Dreito
O dreito (d'o latín < DERECTUS)[1] ye o conchunto de normas que richen a vida d'una sociedat, reglando o comportamiento d'os individuos y grupos que la conforman, y resolvendo os conflictos que se producen entre ellos. Ista definición sirve ta o dreito positivo, pero atras definicions alternativas tamién han estau proposadas por churistas, filosofos y teoricos d'o dreito, sin que bi haiga un consenso. A Filosofía d'o Dreito estudia o concepto de Dreito.
Orichen
O naiximiento d'o Dreito no ye esclatero. Os autors se trestallan en dos opinions:
- O Dreito naixe como reparación a una afrenta fisica u moral que una persona fa a otra.
- O Dreito naixe ta reglar a indemnización debida por a no observanza d'una palabra dada, en cheneral, ta reglar os negocios entre as personas.
Historicament, o naiximiento d'a norma churidica se preduz como imposición de qui exerce o poder. Iste concepto se suavice posteriorment, dica plegar a sistemas como l'occidental vichent, en que as leis brotan d'o pueblo a traviés d'a esleción que iste fa d'o poder lechislativo.
O Dreito naixe d'as ditas fuents d'o Dreito y que son:
- A lei.
- O costumbre.
- Os prencipios chenerals d'o Dreito.
- A churisprudencia.
Conteniu
O Dreito se trestalla tradicionalment en as categorías de Dreito publico y Dreito privau u civil. Manimenos, ista troxadura ha estau amplament creticada y enguán no en tien tanta de fuerza, debant d'a aparición d'atros campos de l'Ordenamiento Churidico en as que as diferencias entre o publico y o privau no son tan evidents (p. ex, o Dreito laboral, en o que a relación privada entre o treballador y lo empresario se troba intervenida por una normativa publica.
Contino se enumeran as prencipals brancas churidicas:
- Dreito Administrativo
- Dreito Urbanistico
- Dreito ambiental
- Dreito civil
- Dreito d'as personas
- Dreito de cosas
- A propiedat
- A posesión
- L'usufruito, uso y habitación
- A servitut
- Dreito de familia
- Paternidat y filiación
- Dreito d'alimentos
- Tutela
- Curatela
- Matrimonio
- Deseparación legal y esvurcio
- Adopción
- Dreito d'obligacions
- Obligacions
- Contratos
- Dreito de succesions
- O testamento
- A succesión testada
- A succesión intestada
- Dreito nobiliario
- Propiedat industrial
- Propiedat intelectual
- Dreitos d'autor
- Dreitos d'explotación
- Dreito internacional
- Dreito internacional privau
- Dreito internacional publico
- Dreito laboral
- Dreito mercantil
- Contratos mercantils
- Dreito concursal
- Dreito de sociedaz
- Dreito penal
- Dreito politico
- Dreito constitucional
- Dreito fiscal
- Derecho procesal
- Dreito procesal administrativo
- Dreito procesal civil
- Dreito procesal laboral
- Dreito procesal penal
- Filosofía d'o Dreito
- Ciencia d'o Dreito
- Teoría d'o Dreito
- Sociolochía d'o Dreito
- Historia d'o dreito
- Dreito romano
- Dreitos animals
Referencias
 | Iste articlo ye un borrador. Enamplando-lo aduyarás a amillorar a Biquipedia. |
