Obfiger Phraseologisme

Zruck zum alemannische Wikiquote

Phraseologisme im Obfiger Dialäkt us em Obfiger Wèèrderböech.

Zue dr Yydeilig vu dr Phraseologisme lueg Burger 1998

Idiomatischi verbali Phraseologisme

StichwortPhraseologisme
AarschEber isch am Aarsch
Ebis isch am Aarsch
Eberem dr Aarsch abbùze
Ebis good eberem am Aarsch verbyy
Eber chaa eber am Aarsch läge
Sich dr Aarsch abfriere
Sich dr Aarsch ablache
Sich dr Aarsch ùfryse
Sich dr Aarsch ùfryse fir eber
aagooEber good ebis e Dräg aa
aahänggeEberem e Bfane vol aahängge
abfriereSich ain abfriere
ablacheSich ain ablache
AbsazRundi Absäz haa
abschieseDr Voogel abschiese
adaAda goo
Ada mache
ÄmedingeVù Ämedinge syy
AugEbis im Aug bhalde
Mid eme blaue Aug dervùùchùù
Eber hed Auge gmachd
Eberem scheeni Auge mache
E Aug zöedrùge
bache No ganz bache syy
Nid ganz bache syy
BädelDe Bädel hiighèie
BageIiber ali vier Bage schdraale
BaiEberem Bai mache
Eberem e Bai schdele
Wiider ùf d Bai chùù
BändelAin am Bändel haa
BfaneEberem e Bfane vol aahängge
bfyfeUs em ledschde Loch bfyfe
BierEber hed aim no khai Bier zaald.
BladKhai Blad vor s Muul nee
BlöedEbis lyd eberem im Blöed.
blooseEberem in s Fiidle bloose chene
Eber in d Schöe bloose
Eber chaa eber in d Schöe bloose
BöebeschöeNo Böebeschöe aahaa
BöechschdaabesùbeEber hed Böechschdaabesùbe gfräse.
BregeliBregeli höeschde
BrudZ döe haa wien e Brud im Baad
BùgelE braide Bùgel haa
Der Bùgel fir eber aaneheebe
buli-bulibuli-buli mache
ChaareEberem an Chaare faare
chaldEber chald mache
ChazEbis isch fir d Chaz
D Chaz im Sag chaufe
ChnyyEber iber s Chnyy leege
Waichi Chnyy griege
ChobfEbis im Chobf haa
Der Chobf hange loo
Nid wise, wù aim de Chobf schdood
Wäge ebis dr Chobf verliere
Der Chobf hiihebe miese
Der Chobf in Sand schdege
Der Chobf vol haa mid ebis
Ebis ùf der Chobf schdele
Mid em Chobf dùùr d Wand wele
Nid ùf dr Chobf ghèid syy
Eberem ùf em Chobf rùmdanze
Sich ebis in Chobf seze
Sich ebis us em Chobf schlaa
Eberem nid us em Chobf goo
ChrodE Chrod im Hals haa
ChryzEber hed s im Chryz.
Drèi Chryzli mache
DachEberem ùf s Dach schdyyge
DildabGe Dildabe fange goo
DrägDräg am Schdäge haa
Diebsaal Diebsaal bloose
drùfEber hed s drùf.
DuumeDyymli drile
DùùrchzùùgDùùrchzùùg haa
D Oore ùf Dùùrchzùùg schdele
dydschDydsch schwäze
EelEel an dr Chabe haa
Eel am Höed haa
FaasnedEber chùnd hindenooch wie di ald Faasned.
FingerEberem ùm der Finger wigle
Eberem aini ùf d Finger gee
Eberem ùf d Finger löege
Kai Finger chrùm mache fir eber
Kai Finger riere fir eber/ebis
Sich an ebis d Finger verbräne
flisigFlisig syy
FlooEberem e Floo in s Oor seze
FöesMid em falsche Föes ùfgschdande syy
Eberem in der Fies rùmschdoo
Ebis hed Fies griegd.
Eberem ùf d Fies drambe
främdfrämd goo
Fryndmidenander Frynd syy
FyychdFyychd hinder der Oore syy
GaischdEberem ùf der Gaischd goo
GlaasZ dief in s Glaas glöegd haa
glug-glugGlug-glug mache
GoscheE groosi Gosche haa
D Gosche halde
GraabeIm Grääbli liige
GradelE Gradel haa
griegeDer Bobes vol griege
Ùf der Degel griege
Aini drùf griege
grienGrien hinder der Oore syy
GùmbKhaini Gimb nee
GygelisùbeGygelisùbe gäse haa
HaagDèrd iber der Haag goo, wùùn er am niiderschden isch
HäärzEbis ùf em Häärz haa
Ebis nid iber s Häärz bringe
HaasIm Haas bfyfe
Dr Haas jaage
