Chhòa Eng-bûn

Tiong-hoa Bîn-kok tē-14, tē-15 jīm chóng-thóng, Tâi-oân tē-4 ūi bîn-soán chóng-thóng, chìn-chêng ê Bîn-chú Chìn-pō͘-tóng tóng-chú-se̍k
(Tùi Chhoà Eng-bûn choán--lâi)

Chhoà Eng-bûn (hàn-jī: 蔡英文; 1956 nî 8 goe̍h 31 ji̍t chhut-sì ) sī Tâi-oân ê chi̍t ūi chèng-tī jîn-bu̍t, iā sī hiān-jīm ê Tiong-hoâ Bîn-kok Chóng-thóng. Chó͘-che̍k Pîn-tong-koān Pang-soaⁿ-hiong, tī Tâi-pak-chhī Tiong-san-khu chhut-sì. Ha̍k-le̍k chì Tâi-oân Tāi-ha̍k hoat-lu̍t ha̍k-sū, Bí-kok Cornell Tāi-ha̍k hoat-lu̍t-ha̍k se̍k-sū kiam Eng-kok Lûn-tun Chèng-tī kap Keng-chè Ha̍k-īⁿ hoat-lu̍t-ha̍k phok-sū. Liû-ha̍k kui-kok liáu-āu, tī Tong-ngô͘ Tāi-ha̍k kap Kok-li̍p Chèng-tī Tāi-ha̍k tam-jīm hoat-lu̍t-ha̍k kàu-siū, choan-tióng sī kok-chè bō͘-e̍k-hoat kap kēng-cheng-hoat téng-téng. Tam-jīm kàu-chit ê kî-kan, iā bat siū-phèng tī Iong-hâng kap Keng-chè-pō͘ tam-jīm Koan-bō͘ Chóng Hia̍p-tēng kap Sè-bō͘ Cho͘-chit ê tâm-phoàⁿ kò͘-būn. 1990 nî-tāi, i tī Lí Teng-hui chèng-hú tam-jīm Tì-hūi Châi-sán-kio̍k úi-oân kap Kok-an-hōe ê keng-chè chu-sûn úi-oân. 2000 nî, i chèng-sek ta̍h-ji̍p chèng-toâⁿ, tam-jīm Tân Chúi-píⁿ chèng-hú ê tē-it jīm ê Lio̍k-úi-hōe chú-úi, tông-sî iā kiam-jīm chèng-bū úi-oân. I tī 2004 nî ka-ji̍p Bîn-chìn-tóng, pēng chiap-siū tóng-lāi thê-miâ chò put-hun-khu li̍p-hoat úi-oân. 2006 nî chhut-jīm Hêng-chèng-īⁿ Hù-īⁿ-tiúⁿ chì 2008 nî Má Eng-kiú chiū-jīm chóng-thóng ûi-chí.

Chhòa Eng-bûn
蔡英文
Tē 14, 15 jīm Tiong-hoâ Bîn-kok chóng-thóng
Chāi-jīm
Chiū-jīm
2016 nî 5 goe̍h 20 ji̍t
Hù chóng-thóngTân Kiàn-jîn
Lōa Chheng-tek
Chêng-jīmMá Eng-kiú
Tē 12, 13, 15 jīm Bîn-chú Chìn-pō͘ Tóng tóng-chú-se̍k
Jīm-kî
2020 nî 5 goe̍h 20 ji̍t – 2022 nî 11 goe̍h 26 ji̍t
Chêng-jīmToh Êng-thài
Kè-jīmTân Kî-māi (Tāi-lí)
Jīm-kî
2014 nî 5 goe̍h 28 ji̍t – 2018 nî 11 goe̍h 24 ji̍t
Chêng-jīmSo͘ Cheng-chhiong
Kè-jīmLîm Iū-chhiong (Tāi-lí)
Jīm-kî
2008 nî 5 goe̍h 20 ji̍t – 2012 nî 2 goe̍h 29 ji̍t
Chêng-jīmSiā Tiông-têng (Tāi-lí)
Kè-jīmTân Kiok (Tāi-lí)
Kò-jîn chu-sìn
Chhut-sì1956 nî 8 goe̍h 31 ji̍t 1956-08-31(67 hòe)
 Tâi-oân Tâi-pak
Chèng-tóngBîn-chú Chìn-pō͘ Tóng (2004–taⁿ)
Bú-hāuKok-li̍p Tâi-oân Tāi-ha̍k
Cornell Hoat-lu̍t Ha̍k-īⁿ
London Keng-chè Ha̍k-īⁿ
Chhiam-miâ

