Hiến chương 08
Hiến chương 08 (zh. 零八宪章, Língbā Xiànzhāng) là một tuyên ngôn đầu tiên có chữ ký của hơn 350 trí thức và nhà hoạt động nhân quyền Trung Quốc nhằm thúc đẩy cải cách chính trị và dân chủ trong nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.[1]:
Bản Tuyên ngôn đã được phát hành vào ngày 10 tháng 12 năm 2008, kỷ niệm 60 năm của Tuyên ngôn Nhân quyền Thế giới, áp dụng tên và phong cách từ Hiến chương 77 chống lại chế độ Cộng sản do những người bất đồng chính kiến ở Tiệp Khắc xuất bản.[3] Kể từ khi được phát hành, hơn 8.100 người bên trong và ngoài Trung Quốc đã ký vào bản Tuyên ngôn này.[4][5]
Một trong những tác giả của Hiến chương 08, nhà văn Lưu Hiểu Ba, đã được trao giải Nobel Hòa bình vào năm 2010.
Nội dung
Nhiều chữ ký ban đầu là công dân nổi tiếng trong và ngoài chính phủ, bao gồm cả các luật sư, một blogger Tây Tạng, tên là Woeser; và Bào Đồng, một cựu quan chức cấp cao của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Tất cả họ đều phải đối mặt với nguy cơ bị bắt giữ và tù đày.[6] Hiến chương kêu gọi 19 thay đổi để cải thiện nhân quyền tại Trung Quốc, bao gồm một hệ thống pháp lý độc lập, tự do lập hội và loại bỏ các chế độ độc đảng. "Tất cả các loại xung đột xã hội đã không ngừng tích lũy và cảm xúc của sự bất mãn đã tăng liên tục, "Hiến chương viết. "Hệ thống hiện tại đã trở nên quá lạc hậu đến mức thay đổi là không thể tránh khỏi. "Trung Quốc là nước duy nhất có quyền lực lớn trên thế giới vẫn giữ chế độ toàn trị vi phạm quyền con người, hiến chương tuyên bố. "Thực trạng này phải thay đổi!! Cải cách Chính trị dân chủ không thể trì hoãn lâu hơn nữa".[6]
Các nội dung chính bản hiến chương:
- Sửa đổi Hiến pháp;
- Phân quyền;
- Dân chủ lập hiến;
- Tư pháp độc lập;
- Kiểm soát xã hội đối với công chức;
- Bảo đảm quyền con người;
- Bầu cử các quan chức trong bộ máy công;
- Bình đẳng Nông thôn - Thành thị;
- Tự do lập hội;
- Tự do hội họp;
- Tự do ngôn luận;
- Tự do tôn giáo;
- Giáo dục toàn dân;
- Bảo vệ quyền sở hữu tư nhân;
- Cải cách Tài chính và thuế;
- An sinh xã hội;
- Bảo vệ môi trường;
- Chế độ Cộng hòa liên bang;
- Hoà giải dân tộc.[7]
Đoạn mở đầu của Hiến chương tuyên bố:[8]
Phản ứng
Từ Chính phủ Trung Quốc
Chính phủ Trung Quốc đã công khai tuyên bố rất ít về Hiến chương 08.[9] Vào ngày 8 tháng 12 năm 2008, hai ngày trước Lễ kỷ niệm 60 năm Liên Hợp Quốc thông qua Tuyên ngôn Nhân quyền, Lưu Hiểu Ba đã bị cảnh sát bắt giữ, vài giờ trước khi bản Hiến chương được phát tán mạng.[10] Ông đã bị tạm giữ và sau đó bị bắt giam ngày 23 tháng 6 năm 2009, với tội danh "nghi ngờ khích động lật đổ quyền lực nhà nước." [11][12] Một số người đoạt giải Nobel đã viết thư cho Chủ tịch nước Hồ Cẩm Đào yêu cầu thả tự do cho ông.[9] Để đáp lại, Chính phủ Trung Quốc cố gắng để trấn áp phong trào bất đồng chính kiến:[13] ít nhất 70 trong số 303 người ký tên ban đầu của nó đã được triệu tập hoặc bị thẩm vấn bởi cảnh sát trong khi phương tiện truyền thông trong nước đã bị cấm phỏng vấn bất cứ ai những người đã ký vào hiến chương này.[13] Cảnh sát cũng đã truy tìm hoặc hỏi cung một nhà báo, Li Datong, và hai luật sư, mặc dù họ không bị bắt.[9] Phương tiện truyền thông nhà nước đã bị cấm đưa tin về Bản tuyên ngôn này.[14] Một trang web phổ biến trong giới hoạt động nhân quyền, bullog.cn, mà có liên quan tới Hiến chương, đã bị đóng cửa.[15] Vào ngày 25 tháng 12 năm 2009, Lưu Hiểu Ba đã bị kết án 11 năm tù về tội danh "kích động lật đổ nhà nước".
Ngày 8 tháng 10 năm 2010, ông được trao giải Nobel Hòa bình "cho cuộc đấu tranh lâu dài và không bạo lực của mình cho các quyền cơ bản của con người ở Trung Quốc".
Từ Quốc tế
Một số chính phủ ngoại quốc, trong đó có Hoa Kỳ,[16] Đức [17], và Đài Loan [18] đã lên án việc Chính phủ Trung Quốc trấn áp những người ủng hộ Hiến chương 08 cũng như ca ngợi Hiến chương 08. Báo chí quốc tế nói chung nói về Hiến chương 08 rất tích cực, và các tổ chức phi chính phủ quốc tế cũng hỗ trợ thông điệp phát ra từ Hiến chương.[19][20][21] Một số nhân vật quốc tế khác, bao gồm cả Đạt Lai Lạt Ma, cũng lên tiếng ủng hộ của họ và sự ngưỡng mộ đối với Hiến chương 08.[22] Nghệ sĩ ShawNshawN miêu tả một bức tranh khổ rộng 90 x 30 inch về 19 yêu cầu của Hiến chương.[23]
Xem thêm
- Hiến chương 77
- Nhân quyền ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
- Luật pháp nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
- Hiến pháp Trung Quốc (1908)
- Hồ Cẩm Đào
- Dân chủ
Chú thích
Liên kết ngoài
- Full text of Charter 08: Original Chinese, English translation by Perry Link, English translation by Human Rights in China[liên kết hỏng], Bản dịch tiếng Việt
- Charter 08 main site Lưu trữ 2021-12-09 tại Wayback Machine (Chinese) -- includes updated news and signature lists
- "Chinese Support Charter 08 Lưu trữ 2009-08-21 tại Wayback Machine," History News Network
- "Over 300 sign 'Charter 08', a manifesto for human rights in China, but some are already arrested," Asia News