Death Valley

woestynvallei geleë in Oos-Kalifornië

Die Death Valley, in Afrikaans ook bekend as Doodsvallei, is 'n depressie en geleë in die oostelike Inyo County, Kalifornië, en strek noordweswaarts. Dit is 80 km oos van die Sierra Nevada en 10 km tot 56 km vanaf die Nevada-grenslyn. Die vallei is ongeveer 208 km lank, 10 tot 22 km wyd en die laagste punt by Badwater is 86 m onder seevlak. Interessant genoeg is Mount Whitney, die hoogste punt in die Verenigde State (uitgesonder Alaska) slegs sowat 120 km wesnoordwes van die laagste punt in die Death Valley.

Die "Devil-gholfbaan" in die Death Valley
Nasa-Satellietbeeld van die Death Valley
Die Death Valley Nasionale Park in Kalifornië

Op 10 Julie 1913 is 'n temperatuur van 56,7 °C hier gemeet. Dit is die hoogste temperatuur wat nog in die Verenigde State gemeet is.[1]

Die naam van Kalifornië se Death Valley herdenk die dood van 'n groep prospekteerders wat tydens die groot goudstormloop van Kalifornië in 1849 probeer het om die kom oor te steek. Die kom, wat 'n oppervlakte van omtrent 1 450 km² het, is in die noordelike deel van die Colorado-woestyn geleë en is nog ’n voorbeeld van 'n sinkdalkom; sy diepste deel is 86 m benede seespieël. Die klimaat is baie warm en droog; die gemiddelde jaarlikse reënval is slegs 250 mm en 'n maksimum-temperatuur van 56,7 °C in die skaduwee is al hier opgeteken.

Klimaat

Death Valley het 'n subtropiese, warm woestynklimaat (Köppen: BWh), met lang, uiters warm somers; kort, gematigde winters; en min reënval.

Die vallei is uiters droog, want dit lê in die reënskadu van vier groot bergreekse (insluitend die Sierra Nevada en Panamint-reeks). Vog wat vanaf die Stille Oseaan na die binneland beweeg, moet ooswaarts oor die berge beweeg om Death Valley te bereik; namate lugmassas deur elke reeks opwaarts gedwing word, koel hulle af en vog kondenseer, om as reën of sneeu op die westelike hange te val. Wanneer die lugmassas Death Valley bereik, is die meeste van die vog in die lug reeds verlore en is daar dus min oor om as neerslag te val.[2]

Die uiterste hitte van Death Valley is toe te skryf aan 'n samevloeiing van geografiese en topografiese faktore. Wetenskaplikes het 'n aantal sleutelbydraers geïdentifiseer:[2]

  • Sonverhitting: Die vallei se oppervlak (bestaande uit grond, klippe, sand, ens.) ondergaan intense sonverhitting omdat die lug helder en droog is, en die land donker en yl begroeid is. Dit is veral opvallend in die middel van die somer, wanneer die son byna direk oor die hoof is.
  • Vasvang van warm lug: Warm lug styg natuurlik op en koel af;[3] in Death Valley is hierdie lug onderhewig aan voortdurende herverhitting aangesien dit vasgevang word deur hoë, steil valleimure en terug na die valleivloer herwin word.[4] Warm lug word ook vasgevang deur die vallei se noord-suid-oriëntasie, wat loodreg op heersende wes-tot-ooste winde loop.
  • Migrasie van warm lug uit ander gebiede (adveksie): Warm woestynstreke aangrensend aan Death Valley, veral in die suide en ooste, verhit dikwels lug voordat dit in Death Valley aankom.
  • Warm bergwinde: Aangesien winde op en oor berge gedwing word (bv. die talle reekse wes van Death Valley), kan die winde op verskeie maniere verhit word. Die gevolglike droë, warm winde staan bekend as foehn-winde. Hul warmte kan deels veroorsaak word deur die vrystelling van latente hitte, wat plaasvind wanneer waterdamp in wolke kondenseer.