HaiEbis ins Hai schiese
HalsEbis Hals iber Chobf mache
E dige Hals haa
Eber hed s im Hals.
bis Hals iber Chobf mache
Der Hals nid vol griege chene
Ebis in falsche Hals griege
HamerEbis isch dr Hamer.
HandHand ùn Föes haa
D Händ im Sag haa
HärbäärgNo dr Härbäärg schmege
haldeMuulafe fail halde
hobshobs goo
hogeAin hoge haa
Eber hoge loo
HoorIiberaal e Hoor in der Sùbe finde
HoosesagEber brichd dr Duume im Hoosesag.
HudEber isch Hud ùn Chnoche
Ùf der fuule Hud liige
khadoolischKhadoolischer syy wie dr Phaabschd
lacheUs volem Hals lache
LadeDùr d Lade goo
LadeEber ùf dr Lade haa
LaidigE langi Laidig haa
langEbis di legschd Zyd ghaa haa
längeEberem aini länge
läzEber isch läz im Chobf.
LefelAini hinder d Lefel griege
Eber hed der Lefel abgee.
liigeS lyd an iim/iire.
linggZwoo linggi Händ haa
LochE Loch im Buuch haa
In ai Loch nyy sufe
Eberem e Loch in Buuch frooge
LùngeEber hed s ùf dr Lùnge.
Maage.Eber hed s im Maage.
MaarschEberem der Maarsch bloose
MaischderAinem der Maischder zaige
mäldeEbis z mälde haa
MäserEber chùnd ùnder s Mäser.
Eberem s Mäser ùf d Brùschd seze
S Mäser am Hals haa
MischdEbis isch ùf eberem syym Mischd gwagse.
MoondEber isch hinder em Moond derhaim.
MuulEber isch nid ùf s Muul ghèid.
Ùf s Muul ghèie
E bees Muul haa
Eberem e fräch Muul aahängge
E groos Muul haa
S Muul halde
Eber chaa s Muul nid halde
Eberem iber s Muul faare
Eberem s Muul schdobfe
S Muul nid ùfbringe
S Muul nid ùfgriege
S Muul ùfmache
Eberem s Muul verbiede
Sich an ebis s Muul verbräne
Sich iber eber s Muul verryse
Eberem s Muul wäsrig mache
S Muul z wyd ùfryse
MuulchoorbE Muulchoorb aahaa
NaaseEberem e langi Naase mache
Iiberal d Naase dryyschdege
Naime d Naase dryyschdege
NèèrveEberem ùf d Nèèrve goo
OorD Oore schbize
Ùf sälem Oor nyd hèère
Eber sol d Oore bùze.
Eberem mid ebis in der Oore liige
Eberem ebis hinder d Oore schryybe
Sich ebis hinder d Oore schryybe
Grien hinder der Oore syy
Eberem ebis ùm d Oore haue
Vyyl ùm d Oore haa
räächdEbis gschiid eberem räächd.
Graad räächd chùù
Eberem nyd räächd mache chene
Nimi ganz räächd im Chobf syy.
RaadE Raad ab haa
RadyysliD Radyysli vù ùnde aalöege
RanzeDe Ranze vol griege
Ùf de Ranze griege
Ùf de Ranze ghèie
RibeBy eberem chaa mer d Ribe zele
RoodRood sää
RyyWaser in Ryy draage
SailEber am Sail naaloo
SämbfSyy Sämbf derzöe gee
SchafhuuseNid vu Schafhuuse syy
SchandEberem ali Schand saage
SchbrùngE Schbrùng in der Schisle haa
schdämbfleGo schdämbfle goo
SchdrichEberem e Schdrich dùùr d Rächnig mache
schmegeNoch noo mee schmege
Ebis nid schmege chene
SchwaarzSchwaarz draage
Schwaarz sää
Eberem wiird s schwaarz voor der Auge.
schwäzeEber schwäzd vyyl, wän dr Daag lang isch.
ÙfschdandE Ùfschdand mache
ÙmschdandIn andere Ùmschdänd syy
uusgeeain uusgee
verbùzeEbis nid verbùze chene
VerregeEbis ùm s Verrege wele mache
versooleEberem dr Aarsch versoole
VoogelEberem dr Voogel zaige
WandAn ere fyychde Wand glääge syy
An ere schimlige Wand glääge syy
WegerEberem ùf der Weger goo
WigelAin am Wigel nee
WoordS aige Woord nimi verschdoo
Eberem s Woord im Muul rùmdrile
Imer s ledschd Woord haa miese
ZaanAim d Zeen zaige
zföesGöed zföes syy ùnder der Zùnge
zföesGöed zföes syy ùnder der Naase
zieEber an dr Oore zie
ZùnderIm Ros Zùnder gee
ZùngeS lyd mer ùf der Zùnge.