I tī 2016 nî 1 goe̍h 16 ji̍t tòng-soán Tiong-hoâ Bîn-kok tē 14 jīm chóng-thóng, tī 5 goe̍h 20 ji̍t chèng-sek chiū-jīm. I tī 2020 nî 1 goe̍h 11 ji̍t--ê chóng-thóng tāi-soán the̍h-tio̍h 817 bān gōa phiò, iâⁿ Tiong-kok Kok-bîn-tóng--ê Hân Kok-jû kah Chhin-bîn-tóng--ê Sòng Chhó͘-jû, tit-tio̍h liân-jīm--ê chu-keh.

Chá-nî seng-oa̍h

Ka-cho̍k pōe-kéng

Chhòa Eng-bûn ka-cho̍k ê chó͘-chhù tī Pîn-tong-koān Pang-soaⁿ-hiong Hong-káng-chhun

1956 nî 8 goe̍h 31 hō, Chhòa Eng-bûn tī Tâi-pak-chhī Tiong-san-khu ê Má-kai Kì-liām Pēⁿ-īⁿ chhut-sì,[1][2][3][4] āu-lâi poaⁿ khì tī Iûⁿ-bêng-soaⁿ ê thàu-thiⁿ-chhù "Seng-hn̂g" (生園).[5][6] Goân-pún i chiàu cho̍k-phó͘ phó͘-miâ èng-kai hō-miâ "Chhòa Êng-bûn" (蔡瀛文), m̄-koh lāu-pē Chhòa Kiat-seng kám-kak "Êng" (瀛) chit jī ê pit-ōe siuⁿ chē, chiah kā miâ kái chò "Chhòa Eng-bûn" (蔡英文).[7][8] Che̍k-koàn sī Tâi-oân-séng Pîn-tong-koān,[9] ka-cho̍k lâi-chū Pîn-tong-koān Pang-soaⁿ-hiong Hong-káng-chhun.[10][11][12] I sī Hô-ló-kheh kap Tâi-oân goân-chū-bîn ê āu-tāi, ū 4 hun-chi 1 ê Pâi-oan-cho̍k hiat-thóng.[13] Lāu-pē hit-pêng, Chhòa Eng-bûn ê a-kong sī Kńg-tang-séng Mûi-koān chhut-sin,[14][15] āu-lâi chiâⁿ-chò Hong-káng-chhun ê Kheh-ka ōng-cho̍k,[16] a-má sī Pîn-tong-koān Sai-á-hiong ê Pâi-oan-cho̍k.[17][18][19] Chhòa Eng-bûn ê Pâi-oan-cho̍k sèⁿ-miâ kiò Tjuku,[20][21] ì-sù sī Ji̍t-thâu îⁿ-îⁿ ê hêng-chōng, mā ū thâu-ba̍k cha-bó͘-kiáⁿ ê ì-sù.[22]

Ha̍k-le̍k pōe-kéng

Chhòa Eng-bûn ùi sè-hàn pī-siū pē-bú kap hiaⁿ-ché ê thiàⁿ-ài.[5] Chá-kî chiū-tho̍k Tâi-pak-chhī Su-li̍p Siang-liân Iù-tī-hn̂g (雙連幼稚園),[23] khé-bêng kàu-io̍k oân-sêng liáu-āu, tio̍h khai-sí chiap-siū kok-bîn kàu-io̍k.[8] 1963 nî, chiū-tho̍k Tâi-pak-chhī Tiong-san-khu Tiông-an Kok-bîn Sió-ha̍k.[24] 1966 nî, sì-nî ê i choán khì tī sin sêng-li̍p ê Tâi-pak-chhī Tiong-san-khu Kiat-lîm Kok-bîn Sió-ha̍k.[24] 1971 nî, i sī Tâi-pak-chhī li̍p Pak-an Kok-bîn Tiong-ha̍k tē-it kài pit-gia̍p-seng pit-gia̍p.[24] Ko-kip tiong-ha̍k ê sî, chiū-tho̍k Tâi-pak-chhī li̍p Tiong-san Lú-chú Ko-kip Tiong-ha̍k,[25] Âng Siù-thiāu sī tōa i 8 kài ê ha̍k-ché.[26]

