Danh sách Vương cung thánh đường Công giáo

Dưới đây là danh sách các Vương cung thánh đường của Giáo hội Công giáo La Mã. Đây là một danh hiệu tôn vinh đặc biệt mà các Giáo hoàng dành cho nhà thờ hoặc thánh địa, xét theo tính chất cổ kính, tầm quan trọng về lịch sử và ý nghĩa tâm linh đối với Giáo hội. Phần lớn vương cung thánh đường là nhà thờ chính tòa, nhưng không phải nhà thờ chính tòa nào cũng là vương cung thánh đường.

Vương cung thánh đường trong Giáo luật được chia thành Đại và Tiểu vương cung thánh đường. Hiện nay trên thế giới chỉ có 4 Đại vương cung thánh đường và tất cả đều nằm ở Roma, đó là: Vương cung thánh đường Thánh Gioan Latêranô, Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, Vương cung thánh đường Thánh Phaolô Ngoại thành và Vương cung thánh đường Đức Bà Cả. Còn tất cả các Vương cung thánh đường khác trên thế giới đều là các tiểu vương cung thánh đường.

Không có nhà thờ Giáo hội Công giáo nào được vinh danh với danh hiệu vương cung thánh đường trừ khi được Tòa Thánh công nhận hoặc được công nhận từ xa xưa.^[1] Vương cung thánh đường San Nicola của Tolentino là Tiểu vương cung thánh đường đầu tiên được hình thành vào năm 1783 theo giáo luật. Mã số Giáo luật năm 1917 chính thức công nhận các nhà thờ sử dụng tiêu đề Vương cung thánh đường từ xa xưa như là Tiểu vương cung thánh đường. Và các nhà thờ này được gọi là Vương cung thánh đường thượng cổ.

Khi một nhà thờ đã được nâng lên danh hiệu tiểu vương cung thánh đường thì được Tòa Thánh trao cho hai biểu trưng của giáo hoàng: một là cái chuông (tintinnabulum) dùng để báo tin khi Giáo hoàng hay người thay mặt Giáo hoàng đến, hai là cái dù bằng lụa có hai màu vàng, đỏ (conopaeum) dùng để che cho giáo hoàng.