Bao-day
Bao-day (vyet. Bảo Đại, tı-nom 保大, qüdrətin keşikçisi)[7][8] və ya Bao-day-de (vyet. Bảo-đại đế, tı-nom 保大帝),[9][10] əsl adı Nquyen Fuk və ya Fuk Vin Thyui (vyet. Nguyễn Phúc/Phước Vĩnh Thụy, tı-nom 阮福永瑞) (22 oktyabr 1913[1][2][…], Hyue, Annam (Fransa protektoratı), Fransa Hind-Çini – 30 iyul 1997[3], 31 iyul 1997[4][5][…] və ya 1 avqust 1997[6], Paris) — Nquyen sülaləsinin 13-cü imperatoru, Vyetnamın sonuncu imperatoru, yaponiyapərəst kukla dövləti olan Vyetnam imperiyasının və Fransa tərəfdarı olan kukla Vyetnam Dövlətinin hökmdarı.
| Bao-day | |
|---|---|
| vyet. Bảo Đại | |
 | |
imperator () | |
| 8 yanvar 1926 – 25 avqust 1945 | |
| Əvvəlki | Khay-din |
| 14 iyun 1949 – 26 oktyabr 1955 | |
| Sonrakı | Nqo Din Zyem |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy |
| Doğum tarixi | 22 oktyabr 1913[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 30 iyul 1997[3] (83 yaşında), 31 iyul 1997[4][5][…] (83 yaşında) və ya 1 avqust 1997[6] (83 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | beyin xərçəngi[d] |
| Dəfn yeri |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | dövlət xadimi |
| Atası | Khay-din |
| Dini | Konfutsiçilik, Mahayana |
| Hərbi xidmət | |
| Döyüşlər | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
O, 1925-ci ildə atası Khay-dinin hakimiyyətindən sonra varis vəzifəsinə yüksəlmişdir. Bao-day Yaponiyanın artan təzyiqlərinə cavab olaraq 1885-ci il Fransa protektorat müqaviləsini rədd etmiş və 11 mart 1945-ci ildə həm Koxinxina, həm də Tonkini əhatə edən Vyetnamın müstəqilliyini təntənəli şəkildə elan etmişdir. Bununla belə, Yaponiyanın məğlubiyyəti və sonradan Ho Şi Min tərəfindən Vyetnam Respublikasının elan edilməsi səbəbindən 20 sentyabrda hakimiyyətdən çəkilmiş, Honkonqa sığınmışdır. 1949-cu ildə fransızların dəstəyi ilə ona Vyetnam Dövlətinin başçısı adı verilmişdir. O, əhəmiyyətli siyasi dəstək almamış və nəhayət Fransaya köçmüşdür. 1955-ci ildə Nqo Din Zyem tərəfindən təşkil edilən referendum ilə taxtdan daimi olaraq devrilmiş və onun hakimiyyəti qəti şəkildə sona çatmışdır.[11]
İstinadlar
Əlavə ədəbiyyat
Xarici keçidlər