Idiomatischi nominali Phraseologisme

StichwortPhraseologisme
Auge blaau Aug
BlöedGrùne Blöed
BùndeChlaine Bùnde
byynandgöed byynand
chlaider chlai Man
choschdeAin vù dääne, wù nyd choschde
ChranggedÄnglischi Chrangged
Ebfel Ebfel mid Flaisch
Eeländlang Eeländ
Fingerder chlai Finger
Flùsder wys Flùs
FöesFies ooni Brùg
FùfzgerFalsche Fùfzger
GaisMaageri Gais
grienGriene Dùnschdig
HaagLääbige Haag
HälfdiEberem syy beser Hälfdi
Halsschdyyfe Hals
HandÙf der Hand
LadeLangi Lade
LuladschLange Luladsch
NuudleDigi Nuudle
RaaneDiiri Raane
RandschdaiWalderscheefer Randschdaischlozer
Walderscheefer Randschdailäger
rùndRùndi Sach
RäschdDe Räschd vùm Schizefeschd
SchaachdleAldi Schaachdle
SchdrichSchdrich in der Landschafd
SchnoogeDienger Schnooge
schwaarz Schwaarz Bräd
UusreedE fuuli Uusreed
VydamyynVydamyyn Bee
wysWyse Sùndig

Adverbiälli Phraseologisme

StichwortPhraseologisme
Aarde Aard
ùf e Aard
ùf ai Aard
alal Daag
ali Daag
aneane Dubag
Chaiserdèrd, wù dr Chaiser zföes hiigood
drùmmid alem drùm ùn draa
drùnderdrùnder ùn driiber
ebis ebis wie ne
Falin däm Fal
ùf ali Fäl
finschderzwische finschder ùn siisch mi nid
Hoorùm ai Hoor
Kharachooim Kharachoo
Grùndim Grùnd gnùù
Haubdsachin dr Haubdsach
iibrigim Iibrige
Joorzwische der Joore
Liedam Änd vùm Lied
Lochs Loch ab
Moondim lääre Moond
im vole Moond
moornnid èèrschd moorn
räächdèèrschd räächd
soo soo oder soo
ùfùf ai Schlaag
ùf aimool
ùf s Mool
Widschin aim Widsch
Zydin dääre Zyd
ùm des Zyd
ùm die Zyd

Strukturelle Phraseologismen

StichwortPhraseologisme
abab ùn zöe
aliwyylaliwyyl wän
anan waas
an däm
ändwäderändwäder ... ooder
bsùnderschbsùndersch noch, wùù
droz droz as
drozdäm drozdäm as
firfir des
fir des as
fir waas
khekhe ... ùn khe
graadgraad noch, wù
sydersyder as
ùfùf aire Syde ... ùf dr andere Syde
wänwie wän
ùn wän
wän ... graad
wän ... als
waaswaas fir
an waas
bi waas
dùùr waas
geege waas
iber waas
in waas
mid waas
ùf waas
ùm waas
us waas
vor waas
vù waas
zöe waas