1980 nî-tāi Chhòa Eng-bûn bat tī Lûn-tun Chèng-tī Keng-chè Ha̍k-īⁿ tha̍k phok-sū.

1974 nî, ko-tiong pit-gia̍p liáu-āu, in-ūi ka-cho̍k khì-gia̍p su-iàu hoat-lu̍t siong-koan pōe-kéng,[27] chòe-āu khó-tiâu Kok-li̍p Tâi-oân Tāi-ha̍k Hoat-ha̍k-īⁿ Hoat-lu̍t-ha̍k-hē,[28] tī chiū-tho̍k sî bat ū ha̍k-kho bô ki̍p-keh,[5][29] 1978 nî, ùi Tâi-oân Tāi-ha̍k pit-gia̍p,[16][30][31][32] chhú-tit hoat-ha̍k-sū ha̍k-ūi,[33] má-siōng chiân-óng Bí-kok tha̍k se̍k-sū.[11][29]

1980 nî ùi Bí-kok Cornell Tāi-ha̍k pit-gia̍p,[32] chhú-tit hoat-ha̍k se̍k-sū ha̍k-ūi,[5][16][30][31][33][29] jiân-āu ke lâu tī Bí-kok chi̍t tang, koh khó-tiâu Bí-kok ê lu̍t-su chip-chiàu.[5][34]

Āu-lâi i kàu Eng-kok Lûn-tun Chèng-tī Keng-chè Ha̍k-īⁿ tha̍k hoat-ha̍k phok-sū, gián-kiù kè-ōe ê tê-bo̍k sī "Bô-kong-pêⁿ Bō͘-e̍k Hêng-ûi kap Pó-chiong Chhò͘-si" (Unfair trade practices and safeguard actions).[35][36] 1984 nî, i ùi hia pit-gia̍p,[32] chhú-tit hoat-ha̍k phok-sū ha̍k-ūi.[5][16][30][31][33][37][38]

Chá-kî kang-chok

Chham-khó chu-liāu

Chhòa Eng-bûn
koaⁿ-liâu
Chiap-sio̍k
So͘ Khí
Hêng-chèng-īⁿ Tāi-lio̍k Úi-oân-hōe chú-jīm úi-oân
2000 nî–2004 nî
Kè-sio̍k
Ngô͘ Chiau-siat
Chiap-sio̍k
Ngô͘ Êng-gī
Hêng-chèng-īⁿ hù īⁿ-tiúⁿ
2006 nî–2007 nî
Kè-sio̍k
Khu Gī-jîn
Chiap-sio̍k
Má Eng-kiú
Tiong-hoâ Bîn-kok chóng-thóng
2016 nî–
hiān-jīm
chèng-tóng chit-bū
Chiap-sio̍k
Siā Tiông-têng
tāi-lí
Bîn-chú Chìn-pō͘ Tóng tóng-chú-se̍k
2008 nî–2011 nî
Kè-sio̍k
Koa Kiàn-bêng
tāi-lí
Chiap-sio̍k
Koa Kiàn-bêng
tāi-lí
Bîn-chú Chìn-pō͘ Tóng tóng-chú-se̍k
2011 nî–2012 nî
Kè-sio̍k
Tân Kiok
tāi-lí
Chiap-sio̍k
So͘ Cheng-chhiong
Bîn-chú Chìn-pō͘ Tóng tóng-chú-se̍k
2014 nî–2018 nî
Kè-sio̍k
Lîm Iū-chhiong
tāi-lí
Chiap-sio̍k
Toh Êng-thài
Bîn-chú Chìn-pō͘ Tóng tóng-chú-se̍k
2020 nî–2022 nî
Kè-sio̍k
Tân Kî-māi
tāi-lí