Khang Huệ Thục phi
Khang Huệ Thục phi (chữ Hán: 康惠淑妃), Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị, tương truyền có tên Ba Đặc Mã Tảo (巴特瑪璪), trước là thiếp của Lâm Đan Hãn, sau trở thành phi tần của Thanh Thái Tông Hoàng Thái Cực.
| Khang Huệ Thục phi 康惠淑妃 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Thanh Thái Tông phi | |||||
| Thông tin chung | |||||
| Sinh | ? A Bá Cai, Mông Cổ | ||||
| Mất | ? Từ Ninh cung, Tử Cấm Thành, Bắc Kinh | ||||
| Phu quân | Lâm Đan hãn Thanh Thái Tông | ||||
| |||||
| Tước hiệu | Đậu Thổ Môn phúc tấn (竇土门福晋) Đông Trắc phúc tấn (東侧福晉) Diễn Khánh cung Thục phi (衍慶宮淑妃) Khang Huệ Thục phi (康惠淑妃) | ||||
| Thân phụ | Bác Đệ Tắc Sở Hỗ Nhĩ | ||||
Tiểu sử
Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị người A Bá Cai bộ (阿巴噶部) của Mông Cổ, con gái Bố nhan Bác Đệ Tắc Sở Hỗ Nhĩ (博第塞楚祜尔), ban đầu làm thiếp của Lâm Đan Hãn - thủ lĩnh của Sát Cáp Nhĩ, Mạc Nam của Mông Cổ. Khi ấy Lâm Đãn hán thiết lập Oát Nhĩ Đóa và chia cho các Phúc tấn cai quản, bà được tiếp nhận một Oát Nhĩ Đóa có tới vạn hộ tên Đậu Thổ Môn (竇土门), do vậy có danh xưng [Đậu Thổ Môn Phúc tấn; 竇土门福晋].
Năm Thiên Thông thứ 8 (1634), Lâm Đan Hãn bệnh chết, cùng năm ngày 28 tháng 8 (âm lịch), Đậu Thổ Môn Phúc tấn được tộc nhân hộ tống mà quy phụ Hậu Kim[1]. Trong Mãn văn đương án dịch biên (满文档案译编) có ghi lại, Đậu Thổ Môn Phúc tấn cùng cô của Lâm Đan Hãn được chào đón nhiệt liệt bởi Hoàng Thái Cực, thực hiện lễ ["Bão kiến lễ"; 抱见礼] và tế dê, bò thiết yến. Bà tái giá với Hoàng Thái Cực, được Hoàng Thái Cực nạp làm thiếp, phong làm [Đông Trắc Phúc tấn; 東侧福晉].
Sùng Đức nguyên niên (1636), tháng 4, Hoàng Thái Cực ở Thịnh Kinh cử hành lễ đăng cơ, sửa quốc hiệu làm Đại Thanh. Cùng năm, ngày 10 tháng 7 (âm lịch), Hoàng Thái Cực định danh vị cho 5 vị Phúc tấn chính thức của mình, Đông Trắc Phúc tấn Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị được phong [Đông cung Diễn Khánh cung Trắc Phúc tấn; 東宮衍慶宮侧福晋], Hán ngữ gọi Thục phi (淑妃)[2]. Bà có tự mình nuôi một cô gái, tên [Thục Sài; 淑儕], Hoàng Thái Cực lệnh cho Duệ Thân vương Đa Nhĩ Cổn dùng lễ nghênh cưới.
Thời điểm Hoàng Thái Cực qua đời, bà không sinh cho Hoàng Thái Cực người con nào, cũng không thấy bà có con với Lâm Đan Hãn. Khi hoàng thất nhà Thanh đến Bắc Kinh, nhóm góa phụ của Hoàng Thái Cực đều được an bài cư trú ở Cảnh Phúc cung (景福宮), bên khu vực Tây Thành, Bắc Kinh. Tại đây, Thái hậu Triết Triết, Diễn Khánh cung Thục phi sống cùng nhóm các góa phụ không có tước vị.
Tôn vị Thục phi
Năm Thuận Trị thứ 9 (1652), Năm Thuận Trị thứ 9 (1652), tháng 10, Thuận Trị Đế quyết định dâng tôn huy hiệu cho hai vị Quý phi và Thục phi của Tiên đế. Diễn Khánh cung Thục phi Bát Nhĩ Tể Cát Đặc thị được dâng tôn hiệu [Khang Huệ Thục phi; 康惠淑妃][3].
Sách văn viết:
Năm Khang Hi thứ 2 (1663), Khang Huệ Thục phi cùng Ý Tĩnh Đại Quý phi lúc này đã vào Tử Cấm thành sinh sống, ở tại hai bên điện phía Bắc của Từ Ninh cung. Còn các thị Thứ phi khác của Hoàng Thái Cực cùng Hiếu Trang Hoàng thái hậu ở tại bên trong sân viện của Từ Ninh cung. Không rõ thời gian bà qua đời, song có thể là trước Ý Tĩnh Đại Quý phi.