Möischter

e Gmeind im Kanton Lozärn

Möischter (amtlech Beromünster) esch en Iiwonergmeind im Wahlchreis Soorsi im Kanton Lozärn, Schwiiz.

Beromünster
Wappe vo Beromünster
Wappe vo Beromünster
Basisdate
Staat:Schwiiz
Kanton:Lozärn (LU)
Wahlchreis:Surseew
BFS-Nr.:1081i1f3f4
Poschtleitzahl:6215
Koordinate: / 22795247° 12′ 0″ N, 8° 12′ 0″ O; CH1903: 657691 / 227952
Höchi:642 m ü. M.
Flächi:42.36 km²
Iiwohner:6701 (31. Dezämber 2022)[1]
Uusländeraateil:11,4 % (31. Dezember 2013)[2]
Website:www.beromuenster.ch
Möischter
Möischter

Möischter

Charte
Charte vo BeromünsterBaldeggerseeHallwilerseeMauenseeRotseeSempacherseeSoppenseeTueteseeVierwaldstätterseeKanton AargauWahlkreis EntlebuchWahlkreis HochdorfWahlkreis Luzern-LandWahlkreis Luzern-StadtWahlkreis WillisauKanton NidwaldenBeromünsterBüronButtisholzEich LUGeuenseeGrosswangenHildisriedenKnutwilMauensee LUNeuenkirchNottwilOberkirch LURickenbach LURuswilSchenkonSchlierbach LUSempachSurseeTriengen
Charte vo Beromünster
w

Geografi

Möischter liid im obere Wynetau. Zue de Gmeind ghöred ou no Schwarzenbach (662 m.ü.M.) ond Gunzwil. Vo dr Gmeindsflechi send 71,1 % Landwirtschaftlechi Flechi, 21,5 % Waud, 7,2 % Sidligsflechi ond 0,2 % süschtigi Flechi.[3] Nachbergmeinde vo Möischter send Eich, Ärmisee, Göiesee, Hetzchöuch, Höudisriede, Reckebach, Römerswiu, Schänke ond Sämpech im Kanton Lozärn ond Böiu ond Mänzike im Kanton Aargau.

Gschicht

Möischter goht zrügg uf s Kollegiatstift, wo 1036 vo de Grafe vo Länzbrg gründet worde esch.

Bevölkerig

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[4]

Jahr18501860187018801888190019101920
Beromünster11481!9811521134110197311601131
Gunzwil18061807177316091429143914431500
Neudorf850888871782727652721760
Schwarzenbach189192196178169183175179
Jahr19301941195019601970198019902000
Beromünster11901317143414431552183620942358
Gunzwil14851659158315841584161417581857
Neudorf6997437917568378569801058
Schwarzenbach174178171182188204208233

Dr Uusländeraateil esch 2014 bi 11,4 % gläge.[3]

Religion

82,1 % vo de Iiwooner vo Möischter send im Johr 2000 römisch-katholisch gsii (Neudorf 80,4 %), 9,7 % evangelisch-reformiert (Neudorf 7,4 %).[3]

Möischter isch de Setz vo de Schwiizer Salesianer vom Don Bosco.

Politik

Bi de Nationaurootswahle 2015 hed s das Ergebnis ggää: BDP 1,2 %, CVP 29,8 %, FDP 26,4 %, GLP 3,6 %, GP 3,6 %, SP 5,6 %, SVP 24,5 %, Süschtigi 5,3 %.

Dr Gmeindspräsident vo Möischter esch dr Charly Freitag (Stand Februar 2016).

Wirtschaft

Z Möischter send im Johr 2011 1,3 % arbetslos gsii.

Sprooch ond Dialäkt

Bi dr Vouchszellig 2000 hend vo de 5861 Iiwohner 92,7 % Tüütsch aus Houptsprooch aaggää, 0,3 % Französisch, 0,7 % Italienisch ond 6,3 % anderi Sprooche.

Z Möischter redt me s hochalemannisch Lozärntütsch. Vo doo chont de Renward Brandstetter, en früene Sproochwösseschafter, wo sich met em Schwiizertüütsch, de Lozärner Kanzleisprooch, em Lozärner Theatergschecht ond de auschtronesische Sprooche abggää hed.

Lüüt

  • Franz Joseph Stalder (1757–1833), Chorherr und Pionier vo de Schwyzertüütsch-Forschig; hed z Möischter syn Läbesoobed verbroocht

Bouwärch

  • Chorherrestift St. Michael met Stiftschile, Stiftsbibliothek, Propstei, Kustorei
  • Katholischi Chile St. Agatha met Beihuus
  • Katholischi Chile St. Stephan
  • Wallfahrtskapell Gormund
  • Mooskapell
  • Schützekapell Mariahilf
  • Schloss Möischter (Heimetmuseum)
  • Blosebärgturn

Biuder

Literatur

  • Adolf Reinle: Die Kunstdenkmäler des Kantons Luzern, Band IV: Das Amt Sursee. (= Kunstdenkmäler der Schweiz. Band 35). Hrsg. von der Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte GSK. Bern 1956, ISBN 978-3-906131-23-8.
  • Anton Dormann, Josef Wallimann: Die Geschichte der Pfarrei St. Stephan Beromünster. 1959
  • Helene Büchler-Mattmann: Das Stift Beromünster im Spätmittelalter. 1976
  • Peter Eggenberger: Das Stift Beromünster. 1986
  • Gregor Egloff: Herr in Münster: Die Herrschaft des Kollegiatsstiftes St. Michael in Beromünster in der Luzerner Landvogtei Michelsamt am Ende des Mittelalters und in der frühen Neuzeit (1420-1700). Basel 2003 ISBN 3-7965-1918-0
  • André Meyer: Schweizerische Kunstführer GSK, Band 660/670: Stift und Stiftskirche St. Michael in Beromünster. Bern 2000, ISBN 3-85782-669-X
  • Fritz Glauser, J.J. Siegrist: Die Luzerner Pfarreien und Landvogteien. Luzern 1977
  • Philipp Anton von Segesser: Rechtsgeschichte von Stadt und Republik Luzern. 4 Bde., Luzern 1850-58
  • Anton Suter: Beromünster einst und jetzt. Beromünster 1986

Weblink

 Commons: Möischter – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnote