Barbra Banda
Barbra Banda (sinh ngày 20 tháng 3 năm 2000 tại Lusaka, Zambia) là một cựu vận động viên boxing kiêm cầu thủ bóng đá hiện đang thi đấu ở vị trí tiền đạo[2] cho câu lạc bộ Trung Quốc Shanghai Shengli và là đội trưởng của Đội tuyển bóng đá nữ quốc gia Zambia.[3] Tính đến tháng 7 năm 2021, cô là nữ cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất cho bóng đá châu Phi trong lịch sử các kỳ Thế vận hội Mùa hè. Năm 2021, cô lập kỷ lục khi ghi 2 cú hat-trick liên tiếp vào lưới của Hà Lan và Trung Quốc tại môn bóng đá nữ của Thế vận hội Mùa hè 2020 diễn ra trên đất Nhật Bản.[4][5] Vào năm 2020, cô là vua phá lưới tại Giải bóng đá nữ Ngoại hạng Trung Quốc.
 Barbra Banda thi đấu cho Zambia vào năm 2023 | |||
| Thông tin cá nhân | |||
|---|---|---|---|
| Ngày sinh | 20 tháng 3, 2000 [1] | ||
| Nơi sinh | Lusaka, Zambia | ||
| Chiều cao | 1,78 m (5 ft 10 in) | ||
| Vị trí | Tiền đạo | ||
| Thông tin đội | |||
Đội hiện nay | Shanghai Shengli | ||
| Số áo | 11 | ||
| Sự nghiệp cầu thủ chuyên nghiệp* | |||
| Năm | Đội | ST | (BT) |
| 2016–2018 | Green Buffaloes | ||
| 2018–2020 | Logroño | 28 | (16) |
| 2020– | Shanghai Shengli | 13 | (18) |
| Sự nghiệp đội tuyển quốc gia‡ | |||
| Năm | Đội | ST | (BT) |
| 2014 | U-17 Zambia | 3 | (0) |
| 2016– | Zambia | 56 | (49) |
| *Số trận ra sân và số bàn thắng ở câu lạc bộ tại giải quốc gia, chính xác tính đến 31 tháng 7 năm 2023 ‡ Số trận ra sân và số bàn thắng ở đội tuyển quốc gia, chính xác tính đến 5 tháng 12 năm 2023 | |||
Vào tháng 9 năm 2022, cô cùng tuyển Zambia giành chức vô địch tại Giải vô địch bóng đá nữ COSAFA 2022, một giải đấu bóng đá nữ dành cho các đội tuyển quốc gia đến từ khu vực Nam Phi. 10 bàn thắng tại giải đấu đã giúp cô mang về danh hiệu Vua phá lưới.
Tiểu sử
Barbra Banda sinh ngày 20 tháng 3 năm 2000 tại Lusaka, Zambia. Cô bắt đầu nên duyên với bóng đá vào năm 7 tuổi khi cô chơi môn thể thao này ở trên đường phố.[6][7] Banda được truyền cảm hứng từ người cha của cô, người đã dạy cô cách chơi bóng và khuyến khích cô tập luyện.[8] Cô thi đấu cùng đội nam vì học viện nơi cô đang theo học không có đội nữ.[9]
 Zambia's Barbra Banda: The striker who is also a boxer lưu trữ vào ngày 7 tháng 7 năm 2023 |
Sau khi được truyền cảm hứng từ vận động viên boxing chuyên nghiệp người Zambia Catherine Phiri, cô bén duyên với boxing từ năm 14 tuổi.[6][8][10] Cô đã thi đấu boxing chuyên nghiệp 5 trận và toàn thắng cả 5 trước khi trở thành cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp.[11]
Sự nghiệp câu lạc bộ
EDF Logroño, 2018–2019