Erge hitte en droogte dra by tot voortdurende droogteagtige toestande in Death Valley en verhoed dat baie wolkvorming deur die grense van die vallei beweeg, waar neerslag dikwels in die vorm van 'n virga is.[5]

Sandduine by Mesquite Flats

Die diepte en vorm van Death Valley beïnvloed sy klimaat sterk. Die vallei is 'n lang, smal kom wat onder seevlak daal en ommuur word deur hoë, steil bergreekse. Die helder, droë lug en yl plantbedekking laat sonlig die woestynoppervlak verhit. Somer nagte bied min verligting: oornag laagtepunte kan net in die 82 tot 98 ° F (28 tot 37 ° C) reeks daal. Bewegende massas oorverhitte lug waai deur die vallei, wat uiters hoë omgewingstemperature skep.[6]

Die warmste lugtemperatuur wat nog ooit in Death Valley aangeteken is, was 56.7 °C, op 10 Julie 1913, by Greenland Ranch (nou Furnace Creek),[7] wat, vanaf 2022, die hoogste atmosferiese temperatuur is wat nog ooit aangeteken is op die aarde se oppervlak ('n Verslag van 'n temperatuur van 58 °C in Libië in 1922 is later as onakkuraat bepaal.[8] Tydens die hittegolf wat die hoogtepunt bereik het met daardie rekord, het vyf opeenvolgende dae 54 °C of hoër. Sommige moderne meteoroloë betwis nou die akkuraatheid van die 1913-temperatuurmeting[9] Op 30 Junie 2013 is 'n geverifieerde temperatuur van 54,0 °C aangeteken en is gekoppel aan Mitribah, Koeweit, vir die warmste betroubaar gemete lugtemperatuur wat nog ooit op aarde aangeteken is.[10] 'n Temperatuur van 54.4 °C is op 16 Augustus 2020 by die Furnace Creek-weerstasie aangeteken, maar is nog nie amptelik geverifieer nie.[11][12] Die vallei het weer daardie temperatuur op 9 Julie 2021 aangeteken[13][14] Die laagste temperatuur van die vallei, wat op 2 Januarie 1913 by Greenland Ranch aangeteken is, was −9 °C.[15]

Die hoogste oppervlaktemperatuur wat nog ooit in Death Valley aangeteken is, was 93.9 °C, op 15 Julie 1972, by Furnace Creek, wat die hoogste grondoppervlaktemperatuur is wat nog ooit op aarde aangeteken is, asook die enigste aangetekende oppervlaktemperatuur van bo 200 °F (93,3 °C).[16]

Uitsig vanaf Badwater Basin.

Die grootste aantal opeenvolgende dae met 'n maksimum temperatuur van ten minste 38 °C was 154, in die somer van 2001. Die somer van 1996 het 40 dae oor 49 °C, en 105 dae gehad meer as 43 °C. Die somer van 1917 het 52 dae gehad toe die temperatuur 49 °C of hoër bereik het, 43 van hulle opeenvolgend.

Die hoogste oornag- of lae temperatuur wat in Death Valley aangeteken is, is 43 °C, aangeteken op 5 Julie 1918.[17] Hierdie meting word egter betwis; 'n rekordhoogte laagtepunt van 42 °C op 12 Julie 2012, word as betroubaar beskou.[18] Dit is een van die hoogste meetings wat nog ooit aangeteken is.[19] Ook op 12 Julie 2012 was die gemiddelde 24-uur temperatuur wat by Death Valley aangeteken is 47.5 °C, wat dit die wêreld se warmste 24-uur temperatuur op rekord maak.[20]

Vier groot bergreekse lê tussen Death Valley en die see, elkeen dra by tot 'n toenemend droër reënskadu-effek, en in 1929, 1953 en 1989 is geen reën vir die hele jaar aangeteken nie.[6] Die tydperk van 1931 tot 1934 was die droogste stuk op rekord, met slegs 16 mm reën oor 'n tydperk van 40 maande [5] Die gemiddelde jaarlikse neerslag in Death Valley is 60 mm, terwyl die Greenland Ranch-stasie gemiddeld 40 mm was.[21] Die natste maand op rekord is Januarie 1995, toe 66 mm by Death Valley geval het.[5] Die natste tydperk op rekord was middel 2004 tot middel 2005, waarin byna 150 mm reën in totaal geval het, wat gelei het tot kortstondige mere in die vallei en die streek en baie veldblomme.[22] Sneeu met ophoping is eers in Januarie 1922 aangeteken, terwyl verspreide vlokkies by ander geleenthede aangeteken is.

Verwysings

Bronnelys

  • Collier's Encyclopedia, Volume 7: Bladsy 765. Crowell-Collier Educational Corporation. 1970
  • Kennis, 1980, ISBN 0-7981-0824-X, volume 1, bl. 83

Eksterne skakels

116°49′01″W / 36.24694°N 116.81694°W / 36.24694; -116.81694