Baarformle

StichwortPhraseologisme
AmdAmd ùn Èère
bùzeBùzd ùn gschdreeld
ChrudChrud ùn Röebe
ChindChind ùn Cheegel
ChinderschielerChinderschieler, Sùbedrieler!
ChrudChrud ùn Röebe
ChùùrzChùùrz ùn bindig
drùmMid alem drùm ùn draa
DrùnderDrùnder ùn driiber
DyyrDyyr ùn hailig
EebigEebig ùn drèi Dääg
FyyrFyyr ùn Flame
GrùndGrùnd ùn Boode
GùùfeÙf Gùùfe ùn Noodle
HaabHaab ùn Göed
HandMid Händ ùn Fies
Hand ùn Föes haa
HischdHischd ùn hod
HudMid Hud ùn Hoor
HùndHùnd ùn Chaz
jooJoo ùn Aame saage
JoorNo Joor ùn Daag
LiebLieb ùn wäärd
LiechdLiechd ùn Schade
MaarchDùr Maarch ùn Bai
ManMid Man ùn Muus
mirMiir nyd, diir nyd
MoordMoord ùn Doodschlaag
NaachdBi Naachd ùn Nääbel
nydWääge nyd ùn wiider nyd
räächdRäächd ùn bilig
RozRoz ùn Waser hyyle
schaldeSchalde ùn walde
SamdIn Samd ùn Syyde
SchdäägeSchdääge ùf ùn Schdääge ab
SchdùmbeMid Schdùmbe ùn Schdiil
uusUus ùn Aame
Uus ùn yy
WäägIber Wääg ùn Schdääg
weewind ùn wee

Drillingsformle

StichwortPhraseologisme
aifäldigDydsch, dùm ùn aifäldig!
BfaarerDr Bfaarer ùn sy Frau ùn du au!
HùngerHùnger, Dùùrschd ùn Haimwee.
VerschwindibusHoogus Boogus Verschwindibus!


Verglyych

StichwortPhraseologisme
aageeAagee wie zee nagigi Neeger
aarmAarm wie Laazarùs
Aarm wie ne Chilchemuus
äseÄse wie ne Drescher
babeleBabele wie am Schnierli
Babele wie ne Babegai
Babele wie nid gschèid
BaiBai wie ne Sag
Bai wie Räbschdäge
bfläneBfläne wie ne chlai Chind
bleedBleed wie ne Af
Bleed wie ne Chöe
Bleed wie ne Ogs
blindBlind wie d Naachd
blödeBlöde wie d Söu
braidBraid wie ne Bùgel
Braid wie ne Wand
bräneBräne wie ne Schyyre
Bräne wie Zùnder
brieleBriele wie ne Leeb
Briele wie ne Mùùni
Briele wien e Söu am Schbies
chaldChald wie im Winder
Chald wie Yys
chlaiChlai wie Gligerli
Chlai wie ne Zwäärg
Chlai wie ne Zwùgel
dabigDabig bis dèrd nus
Dabig wie ne Elifand im Gschiirlaade
daubDaub wie ne Fisch
Daub wie ne Höen
DèifelÙf ebis uus syy wie der Dèifel ùf e aarmi Seel
dervùùräneDervùùräne wien e gsänggdi Söu
diefDief wie ne Brùne
Dief wie ne Loch
digDig wie ne Haabersag
Dig wie ne Söu
dinDin wie ne Faade
Din wie ne Räbschdäge
dringgeDringge wie ne Muurer
drùgeDrùge wie ne Bfùùrz
Drùge wie s Chääfers Loch
dùmDùm wie Booneschdraau
DùùrschdDùùrschd haa wie ne Fisch
faisdFaisd wie ne Ogs
Faisd wie ne Ool
flinggFlingg wie ne Wiiseli
flysigFlysig wie ne Ime
frächFräch wie ne Schbaz
Fräch wie Osgaar
Fräch wie Roz
FraidE Fraid haa, wie ne Grab ame fuule Ebfel
friereFriere wie ne Schloshùnd
fuulFuul wie Mischd
GäldGäld haa wie Hai
gèiseGèise wie bleed
groobGreeber syy wie Söubooneschdraau
groosGroos wie ne Bäär
Groos wie ne Elifand
gschèidGschèid wie ne Brofäser
gsùndGsùnd wie ne Fisch im Waser
gùmbeGùmbe wie ne Floo
Gùmbe wie ne jùng Resli
Gùmbe wie ne Ree
gyzigGyzig wie ne Fingerabbyser
gaisHais wie Fyyr
Hais wie in Afrikhaa
hèrdHèrd wie Holz
hogeDoo hoge wie bschdeld ùn nid abghoold
Doo hoge wie ne Bfùnd Dräg
hoochHooch wie der Himel
Hooch wie ne Chilchedùùrm
Hooch wie ne Huus
hoorigHoorig wie ne Bäär
Hoorig wie ne Biirschde
Hoorig wie ne Chaz
HùngerHùnger haa wie ne Af
Hùnger haa wie ne Drescher

