Əli və Nino (Britaniya filmi, 2016)

Əsas məqalə: Əli və Nino

Xəbərdarlıq: Yazının davamı əsərin məzmunu haqqında məlumat ehtiva edir.

Müsəlman Əli ilə xristian Ninonun sevgi hekayəsi 1917-18-ci illərdə Bakıda bolşevik işğalı ərəfəsində baş verir. Şərq dəyərlərinə dayanan fikirlərə sahib olan Əli Xan Şirvanşir və qərb mədəniyyətinin daşıyıcısı Nino Kipiani məktəb illərində bir-birlərinə aşiq olurlar. Birinci Dünya Müharibəsi və Rusiya inqilabı davam etdiyi vaxtda, Azərbaycanın müstəqillik mübarizəsində olduğu xaotik bir mühitdə Əli şərq mədəniyyətindən gələn fikirləri və Ninoya olan məhəbbəti arasında seçim etmək məcburiyyətində qalır. Ninonun atası da əvvəlcə fikir ayrılığında olsa da, daha sonra erməni əsilli dostunun məsələyə müdaxilə etməsindən sonra evlilik haqqındakı fikirləri dəyişir.

Hadisələr haqqında danışılan erməninin Ninonu qaçırmasından sonra dramatikləşir. Əli xan dinin qaydalarına uyğun olaraq ermənini öldürür və intiqamdan çəkinərək Bakıdan qaçmaq məcburiyyətində qalır. Aylar sonra Əli xanı yoxsulluq içində tapan Nino onunla evlənir. Rusiya inqilabı və türklərin Bakını azad etmək məqsədi ilə Azərbaycana yürüyüşlərini diqqətlə izləyən Əli rusların Bakını yenidən ələ keçirməsindən sonra Nino ilə birlikdə İrana gedirlər. Nino İranda özünü ev həbsi şəraitində hiss edir və xoşbəxt görmür. Azərbaycanda şərqdəki ilk demokratik cümhuriyyətin qurulmasından sonra Əli xan yenidən Bakıya qayıdır və yeni respublikanın mədəni və ictimai həyatında aktiv şəkildə yer alır. Sonralar Əli xana Fransada Azərbaycan səfiri olmaq təklifi gəlsə də, Ninonun İranda keçirdiyi hisslərlə qarşılaşmamaq üçün qəbul etmir. Əli xan Şirvanşirin qısa həyatı 1920-ci ildə rusların Azərbaycana hücumu ilə sona çatır. Nino isə yeni anadan olan uşağı ilə birlikdə Gürcüstana qaçır.

Xəbərdarlığın sonu.

• Adəm Bəkri — Əli xan Şirvanşir
• Mariya Valverde — Nino Kipiani
• Riccardo Scamarcio — Məlik Naxararyan
• Mendi Patinkin — Knyaz Kipiani
• Konni Nilsen — Knyaginya Kipiani
• Humayun İrşadi — Səfər xan Şirvanşir
• Xalid Ərgənc — Fətəli xan Xoyski
• Fəxrəddin Manafov — Hacı Zeynalabdin Tağıyev
• Nigar Güləhmədova — Sona Tağıyeva
• Pərviz Qurbanov — Musa Nağıyev
• Numan Acar — Seyid Mustafa
• Ekin Koç — Mehmet
• Əsəd Bouab — İlyas
• Dəniz Tacəddin — Ninonun rəfiqəsi
• Xumar Səlimova — Ninonun rəfiqəsi
• Cəmilə Tağızadə — Ninonun rəfiqəsi
• Mehriban Zəki — Sultan xanım
• Pərviz Məmmədrzayev — Qoçu
• Tural Əhməd — İlyasın əsgəri
• Cövdət Şükürov — Rus zabiti
• Bəhruz Vaqifoğlu

Filmi səsləndirənlər:

• Nurəddin Mehdixanlı — Fətəli xan Xoyski (Xalid Ərgənc) (titrlərdə yoxdur)
• Ofeliya Novruzqızı — Nino Kipiani (Mariya Valverde) (titrlərdə yoxdur)
• Vüsal Xalıqoğlu — Əli xan Şirvanşir (Adəm Bəkri) (titrlərdə yoxdur)
• Emin Nəsirli — Məlik Naxararyan (Riccardo Scamarcio) (titrlərdə yoxdur)
• Eldəniz Rəsulov — Knyaz Kipiani (Mendi Patinkin) (titrlərdə yoxdur)
• Nəcibə Hüseynova — Knyaginya Kipiani (Konni Nilsen) (titrlərdə yoxdur)
• Kazım Abdullayev — Səfər xan Şirvanşir (Humayun İrşadi) (titrlərdə yoxdur)
• Elşən Rüstəmov — Qoçu (Pərviz Məmmədrzayev) (titrlərdə yoxdur)
• Əliqulu Səmədov — Seyid Mustafa (Numan Acar) (titrlərdə yoxdur)
• Səyyar Rüstəmov — Mehmet (Ekin Koç) (titrlərdə yoxdur)
• Cəlal Məmmədov — İlyas (Əsəd Bouab) (titrlərdə yoxdur)

