Lord's Resistance Army

Kony was aanvanklik die mededinger van sy 'niggie' Alice Auma, wat 'n privaatleër saamgestel het onder die naam "Beweging van die Heilige Gees" wat oudsoldate van die regeringsleër en skoolkinders gewerf het. Auma (wat haarself Lakwena genoem het - boodskapper - van 'n oorlede Italiaanse offisier wie se gees sy boodskappe wou oordra), het aan haar volgelinge gesê dat hulle onkwesbaar vir vyandelike vuur sou wees as hulle streng morele kodes volg, insluitend onthouding van rook en seks. Hulle het ook geglo in die magiese krag van sekere natuurlike olies. Die beweging het aanvanklik ver vanuit die noorde gevorder, tot 100 kilometer duskant die hoofstad Kampala. Die opstand is egter verslaan; Lakwena het na Kenia gevlug. Na 'n lang siekte is sy in Januarie 2007 daar oorlede.

Die rebelle van die LRA van Joseph Kony vorm 'n oënskynlik ongestruktureerde organisasie wat verantwoordelik is vir baie gruweldade. Hulle ontvoer seuns om hulle as kindersoldate te laat veg en meisies om hulle as seksslawe te laat werk. Kinders wat probeer ontsnap word doodgemaak of vermink, dikwels op gruwelike maniere. Die meeste lede van die leër kom van die Acholi-mense. Die Acholi-mense is dus ook die grootste slagoffers.

Benewens Uganda, vind hierdie ontvoerings ook in Suid-Soedan plaas. Die Soedanese regering, wat weinig beheer oor die gebied gehad het en gereeld hier met rebellie te kampe gehad het, het hierdie ontvoerings ooglopend toegelaat om voort te gaan en kon of wou niks daaraan doen nie. Dit het die opstandige stamme, wat die Soedanese regering in Khartoum gepas het, verswak.

Die Ugandese leër veg met die wisselende sukses om die stede en dorpe teen die rebelle te beskerm. Die regering het ook 'n milisie van Acholi-vegters bewapen. Wandade is aangemeld in die stede Kitgum, Gulu en Lira.

Kindersoldate wat deur die Ugandese leër gevange geneem is, word kontrakte aangebied om as soldate in die Ugandese leër te dien. Die seuns het al gevegservaring en is goedkoop. Hulle sien geen ander uitweg as om te teken nie, daarom moet hulle gereeld teen hul eie voormalige kamerade veg.

Daar word beraam dat 9 000 kinders tussen Junie 2002 en Mei 2003 ontvoer is. Die vrees vir nuwe ontvoering het daartoe gelei dat baie mense vlug, en dit het 'n vlugtelingprobleem geskep. Duisende gesinne het uit hul huise gevlug en slaap dikwels in die bos of in die ope lug.

Ten spyte van hierdie gruwels, trek die situasie in Noord-Uganda min aandag in die media en is die probleem nog nie in die Algemene Vergadering van die Verenigde Nasies bespreek nie. In 2006 het die vooruitsig dat die konflik tot 'n einde sal kom verbeter, as gevolg van vredesonderhandelinge in Suid-Soedan. Die insurgensie van die organisasie duur egter voort.

• Desember 2003 - Die Ugandese president Yoweri Museveni wil die saak voor die Internasionale Strafhof bring.

• 21 Februarie 2004 - Ongeveer tweehonderd burgerlikes is dood in 'n vlugtelingkamp in Barlonyo naby Lira.

• 2 Januarie 2005 - 'n Skietstilstand van sewe weke tussen die LRA en die regeringsleër kom tot 'n einde.

• 14 Julie 2006 - Vredesgesprekke tussen die LRA en die Ugandese regering begin met die bemiddeling van die regering van die semi-outonome suide van Soedan.

• 26 Augustus 2006 - 'n Wapenstilstand is onderteken wat voorsiening maak vir die onttrekking van die LRA, die belofte dat dit nie deur regeringsmagte aangeval sal word nie en - na die verstryking van 'n ultimatum op 12 September - die instelling van 'n omvattende vredesverdrag.

• Desember 2009 - In die noordooste van die Kongo, in die Makombo-streek, is ten minste 321 mense deur die LRA doodgemaak. 170 volwassenes en 80 kinders is ook ontvoer. Dit word deur Human Rights Watch bekendgemaak. Die slagoffers kom uit ongeveer tien dorpe en is met messe en byle vermoor.

• Bracke, Dirk, Als de olifanten vechten, Davidsfonds/Infodok, 2002.

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Lord's Resistance Army.
• Engelse webwerf van Channel 4
• Global Security
• Amnesty
• Nieuwsbericht bij NOS (02/01/05)

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.