Hùnger haa wie ne Leeb
Hùnger haa wie ne Wolf

hyyleHyyle wie ne Wolf
jùngJùng wie Milch ùn Blöed
Jùng wie ne Gizeli
lacheLache wie ne Schbizböe
langsaamLangsaam wie ne Ogs
Langsaam wie ne Schnäg
LefelEsoo schdaarg, as der Lefel din schdoo blybd
liedrigLiedrig wie zùm Ùmghèie
liegeLiege wie drùgd
ludLud wie ne Gäle
maagerMaager wie ne Gais
Maager wie ne Gaisbog
miedMied wie ne Hùnd
Mied wie ne Sag
mùnggelibruunMùnggelibruun wien e Reefiidle
määrschNäärsch wie ne Glùgeri
Näärsch wie verrùgd
nasNas wie ne Fisch
Nas wie ne Fisch im Waser
räägneRäägne wie mid Chiibel
raigeRaige wie ne Chämi
räneRäne wie ne Haas
Räne wie ne Wiiseli
raucheRauche wie ne Schlood
rùmchùùRùmchùù wie der bees Bfänig
ryychRyych wie ne Fiirschd
sadSad wie ne Chöe
Sad wie ne Zäch
schafeSchafe wie ne Ros
Schafe wien e Brùnebùzer
schdaargSchdaarg wie ne Bäär
Schdaarg wie Riise
schdilSchdil wie in ere Chilche
Schdil wie ne Myysli
schdinggeSchdingge wie ne Bog
Schdingge wie ne Gaisbog
schdooDoo schdoo wie bschdeld ùn nid abghoold
Doo schdoo wie ne Bog
Doo schdoo wie ne Schdäge
Doo schdoo wien e Chind im Dräg
schduurSchduur wie ne Bog
Schduur wie ne Phanzer
scheenScheen wie ne Fee
Scheen wie ne jùng Maidli
schideSchide wie mid Chiibel
schloofeSchloofe wie ne Rade
Schloofe wie ne Roli
Schloofe wie ne Ros
schmaalSchmaal wie ne Lade
Schmaal wie ne Rieme
Schmaal wie ne Schlùbf
schmegeSchmege wie scho mool gäse
Schmege wie yygschloofeni Fies
schnaigigSchnaigig wie ne Gais
schnälSchnäl wie der Bliz
Schnäl wie der Wind
schrèieSchrèie wie am Schbies
Schrèie wie ne Schrèihals
Schrèie wie nid gschèid
schwäzeSchwäze wie ne Böech
Schwäze wie nid gschèid
schwizeSchwize wie ne Söu
Schwize wie nid gschèid
schyychSchyych wie ne Aichhèèrnli
Schyych wie ne Ree
segleSegle wie ne Angschdhaas
sufeSufe wien e Loch
uussääUussää wie scho mool gäse
volVol syy wien e Chrod
Vol wie ne Zäch
waichWaich wie Babe
Waich wie Bùder
Waich wie ne Schwùm
wieschdWieschd wie ne Hägs
wildWild wie ne Hoornùs
Wild wie ne Leeb
zidereZidere wie Eschbelaub

