dan ortiq tomoshabin ulushini oladi.[30]
Turli xil dasturlarni ishlab chiqaradigan Xitoy markaziy televideniyasi tarmoqdagi kundalik dasturlarda paydo bo'ladigan turli xil dastur boshlovchilari, yangiliklar boshlovchilari, muxbirlari va ishtirokchilariga ega.[34]
Yana qarang
- Xitoyda ommaviy axborot vositalari
- Xitoy Xalq Respublikasida televideniye