Banda đã ký hợp đồng với câu lạc bộ hạng nhất của Tây Ban Nha EDF Logroño vào tháng 10 năm 2018, qua đó trở thành nữ cầu thủ đầu tiên Zambia thi đấu ở châu Âu.[8] Cô đã ghi được 16 bàn thắng sau 28 trận thi đấu cho câu lạc bộ này.[8]
Shanghai Shengli, 2020–nay
Vào tháng 1 năm 2020, cô đã ký hợp đồng với câu lạc bộ đang thi đấu tại Giải bóng đá nữ Ngoại hạng Trung Quốc Shanghai Shengli.[12] Cô ghi bàn ở phút thứ 23 ngay trong trận ra mắt đội bóng mới vào ngày 23 tháng 8 năm 2020.[9] Banda tiếp tục ghi 18 bàn sau 13 trận đấu tại giải đấu và giúp cô nhận được danh hiệu Chiếc giày vàng với nhiều bàn thắng nhất giải đấu.[13][14]
Sự nghiệp thi đấu quốc tế
Cấp độ trẻ
Banda đại diện cho U-17 nữ Zambia tham dự Giải vô địch bóng đá nữ U-17 thế giới 2014 diễn ra tại Costa Rica. Cô tham dự giải đấu này khi mới bước sang tuổi 14.[8]
Cấp độ đội tuyển quốc gia
| Barbra Banda scores historic hat trick for Zambia lưu trữ vào ngày 7 tháng 7 năm 2023 |
Vào ngày 6 tháng 3 năm 2016, cô ra mắt cho đội tuyển quốc gia bằng trận đấu với Namibia tại Vòng loại Cúp bóng đá nữ châu Phi 2016.
Cô được bầu làm đội trưởng của đội tuyển nữ Zambia tham dự Thế vận hội Mùa hè 2020 diễn ra tại Tokyo, Nhật Bản, và cũng là lần đầu tiên Zambia tham dự một giải đấu quốc tế.[11][15] Trong trận đấu ra quân với Hà Lan, cô đã lập một cú hat-trick trong trận thua đậm với tỷ số 3–10,[4][5] đó cũng là trận thua đậm nhất trong lịch sử bóng đá nữ Zambia, và cũng là tỷ số đậm nhất của bộ môn bóng đá nữ trong lịch sử các kỳ Thế vận hội Mùa hè.[16] Ở trận đấu thứ hai với Trung Quốc, một lần nữa cô lập hat-trick trong trận hòa 4–4,[4][5] đồng thời giúp cô trở thành cầu thủ bóng đá nữ đầu tiên lập 2 cú hat-trick trong lịch sử các kỳ Thế vận hội Mùa hè.[4][5][17] Cô cũng là cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất cho châu Phi trong lịch sử các kỳ Thế vận hội Mùa hè.[18][19]
Vào ngày 6 tháng 7 năm 2022, Banda cùng ba người đồng đội, trong đó có tiền đạo Racheal Kundananji bị Liên đoàn bóng đá châu Phi ra quyết định không đủ điều kiện để thi đấu cho đội tuyển nữ Zambia trong các trận đấu thuộc vòng loại Giải vô địch bóng đá nữ thế giới và Cúp bóng đá nữ châu Phi, sau một cuộc kiểm tra xác minh giới tính cho thấy, hàm lượng testosterone tự nhiên của họ quá cao.[20][21][22] Quyết định này của CAF đã gây ra nhiều tranh cãi, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã mô tả rằng, đó là một "sự vi phạm rõ ràng" nhân quyền của Banda.[23] Vào tháng 8 năm 2022, sau khi tuyển nữ Zambia giành hạng ba tại Cúp bóng đá nữ châu Phi 2022 (mặc dù Banda không thi đấu), cô và 7 người đồng đội của mình đã được Quân đội Zambia thăng quân hàm, còn Banda được phong quân hàm Trung sĩ.[24]