Routineformle

StichwortPhraseologisme
AadailMir näme Aadail.
AarschLäg mi am Aarsch!
adaaAdaa, mach s göed.
adjeeAdjee, mach s göed.
ägsgisi!ägsgisi!
alaaAlaa, mer geen!
aleeAlee hob!
alesAles Göede, as lang läbsch ùn gsùnd blybsch.
AugIn myyne Auge
bhiedeBhied di!
bidscheen!bidscheen!
ChilcheGoosch au in d Chilche?
DaagGöede Daag.
danggscheen!danggscheen!
dèrfeDèèrf s no ebis syy?
Dèèrf s e weng mee syy?
Dèèrf i no ebis bringe?
drusMach der nyd drus.
dùmDùm glofe!
frèiIsch doo no frèi?
froogeWän de mii froogsch
Froog mi ebis Lychders!
GebùùrdsdaagAles Göede zùm Gebùùrdsdaag!
GodÙm Godswile
In Gods Name
Gries God.
göedAles Göede!
E Göede!
Mach s göed.
Aber sùnschd good s der no göed?
He, duu bisch göed!
Jez isch göed!
gooGood s no?
Wie good s?
gschää!Gäärn gschää!
hälfeHälf der God!
jooJoo fryyli!
Joo eebe!
Ha joo!
lääbeHooch sol er lääbe!
LaidS döed mer Laid.
macheDes machd ... Maarg ...
MoorgeGöede Moorge
Göede Moorge midenand
OobeGöeden Oobe.
SaliSali midenand.
sooSo soo lala.
syyDes wäär s.
ùnderwägsBisch au ùnderwägs?
wiseWän i des gwisd häd!
Waisch scho s Nèischd?
woorDes dèrf doch nid woor syy!
yychaufeBisch au go yychaufe?

