U Thant

Hi Thant (kaluwás ha Ininglis:/θɑːnt/; Binirmano: သန့်; MLCTS: san.; IPA: [θa̰ɰ̃]; 22 Enero 1909 – 25 Nobyembre 1974), nga tinatawag hin pagdungog nga U Thant (/ˌuː ˈθɑːnt/),^{[lower-alpha 1]} usá nga Birmano nga diplomat ngan an ikatuló nga Maghirilom-hin-Kasahiran o Sekretaryo-Heneral han Nagkaurusa nga mga Nasod tikang 1961 kutob 1971, an syahan nga diri-taga-Scandinavia nga nagkapot han puwesto. Naglingkod hiya ha puwesto hin record nga 10 ka tuig ngan usá ka bulan (3,683 ka adlaw) (nga ginkwenta in usá-ka-bulan nga pagkabakante han Nobyembre-Disyembre 1966).^[1]

Usá nga tuminongnong han Pantanaw hi Thant, nag-aram ha Nasodnon nga Iskwela Sekundariya ngan ha Unibersidad han Rangoon. Han adlaw hin hugot nga klima hin politika ha Burma, mayda niya mga moderado nga mga paglantaw nga diin nahimutang hiya ha butnga han mga naglalarab nga mga nasyonalista ngan han mga na-ugop han Britanya. Usá hiya nga hirani nga sangkay han syahan nga Primer Ministro han Burma nga hi U Nu ngan nagsirbe hiyá hin dirudilain nga mga puwesto han gabinete ni Nu tikang 1948 kutob 1961. Mayda hi Thant kalmado ngan diri-hambog nga pamatasan nga nakakuha para ha iya han respeto han iya mga kakilala.^[2]

Ginpili hiya nga Sektretarya-Heneral han 1961, han pagkamatay hin pag-crash hin idro han nag-una ha iya nga hi Dag Hammarskjöld. Han iya syahan nga panahon, nag-areglar hi Thant han mga pag-negotiate nira Mangulo han Estados Unidos nga hi John F. Kennedy ngan an Soviet Premier nga hi Nikita Khrushchev dida han 1962 nga Cubano nga Krisis hin Missile, nga nagbulig paglikay hin catastrophe han kalibotan. Han Disyembre han amo gihapon nga tuig, nagtugon hi Thant han Operasyon Grandslam, nga nagtima hin sesesyonista nga rebelyon ha Congo. Ginbalik hiya ha puwesto nga Sekretarya-Heneral han 2 Disyembre 1966 hin unanimo nga pagvotar han Konseho hin Seguridad. Han iya ikaduha nga term kilalado hi Thant han iya públiko nga pag-critisar han buhat han mga Amerikano ha Gera ha Vietnam. Gindumara ni Thant an pag-api hin pipira nga mga bag-o nga naglugaring nga mga Afrikano ngan Asyano nga mga estado ngadto han NU. Waray hiyá sumugot pagsirbe hin ikatulo nga term ngan nagretiro hiyá han 1971.

Namatay hi Thant hin kanser hin baga han 1974. Usá nga relihiyoso nga Buddhista ngan nangunguna nga Birmano nga diplomat ha internasyonal nga larangan, gintahod ngan ginrespeto hiya han Birmano nga katawhan. Han waray pagtugot han gobyerno militar paghatag ha iya hin mga dungog, nagkaada hin mga riot ha Rangoon; ini biyolente nga ginpuypoy han gobyerno ngan damo an mga kasualidad.