Nomenclatura binomenałe

La nomenclatura binomenałe, o nomenclatura binòmia, ła ze na convension stàndar doparada in sistemàtega par darghe el nome a na spece.

Nome sientìfego

Come ne sujerise ła paroła "binomenałe", el nome sientifego de na specie el vien conià da ła conbinasion de do nomi:

  • el nome del zènaro al cuało ghe apartien ła spece
  • on epìteto che caraterixa e destìngue cheła spece da chełe altre apartegnenti a chel'isteso zènaro.

Nome zenèrego

El primo tèrmano (nome zenèrego) el porta senpre ła łétara de prinsìpio maiùscoła, mentre el segondo tèrmano (nome spesìfego) el vien scrivesto in minùscolo; tuti do i nomi in pì i va scrivesti in corsivo (par ezénpio Homo sapiens).

Col zènaro el ze stà tratà antesedentemente tratà inte el testo o co se ga zà metesto in lista de łe spece de chel zènaro, in sto cazo, el nome zenèrego erl połe èsar scursà solché so ła so łétara de prinsìpio (par ez. H. sapiens) ma no ła ga mai da mancar.

Soło in rare ocazion sto scursamento el njien doparà comunemente al posto del nome intiero, par esempio el batero Escherichia coli el vien de frecuente scrivesto solché cofà E. coli.

Lista de tèrmani latini e greghi comuni inte i nomi sientìfeghi

Parołe latine e greghe
(o parte de ełe)
Łéngua
L=Latin
G=Grego
Tradusion
anglicusLinglezo
archaeo-Gantigo (estinguesto), primordiałe, che el zera inte el scumìsio (grego: arche?)
arcticusLàrtego
argentatusLarzentà
australisLde l'emisfero meridionale
-avisLozeło
-batrachusGanfìbio
bengalensisLdel Bengała, indian
borealisLboreale
brachy-Gcurto
brevisLcurto
capensisLdel Cao
carboLcolor carbon
caulosGganbo, fusto
(-)caudatusLco la coa
-cephalusGche el ga ła testa co partegołari caratarìsteghe (ez. globoza)
-cepsLtesta
cer(at)o-Gco i corni
-cetusGcetàseo
-champsaGcocodriło
-chelysGtartaruga
chiro-/-ch(e)irusGman
chloros (χλωρός)Gverdo
cinereusLcolor sènere
coel-Gcavo, vodo
-colaL-zeno, abitante
cristatusLcrestà, co la cresta
cyanosGcian, azuro
-dactylusGdeo
decaGdieze
dermisGpełe
diplo-Gdópio
dodecaGdódaze
dolicho-Gslongà
domesticusLdomèstego
dorsalisLdal dorso
dukhunensisLdel Deccan, indian
echinusGspinozo
-elapsGserpente
enneaGnove
ennencotaGnovanta
erythro-Groso
familiarisLcomun
fasciatusLstrià
-floraLfioro
-foliaLfoja
fuscusLmaron scuro
fulvusLzało
gallicusGfransezo
-gasterGventre, stómego
-gnathusGmasełe
glycisGdolse
habros-Gmòrbido
haloGsałe
hecta-Gsento
helveticusGsvìsaro
hendeca-Gùndaze
hepta-Gsete
heptacota-Gsetanta
hexa-Gsie / siè
hexacota-Gsesanta
-(h)erpetonGanfìbio o retiłe
hibernicusLirlandezo
horridusLspinozo
hortensisLda jardin
-ichthysGpese
icosa-Gventi
indicusLindian
lateralisLlaterale
-lepis/lepido-Gscuamà
lepto-Gstreto
-leucus/leuco-Gbianco
lineatusLrigà, a strise
longusLlongo
ludovicanusLde Ludovico
lusitanicusLportoghezo
luteusLzało
macro-Ggrando
maculatusLmacułà
madagascariensisLdel Madagascar
majorLmajor
mauritanicusLmarochin o nordafrican
mauro-Gscuro
maximusLtanto grando
melano-Gnero
micro-Gpicenin
-mimusLsimiłar
minimusLstra picenin
minorLmenor
montanusLmontan
-morphusGforma
-nettaGànara/oca
nizerLnero
nonaLnove
notho-Gfinto, bastardo
noto-Gmeridional
novaehollandiaeLaustralian
novaeselandiaeLneozełandezo
noveboracensisLde New York
obscurusLoscuro
occidentalisLosidentale
octa-Goto
octaconta-Gotanta
-odus/odonGdenti
oeos-Gtubolare
officinalisLmedizenale
-oidesGsimilar a
-onyx/-onychusGsgrinfa
-ophis/-ophidionGserpente
-opsGoci, muzo
orientalisLorientale
-ornisGozelo
ortho-Gdrito, reto
pachy-Ggroso, spesuo, robusto
palaeo-Gantigo estinguesto
par(a)-Gsimilar
parvusLpicenin
pedi-Lpie - piè
pelagiusGoseànego
penta-Gsìncue-
pentacontaGsincuanta
petraGpiera
phyllo-Gfoja
-phytonGpianta
platy-Gpiato
proto-Gprimo
pseudo-Gsimiłar a x, falso x
-pterus/-pteryxGała, pene
-ptilonGpiuma
punctatusLpontejà, macułà
-pusGsate
-raptorLpredator
repensLstrisante, stołonìf<ro
-rhinusGnazo
rhizaGraiza
rhyncho-/-rhynchusGbeco
rhytisGcorugà
rubraLroso
-rostrisLbeco
rufusLroso
sativusLsamenà, cultivà
-saurus/-sauraGluzerta (luzèrtoła), rètile
sinensisLcinezo
-suchusGcocodriło
-stomaGboca, vertura
striatusLstrià
strix/strigosGozeło noturno
sylvestrisLde ła foresta, selvàdego
tetra-Gcuatro-
tetracontaGcuaranta
-teuthisGcefałòpode
-theriumGbèstia (mamìfaro)
tinctoriusLcolorante
tomentosusLpelozo
trich-, -thrixGcapeło
tricontaGtrenta
-uraGde ła coa
variabilisLvariabiłe
variegatusLvariegà
-ventrisLventre
verrucosusLco ła pełe rugoza
viridisLverdo
vittatusLstrià
volansLvolante
vulgarisLcomun
xeroGseco

Notasion


Varda anca

Altri projeti


Linganbi foresti

Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=vec&q=Nomenclatura_binomenałe&oldid=1111610"