Feschti Phrase

StichwortPhraseologisme
aabindeAles, was nid aabùnden isch!
aarmS isch nid wie bi aarme Lyd.
AarschJo, am Aarsch hinde!
AbedeegD Abedeeg isch ùf.
AfAlli Afe gafe!
AgsÙn e aldi Ags zem Chrud maaje!
Aichhèèrnli.Dr Dèifel isch e Aichhèèrnli.
AngschdAngschd haan i khaini, aber räne chaan i.
AugWùù hesch dyyni Auge ghaa?
Auge zöe ùn Muul ùf!
belaidigdBelaidigdi Lääberwùùrschd!
BfaarerDr Bfaarer ùn sy Frau ùn du au!
Bfänig! Bfänig!Bfänig! Bfänig!
Bfinig! Bfinig!
bfyfeDes isch dr Myys bfife!
Bfyfedegel!Jo, Bfyfedegel!
BlùnderKhai Wùnder schysd si Blùnder, si hed e Lyyndöech gfräse!
BöechschdaabeSchwäz oder schys Böechschdaabe!
BoogeDes hed der Sach no der Booge gee.
BräägelDoo hesch dr Bräägel!
Schmegsch dr Bräägel?
BräschdeJez hesch de Bräschde!
BuurS möes goo, ùn wän s ali Schrid e Buur choschded.
ChazDes machd der Chaz khai Bùgel.
ChidelDää Chidel isch gfligd!
ChilbiDo hesch zee Bfänig fir ùf d Chilbi.
ChnebfliglogeD Chnebfligloge lyded.
ChobfÙn wän dr ùf dr Chobf schdoosch ùn mid dr Oore waglesch!
Chobf ab, Man dood!
ChrudChrud fild dr Böebe d Hud!
deedeleSchmegsch wie s deedeled?
dèèrfeWän de wid, no darfsch, wän de nid wid, no möesch!
DrägJez hesch der Dräg!
dringgeWämer dii nid häde ùn dr Lefel, no miesde mer d Sùbe dringge.
drùgeDes miesd mi drùge!
DùrschdHesch Dùrschd? No schlùbf in e Wùrschd!
drus'chùùDoo sol ai Söu drus'chùù!
FlaischFlaisch isch s beschd Gmies.
FöederdroogS drybd en schyyns ze Föederdroog.
froogeFrooge choschded nyd!
fùùrdDää, wù vù derhaim fùùrd isch!
GaiChùm mer nid in s Gai!
GaisSäl schlägd khai Gais me ab!
gaischdlichSaid mer au duu zöeme Gaischdliche?
geschdrigHid gid s Geschdrigs, ùn geschderd hämer nyd ghaa!
GlaaserIsch dy Vader Glaaser?
grienGriener wiird s nid!
GygelDer Gygel sol en hoole!
haaWäär nid will, hed ghaa!
HaasDes chaasch de Haase gee.
hägseIch chaa nid hägse!
HägsewärgDer isch khai Hägsewärg!
HaiSùnschd isch s Hai hùnde!
HalsBlyyb mer vùm Hals!
hälfeIch hilf der go!
HandheebiE Handheebi an e Meelsag!
HandschdandHandschdand Iiberschlaag!
hèèreSchmegd s? Mer hèèrd s!
hùbfeDesch ghùbfd wie gschbrùnge
HudWidudhud?
jeeJeesismarèiaa hed dää ne Rusch ghaa!
läzOo läz am Bändel!
liebDu liebi Zyd!
LùmbeIm Limbli ghèèrd s Schdimbli!
MäärdDer Määrd isch noonig verlofe.
marschiereDr Gygel isch iber s Bed marschierd!
MäserDoo good aim s Mäser im Sag ùf!
MuulMach s Muul zöe, s zied!
Mach s Muul ùf!
NaachdNo göed Naachd am Segsi!
NaaseDr Naase noo!
Är möes d Naase iiberal zvèrderschd haa.
NäschdDoo möes es naime ne Näschd haa.
OgsDe chendsch graad eso göed im e Ogs in s Hoorn bfäze!
PhùnggdMach emool e Phùnggd!
RägglogeZ Määrdige döed d Räggloge lyde.
RanzeHaubdsach de Ranze schband!
rùdscheRùdsch mer doch dr Bùgel naa!
saageIch saag s jo!
säleWie hed säle gsaid?
SchdiifelDes sin zwai Baar Schdiifel.
SchdreelZie der Schdreel us em Angge!
scheenScheen isch s gsii, vyyl Lyd hän ghiile.
schyseSchys dr drùf!
seeligWär s glaubd, wird seelig, ùn wär in e Meelsag ghèid, wird meelig.
sibzeeDrig sibzee!
SöuDr chendsch ùf dr Söu fùrd!
S ränd e Söu dr Gaarde naa, Schorsch, du schdinggsch!
ùngghèidLos mi ùngghèid!
verregeÙn wän dr verregsch vor Zorn!
VerzwazlerDr chendsch dr Verzwazler griege!
VoogelVoogel, fris oder schdiirb!
WäderWie isch s Wäder bi diir dèrd oobe?
waidliÄr siid nid göed, är hèèrd nid göed ùn chaa nid waidli laufe.
WäldDèrd isch d Wäld mid Bräder vernaagled!
wänWän dr Wäni- ùn dr Häd-i nid wääre.
Dr Wän-i ùn dr Häd-i, des sin zwee Brieder.
Wän dr Hùnd nid gschise häd, no häd er dr Haas verwidschd!
wiseDes wisd i aaber!
WizHesch e Wizli gschise?
WulewuuWulewuu Briigeli?
Wulewuu de Ranze vol?
YysebaanS isch hegschdi Yysebaan!
ZaigerDr Zaiger isch an dr Uur!
zèèrschdZèèrschd möesch hesch!
ZùùgDää Zùùg isch abgfaare!

