Thụy Vân (diễn viên)
Thụy Vân tên đầy đủ là Nguyễn Thụy Vân (2 tháng 5 năm 1940 – 16 tháng 3 năm 2023) là nữ diễn viên điện ảnh người Việt Nam nổi tiếng trong bộ phim Nổi gió. Bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân năm 2019.[1]
| Thụy Vân | |
|---|---|
 Thụy Vân trong phim Nổi gió. | |
| Thông tin cá nhân | |
| Sinh | |
Tên khai sinh | Nguyễn Thụy Vân |
Ngày sinh | 2 tháng 5, 1940 |
Nơi sinh | Hoa Lư, Ninh Bình, Liên bang Đông Dương |
| Mất | |
Ngày mất | 16 tháng 3, 2023 (82 tuổi) |
Nơi mất | Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam |
| Giới tính | nữ |
| Quốc tịch |  Việt Nam |
| Nghề nghiệp | |
| Gia đình | |
Bố mẹ | Nguyễn Lương Ngọc |
| Lĩnh vực | Điện ảnh |
| Khen thưởng |  Huân chương Kháng chiến hạng Ba |
| Danh hiệu | Nghệ sĩ ưu tú (1988) Nghệ sĩ nhân dân (2019) |
| Sự nghiệp điện ảnh | |
| Năm hoạt động | 1962 – 1991 |
| Đào tạo | Trường Điện ảnh Việt Nam |
| Vai diễn | Vân trong Nổi gió |
| Giải thưởng | |
| Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 7 Nữ diễn viên chính xuất sắc | |
Tiểu sử
Nguyễn Thụy Vân sinh ngày 2 tháng 5 năm 1940 tại huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, là con gái của giáo sư, nhà giáo nhân dân Nguyễn Lương Ngọc (1910 – 1994) – nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội; chú ruột bà là Giáo sư, Nghệ sĩ nhân dân Nguyễn Đình Quang (1928 – 2015) – nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội và em trai bà là Phó giáo sư, Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lương Tiểu Bạch (1945 – 2012) – nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Năm 1959, bà theo học lớp Diễn viên (khóa I) Trường Điện ảnh cùng thời với Trà Giang, Lâm Tới, Minh Đức, Lịch Du,...[2][3] Tốt nghiệp năm 1962, Thụy Vân về công tác tại Xưởng phim truyện Việt Nam.
Bà qua đời ở tuổi 82 vào ngày 16 tháng 3 năm 2023 tại Thành phố Hồ Chí Minh.[1][4][5][6]
Sự nghiệp
Năm 1966, bà tham gia bộ phim điện ảnh Nổi gió do Huy Thành đạo diễn, chuyển thể từ vở kịch của nhà văn Đào Hồng Cẩm.[3] Bộ phim đoạt Giải Bông Sen cho phim truyện điện ảnh tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ nhất năm 1970.[7] Sau phim Nổi gió bà tiếp tục tham gia các bộ phim Sao tháng Tám, Rừng xà nu, Hai người mẹ, Đứa con nuôi. Ngoài ra bà cũng làm đạo diễn bộ phim Cơn lốc đen từng giành giải đặc biệt tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ tám (1988).[3] Năm 1978, Thụy Vân chuyển vào Sài Gòn sinh sống và tiếp tục đóng các phim Làng ven (đạo diễn Nguyễn Ngọc Hiến), Xa và gần (đạo diễn Huy Thành). Năm 1985, bà đoạt giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 7 cho vai diễn trong Xa và gần.[8]
Thụy Vân cũng nhiều lần là gương mặt tiêu biểu của điện ảnh Việt Nam tham dự các Liên hoan phim quốc tế tại Phnôm Pênh, Moskva,... Bà còn được mời làm giám khảo tại Liên hoan phim Quốc tế Karlovy Vary (Tiệp Khắc).[9]
Thụy Vân được nhà nước khen thưởng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Ba, Huy chương vì sự nghiệp nghệ thuật, Huy chương vì sự nghiệp điện ảnh,...[9] Năm 1988, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.[10] Năm 2019, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.[11]
Tác phẩm
Diễn viên
| Năm | Tên phim | Vai diễn | Đạo diễn | Ghi chú | Nguồn |
|---|---|---|---|---|---|
| 1965 | Làng nổi | Vợ chủ tịch | NSND Trần Vũ, Huy Thành | [12] | |
| 1966 | Nổi gió | Vân | NSND Huy Thành, Lê Bá Huyền | [a] | [13][14] |
| 1969 | Rừng xà nu | Mai | NSND Nguyễn Văn Thông | [15] | |
| 1970 | Luống khoai xanh | Hương | Bắc Xuyến | ||
| 1972 | Vĩ tuyến 17 ngày và đêm | Kim Huệ | NSND Hải Ninh | [b] | |
| 1973 | Độ dốc | Vợ Khảm | NGND Lê Đăng Thực | ||
| 1975 | Hai người mẹ | Bua | NSND Nguyễn Khắc Lợi | [13][16] | |
| 1976 | Đứa con nuôi | Lụa | NSND Khánh Dư | [17] | |
| Sao tháng Tám | Vợ tri huyện | NSND Trần Đắc, Đức Hoàn | [c] | [18] | |
| 1977 | Những đứa con | Hiếu | NSND Khánh Dư | ||
| 1979 | Làng ven | Tư Hà | Nguyễn Ngọc Hiển | [17] | |
| 1983 | Xa và gần | Bà Thuận Thành | NSND Huy Thành | [d] | [19] |
| 1991 | Bí mật thành phố cấm | Francoise | Phan Vũ | [20] |
Đạo diễn
| Năm | Tên phim | Ghi chú | Nguồn |
|---|---|---|---|
| 1985 | Cơn lốc đen | Thụy Vân đứng danh nghĩa đạo diễn, người trực tiếp chỉ đạo làm phim là NSND Khánh Dư | [21][22] |
Giải thưởng
| Năm | Lễ trao giải | Hạng mục | Tác phẩm | Kết quả | Nguồn |
|---|---|---|---|---|---|
| 1985 | Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 7 | Nữ diễn viên chính xuất sắc | Xa và gần | Đoạt giải | |
| 1988 | Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 8 | Phim truyện điện ảnh | Cơn lốc đen | Bằng khen | [23][24] |