Vào tháng 9 năm 2022, cô cùng tuyển Zambia giành chức vô địch tại Giải vô địch bóng đá nữ COSAFA 2022, một giải đấu bóng đá nữ dành cho các đội tuyển quốc gia đến từ khu vực Nam Phi. 10 bàn thắng tại giải đấu đã giúp cô mang về danh hiệu Vua phá lưới.[25][26]
Vào tháng 6 năm 2023, cô được điền tên vào danh sách của đội tuyển nữ Zambia tham dự Giải vô địch bóng đá nữ thế giới 2023 diễn ra tại Úc và New Zealand sau khi được FIFA ra phán quyết đủ điều kiện thi đấu cho đội tuyển này vào tháng 12 năm 2022.[27]
Vào ngày 7 tháng 7 năm 2023, cô lập cú đúp trong trận giao hữu với đội tuyển đang đứng thứ 2 thế giới lúc bấy giờ, Đức và giành chiến thắng gây sốc với tỷ số 3–2 ngay trên đất Đức.[28]
Vào ngày 31 tháng 7 năm 2023, tại Giải vô địch bóng đá nữ thế giới 2023, cô đã giành danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất trận đấu khi giúp cho Zambia giành chiến thắng trước Costa Rica với tỷ số 3–1.[29][30]
Bàn thắng quốc tế
| Số thứ tự | Ngày | Địa điểm | Đối thủ | Ghi bàn | Kết quả | Giải đấu |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 13 tháng 9 năm 2017 | Sân vận động Barbourfields, Bulawayo, Zimbabwe |  Malawi | 3–1 | 6–3 | Giải vô địch bóng đá nữ COSAFA 2017 |
| 2 | 15 tháng 9 năm 2017 |  Zimbabwe | 1–0 | 1–1 | ||
| 3 | 17 tháng 9 năm 2017 |  Madagascar | 2–0 | 2–1 | ||
| 4 | 2–1 | |||||
| 5 | 21 tháng 9 năm 2017 |  Nam Phi | 1–0 | 3–3 | ||
| 6 | 23 tháng 9 năm 2017 |  Kenya | 1–1 | 1–1 | ||
| 7 | 4 tháng 4 năm 2018 | Sân vận động Quốc gia, Dar es Salaam, Tanzania |  Tanzania | 1–2 | 3–3 | Vòng loại Cúp bóng đá nữ châu Phi 2018 |
| 8 | 3–3 | |||||
| 9 | 10 tháng 6 năm 2018 | Sân vận động Rufaro, Harare, Zimbabwe | Zimbabwe | 2–1 | 2–1 | |
| 10 | 13 tháng 9 năm 2018 | Wolfson Stadium, Ibhayi, Nam Phi |  Lesotho | 2–0 | 2–0 | Giải vô địch bóng đá nữ COSAFA 2018 |
| 11 | 18 tháng 9 năm 2018 |  Mozambique | 3–0 | 3–0 | ||
| 12 | 4 tháng 11 năm 2020 | Lesotho | 1–0 | 8–0 | Giải vô địch bóng đá nữ COSAFA 2020 | |
| 13 | 2–0 | |||||
| 14 | 6–0 | |||||
| 15 | 28 tháng 11 năm 2020 | Sân vận động San Carlos de Apoquindo, Santiago, Chile |  Chile | 1–1 | 2–1 | Giao hữu |
| 16 | 10 tháng 4 năm 2021 | Sân vận động Bidvest, Johannesburg, Nam Phi | Nam Phi | 1–0 | 1–3 | |
| 17 | 21 tháng 7 năm 2021 | Sân vận động Miyagi, Rifu, Nhật Bản |  Hà Lan | 1–3 | 3–10 | Thế vận hội Mùa hè 2020 |
| 18 | 2–10 | |||||
| 19 | 3–10 | |||||
| 20 | 24 tháng 7 năm 2021 |  Trung Quốc | 1–1 | 4–4 | ||
| 21 | 3–3 | |||||
| 22 | 4–3 | |||||
| 23 | 11 tháng 2 năm 2022 | Sân vận động Nkoloma, Lusaka, Zambia | Nam Phi | 1–0 | 3–0 | Giao hữu |