İnkişaf

1998-ci ildə Amsterdamın "Egmond" Film və Televiziya şirkətindən Hans de Veers "Əli və Nino" romanının ekranlaşdırılması üçün Amerika tərəfdaşları axtarmağa başlamışdı. Filmin ingilis dilində çəkilməsi, ssenarinin isə Oskar mükafatlı Azərbaycan yazıçısı Rüstəm İbrahimbəyov tərəfindən yazılması nəzərdə tutulmuşdu. De Veers açıqlamasında "$8 olması nəzərdə tutulmuş büdcənin 30%-nin Niderland və Azərbaycandan əldə edildiyi"ni bildirmişdi.^[9]

2004-cü ildə holland şirkəti "Zeppers Film & TV" və "NPS" holland rejissoru Yos de Putterin çəkdiyi "Alias Kurban Said" adlı sənədli filmi təqdim etmişdir. Filmdə əsasən romanın müəllifliyi ilə bağlı məsələlər araşdırılır.^[10] "Variety" jurnalında bu film "köhnə fotolar, saralmış sənədlər və video kadrların istifadəsi ilə hazırlanmış möhtəşəm tarixi detektiv"^[11] adlandırılır. Filmdə Abraham Nussinbaumun 1913-cü ildə Nobel qardaşlarına satılmış neft quyularının sahibi olduğu sənədlərlə sübuta yetirilir. Film Tribeka Film Festivalı, Rotterdam Beynəlxalq Film Festivalı və 2005-ci il Niderland Film Festivalının rəsmi baxış siyahına salınmışdır. Niderland Film Festivalında film, "Ən Yaxşı Film Musiqisi" nominasiyasında mükafata layiq görülmüşdür.^[12]

2007-ci ildə "Əli və Nino" Bakı Bələdiyyə Teatrı tərəfindən səhnələşdirilmişdir. 2012-ci ildə teatr tamaşanı Moskva Beynəlxalq Teatr Festivalında göstərmişdir.^[13] 2010-cu ildə Gürcüstan rejissoru Giorgi Toradzenin "Əli v Nino" romanının "yaradılması" haqqında sənədli film çəkməyi planlaşdırması haqqında məlumat verilmişdi. Məlumatda bildirilir ki, layih prodüser Giorgi Sturua tərəfindən Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinə təqdim edilmişdi.^[14]

2012-ci ilin aprelində Paris-Sarbonna Universitetinin Rişelye amfiteatrında roman əsasında hazırlanmış "Əli və Ninonun ayaq izləri" adlı myuzikl təqdim edilmişdir. Layihənin yaradıcı və icraçısı Azərbaycanlı pianist Səidə Zülfüqarova olmuşdur. Onun tamaşa üçün yazdığı musiqidə Azərbaycan və Gürcüstanın xalq musiqilərindən, həmçinin Azər Rzayev, Üzeyir Hacıbəyov, Vaqif Mustafazadə, Fritz Kreisler və Qara Qarayevin musiqilərindən istifadə olunmuşdur. Tamaşanın rejissoru isə Şarlotta Loriot olmuşdur.^[15][16]

Çəkilişlər

27-31 yanvar 2016-cı il tarixlərində film 31-ci Sundance Beynəlxalq Film Festivalı çərçivəsində təqdim edilib.^[17]

Marketinq

9 aprel 2015-ci ildə filmdən ilk kadr yayımlanmışdır.^[18]

Tənqidçilərin mövqeyi

"theyoungfolks.com"-dan Coş Kabrita qeyd edir ki, "Qeyri-düzgün stimulyasiyası, montaj işi və vizual işi ilə, film "Əli və Nino" kimi temetik potensialı məhv edir. "Əli və Nino" film yox, bir-biri ilə əlaqəsi olmayan səhnələri xatırladır. Belə təəssürat yaranır ki, sanki hansısa film üçün hazırlanmış 90 dəqiqəlik treyleri izləyirsən."^[19]

• Məhərrəmova, T. "Əli və Nino" ekrana vəsiqə alacaq: [Hollivudda eyni adlı əsərin ekranlaşdırılması haqqında kinoşünas Aydın Kazımzadənin fikirləri] //Kaspi.- 2012.- 12 yanvar.- S.12.

Əli və Nino
Qurban Səid
Əli və Nino (film, 2016)
Azərbaycan filmlərinin siyahısı
Böyük Britaniya filmlərinin siyahısı

Filmi izlə (azərbaycan dilində)
“Əli və Nino” təqdim olundu
Gəncədə "Əli və Nino" filminin pulsuz təqdimatı keçirilib
В Вашингтоне прошла презентация фильма "Али и Нино"
Sofiyada “Əli və Nino” filmi nümayiş olunub

Vikimənbədə Əli və Nino ilə əlaqəli məlumatlar var.