Sprichwerter un Gmeinplätz

StichwortPhraseologisme
AigeloobAigeloob schdinggd!
AimoolAimool isch khai Mool!
AvigaadWän d Avigaade blädiere, mien d Buure blääche.
bacheS isch bees bache mid em griene Holz, wämer khai Meel hed.
BängelMer möes nid ali Bängel zämelääse, sùnschd hed mer glyy e Aarm vol.
ChazWän d Chaze Ros wääre, no chend mer an d Baim nùf ryde.
ChazMer söechd d Chaz nid hinder em Oofe, wän si no nie derhinder gsii isch.
ChobfMer haud khaim der Chobf zwaimool aabe.
DèifelHed dr Dèifel s Resli ghoold, no sol er au dr Zaum no haa.
DoodÙmesùnschd isch dr Dood, ùn där choschded s Lääbe.
EeselAi Eesel said im andere Langoor!
FingerWämer eberem der chlai Finger gid, no wil er di ganz Hand.
FlooLieber e Wane vol Flee hiede wie ne Häärd Maidli.
FöesWas mer nid im Chobf hed, hed mer in dr Fies.
GaisVùn ere Gais chùnd mer khai Angge iiber.
GäldWùù Gäld isch, isch der Dèifel, ùn wùù khais isch, isch er zwaimool.
Fris ùn suf, solang der s schmegd, scho zwaimool isch ùns s Gäld verregd!
GediGedi syy isch e Èèr, aber s machd dr Byydel läär.
HaafeChlaini Hääfeli laufe glyy iiber, groosi Hääfe wääre nid bal vol.
HöenAin elai lùbfd khai Höen am Waadel rùm.
HoorChùùrzi Hoor sin glyy biirschded.
lacheMid vole Bage isch göed lache.
LiechdWù Liechd isch, isch au Schade.
LydS gid alerhand Lyd, nùme khaini rùnd, sùnschd chend mer cheegle mid ene.
maaleWäär zèèrschd chùnd, maald zèèrschd.
NoodIn der Nood isd mer d Wùùrschd au ooni Brood.
OofeDää, wù znèèchschd am Oofe hogd, chaa sich dr Bùgel am Beschde wèèrme.
RöedeMer möe sich sälber khai Röede ùf dr Bùgel binde.
RöeiE göeds Riejeli isch beser wien e göeds Briejeli z äse.
SchäärehufeWän s syy möes, chaa mer am e Schäärehufe Aarm ùn Bai verbräche.
SchbägMid Schbäg fangd mer Myys.
schbineWän d Maidli schbine, sin d Böebe au doo.
SchdaiMer möes nid ali Schdai ùfheebe, wù d Lyd no aim ghèie.
SchnyyderE räächde Schnyyder möes in s Döech byse, wie wän er wiedig wäär.
SchoofÙnder vyyl Schoof isch au e ryydigs.
UusreedE göedi Uusreed isch drèi Baze wäärd.
verränggeLieber dr Maage verränggd, wie im Wiird ebis gschänggd!
VoogelWämer will e Voogel fange, dèrf mer nid mid Bängel wäärfe.

Gfliegleti Wort

StichwortPhraseologisme
BabehaimerIch chän myyni Babehaimer!
JùmbfereJùmbfere wie Milch ùn Blöed
FryybegZ Fryybeg in dr Schdad, suufer isch s ùn glad.
SchnyyderSchnyyder, Schnyyder, mäg, mäg, mäg!

Buurereegle

StichwortPhraseologisme
AbrilAbril machd, was er wil.
DriibelbyserHèrbschdnääbel sin Driibelbyser.
LiechdmäsLiechdmäs, schbine vergäs, bi Daag znaachd äs.
MèèrzMèèrz drùge, Abril nas, fild im Buur Schyyre ùn Fas.
MoorgeroodMoorgerood bringd Dräg in Hoof.
OoberoodOoberood as moorn e scheene Daag ùfgood.
RiderWie s Wäder an 40 Rider, so isch s no 40 Dääg.
SchwaarzwaldWämer chaa d Baim ùf em Schwaarzwald zele, gid s schläächder Wäder.
WynäächdeGrieni Wynäächde, wysi Ooschdere.

Literatur

  • Harald Burger: Phraseologie. Eine Einführung am Beispiel des Deutschen. E. Schmidt, Berlin 1998 (Grundlagen der Germanistik 36)
  • Jürgen Sutter: Opfinger Wörterbuch. Schillinger, Freiburg 2008