| 24 | 3–0 | |||||
| 25 | 1 tháng 9 năm 2022 | Sân vận động Nelson Mandela Bay, Gqeberha, Nam Phi |  Namibia | 1–0 | 2–0 | Giải vô địch bóng đá nữ COSAFA 2022 |
| 26 | 2–0 | |||||
| 27 | 4 tháng 9 năm 2022 | Sân vận động NMU, Gqeberha, Nam Phi | Lesotho | 1–0 | 7–0 | |
| 28 | 2–0 | |||||
| 29 | 4–0 | |||||
| 30 | 5–0 | |||||
| 31 | 6–0 | |||||
| 32 | 6 tháng 9 năm 2022 | Sân vận động Wolfson, Gqeberha, Nam Phi |  Eswatini | 2–0 | 2–0 | |
| 33 | 9 tháng 9 năm 2022 | Tanzania | 1–0 | 2–1 | ||
| 34 | 11 tháng 9 năm 2022 | Sân vận động Nelson Mandela Bay, Gqeberha, Nam Phi | Nam Phi | 1–0 | 1–0 (s.h.p.) | |
| 35 | 21 tháng 2 năm 2023 | Miracle Sports Complex, Alanya, Thổ Nhĩ Kỳ |  Uzbekistan | 4–0 | 4–0 | Cúp Thổ Nhĩ Kỳ 2023 |
| 36 | 7 tháng 4 năm 2023 | Sân vận động Suwon World Cup, Suwon, Hàn Quốc |  Hàn Quốc | 2–1 | 2–5 | Giao hữu |
| 37 | 30 tháng 6 năm 2023 | Tissot Arena, Biel/Bienne, Thụy Sĩ |  Thụy Sĩ | 2–1 | 3–3 | |
| 38 | 7 tháng 7 năm 2023 | Sportpark Ronhof Thomas Sommer, Fürth, Đức |  Đức | 1–0 | 3–2 | |
| 39 | 3–2 | |||||
| 40 | 31 tháng 7 năm 2023 | Sân vận động Waikato, Hamilton, New Zealand |  Costa Rica | 2–0 | 3–1 | Giải vô địch bóng đá nữ thế giới 2023 |
| 41 | 22 tháng 9 năm 2023 | Sân vận động Père Jégo, Casablanca, Maroc |  Maroc | 1–0 | 2–0 | Giao hữu |
| 42 | 2–0 | |||||
| 43 | 26 tháng 9 năm 2023 | Sân vận động Moulay Hassan, Rabat, Maroc | Maroc | 3–1 | 6–2 | |
| 44 | 4–1 | |||||
| 45 | 5–1 | |||||
| 46 | 29 tháng 11 năm 2023 | Sân vận động 22 tháng 6, Luanda, Angola |  Angola | 2–0 | 6–0 | Vòng loại Cúp bóng đá nữ châu Phi 2024 |
| 47 | 3–0 | |||||
| 48 | 5–0 | |||||
| 49 | 5 tháng 12 năm 2023 | Sân vận động Nkoloma, Lusaka, Zambia | Angola | 2–0 | 6–0 |
Danh hiệu
Zambia
- Giải vô địch bóng đá nữ COSAFA: 2022[31]
Giải thưởng cá nhân
Một số công việc khác
Năm 2021, Banda thành lập một quỹ mang tên nhằm hỗ trợ các chương trình thúc đẩy quyền phụ nữ và trẻ em gái để giải quyết các vấn đề bất bình đẳng kinh tế, bạo lực trên cơ sở giới, thiếu khả năng tiếp cận bình đẳng, mang thai ở tuổi vị thành niên và kết hôn sớm do sử dụng sức mạnh của thể thao. Quỹ cũng tổ chức một giải đấu bóng đá hàng năm.[33] Trong dự án này, cô nói rằng:
Cô cũng tham gia vào dự án thiện nguyện Common Goal từ năm 2019 và cam kết dành ít nhất 1% tiền lương của mình cho một quỹ tập thể để hỗ trợ các tổ chức từ thiện bóng đá trên toàn thế giới.[35]
Đời tư
Banda luôn coi Cristiano Ronaldo là cầu thủ mà cô ngưỡng mộ nhất.[8][36]
Tham khảo
Liên kết ngoài
- Barbra Banda trong Ủy ban Olympic quốc tế
- Barbra Banda trong GOAL