فرانسيس بيكون

فرانسيس بيكون نقل اوروبا من التفكير الفلسفى الاغريقى للتفكير العلمى التجريبى. الفيلسوف الاغريقى كان بيحط المذهب و بعدين كان بيجمع الحقايق اللى بتوافق المذهب فمثل كان بيعتقد ان فى الكون اصول و مبادىء لازم التسليم بيها قبل دراسة الظواهر لكن منهج بيكون كان بيعتمد على التجربه و الاختبارات كأول حاجه و على اساس التجارب بيستنتج المبادىء و الاصول. المنهج ده اتبلور بعد كده فى فلسفة هوبز (1588-1679) الماديه اللى فيها موضوع الفلسفه بقى مقتصر على الماده و حركتها.

الاغريق اعتمدو ع التفكير مش على المشاهده و عشان كده اهتمو بالمنطق لانه حركه ذهنيه بالكامل. كتاب فرانسيس بيكون " نوفوم اورجانوم " Novum Organum يعنى " الوسيله الجديده " كان دعوه للتجربه و توضيح لفكرة ان الانسان ما يقدرش يفهم اكتر ما يعاين. و لحد بعد المعاينه ما ينفعش نستنتج طوالى لإن لازم نعيد المعاينه و التجربه لغاية ما نوصل لاستنتاج. اجترار المنطق من غير المعاينه و التجربه عقم و ضرر.

بيكون شاف ان نقل المنطق البشرى و المقاييس الاجتماعيه للطبيعه زى ماكان شايع فى عصره و قبله حاجه غلط. الاغريق و قعو فى الغلطه دى لدرجة انهم افتكرو ان الكون منظم فى دواير إكمن الدايره هى الشكل الكامل و طالما ان الكون كامل فلازم يكون ماشى فى دواير.

بالنسبه للغه بيكون شاف ان ضرورى تكون فيه لغه خاصه بالتفكير بحيث ما تحصلش التباسات زى اللى بتحصل بين عامة الناس و لحد بين الكتاب ، و ده اللى وصل ليه العلميون فى اوروبا فى العصر الحديث فبقو يستخدمو كلمات خاصه للعلوم بيفهموها بغض النظر عن اختلاف لغاتهم.

من الحاجات المهمه اللى نادى بيها بيكون كمان دعوته بتخليص الفلسفه من الدين عشان تقدر تنطلق بحريه من غير عوائق من العقائد.

رغم كده فرانسيس بيكون ما كانش مكتشف و لا مخترع و ماكانش عنده معمل للاختبارات و التجارب ، فمهمته ماكانتش الاكتشاف او الاختراع لكن كانت مهمة تخطيط و رسم مناهج للوصول للاكتشاف و الاختراع. دراسة العلم مش مجرد دراسة الكرسى و التأمل و الفلسفه لكن دراسه الغايه منها الوصول لنتيجه عمليه فى الصناعه لتحسين حال الانسان و رفاهيته. بيقول بيكون : " الحقايق بتتعرف باللى بتوصل ليه مش لانها بتتفق مع المنطق. و قولنا ده معناه فى النهايه ان تحسين حظ الانسان و تحسين عقل الانسان حاجه واحده ". يعنى معارفنا مالهاش قيمه غير الانتفاع بيها للرقى البشرى. للاسباب دى انتقد بيكون الفلاسفه الاغريق لانهم استخدمو عقولهم للتفكير المجرد مش للاختراع و الاكتشاف فبيقول عن اريسطو انه " سوفسطائى متعوس و كتابه فى المنطق عباره عن كتاب فى الجنون و غيبياته عباره عن نسيج العنكبوت اللى بيبنيه على اساس واهى ". و بيقول عن افلاطون انه " غبى عبيط زائف ".

فرانسيس بيكون حط المنهج للتفكير العلمى عن طريق دعوته للاهتمام بالتجربه و ده الطريق اللى اخدته اوروبا و فى ظرف كام سنه بعد بيكون سادت الدنيا..

• Essays (1597)
• The Elements of the Common Law of England (1597)
• A Declaration of the Practises & Treasons Attempted and Committed by Robert, late Earl of Essex and his Complices (1601)
• Temporis Partus Masculus (The Masculine Birth of Time; 1603, unfinished)
• De Interpretatione Naturae Prooemium (1603, unfinished)
• Valerius Terminus of the Interpretation of Nature, with Annotations of Hermes Stella (1603, unfinished—published 1734)
• Cogitationes de Natura Rerum (Thoughts on the Nature of Things; 1604, unfinished)
• Cogitationes de Scientia Humana (Thoughts on Human Knowledge; 1604, unfinished)
• Francis Bacon His Apology, in Certain Imputations Concerning the late Earl of Essex (1604)
• Certain Considerations Touching the Better Pacification and Edification of the Church of England (1604)
• The Proficience and Advancement of Learning (1605)
• Cogitata et Visa (Thoughts and Conclusions; 1607)
• Redargutio Philosphiarum (The Refutation of Philosophies; 1608, published posthumously)
• Inquisitio Legitima de Motu (1608?, published 1653)
• De sapientia veterum liber (1609)
• Descriptio Globi Intellectus (1612)
• Thema Coeli (1612, published 1653)
• The Charge of Sir Francis Bacon, Knight, the King's Attorney-General, Touching Duels (1614)
• The Wisdom of the Ancients (1619)
• De Principiis atque Originibus (1620, published 1653)
• [[Novum Organum (1620)
• The History of the Reign of King Henry the Seventh (1622)
• Historia Naturalis et Experimentalis (1622)
• Apophthegms, New and Old (1625)
• The Translation of Certain Psalms (1625)
• [[New Atlantis (1626)
• De Augmentis Scientiarium (1623)
• Sylva Sylvarum (1623, published 1627)
• Scripta in naturali et universli philisophia (pub. 1653)
• Baconiana, Or Certain Genuine Remains Of Sr. Francis Bacon (pub. 1679)

• سلامه موسى ، ما هى النهضة، سلامه موسى للنشر والتوزيع، القاهرة
• الموسوعة الثقافية، مؤسسة فرانكلين للطباعة والنشر، القاهرة - نيو يورك 1972
• The New Encyclopædia Britannica, Micropædia,H.H. Berton Publisher,1973-1974

فيه فايلات فى تصانيف ويكيميديا كومونز عن:

فرانسيس بيكون