Ҡарабалыҡты
Ҡарабалыҡты (башҡ. ҠарабалыҡтыҠарабалыҡты) —Башҡортостандың көньяҡ-көнсығышындағы күл. Әбйәлил районы үҙәге Асҡар ауылынан төньяҡ-көнсығышта 35 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Башҡортостандың Урал аръяғы райондарындағы иү ҙур күлдәрҙең береһе.[1]
Озеро | |
Ҡарабалыҡты | |
---|---|
башҡ. Карабалыкты | |
Морфометрия | |
Абсолют бейеклеге | 434 м |
Үлсәме | 2,12 × 1,23 км |
Майҙаны | 2,6 км² |
Иң тәрән урыны | 6 м |
Уртаса тәрәнләк | 3,5 м |
Гидрология | |
Минераллығы | кальций гидрокарбонатлы |
Бассейн | |
Площадь бассейна | 18,3 км² |
Урынлашыуы | |
53°37′45″ с. ш. 58°41′19″ в. д.HGЯO | |
Ил | |
РФ субъекты | Башҡортостан |
Идентификаторы | |
Код в ГВР: 12010000211112200000439 | |
Регистрационный номер в ГКГН: 0525838 | |
Ҡарабалыҡты Викимилектә |
Һүрәтләү
Кесе Ҡыҙыл йылға бассейнына ҡарай һәм уның һыу бүлеү өлөшөндә урынлашҡан. Сабаҡты күленән һөҙәк тауҙар менән айырыла.
Ҡарабалыҡты күленең төбө параболоид (табаҡ) формаһында һәм тиктаник һыныуҙар ваҡытында барлыҡҡа килгән. Күл өҫтө майҙаны 2,6 км², ә һыу йыйыу майҙаны — 18,3 км².
Күлдең һыу баҫыу туғайҙары асыҡ күренә, беренсе һәм икенсе һыу баҫыу киртләстәре бар. Күлдең пляжына төрлө төҫтәге ҡом һәм ваҡ ҡырсынташ ултырған. Ҡарабалыҡты аҡмай торған тымыҡ күл, күп йыллыҡ күҙәтеү барышында һыу кимәленең ни бары 1.3 м үҙгәреүе күҙәтелгән.[2]
Гидрокарбанатлы һәм кальцийлы күл һыу сөсө һәм үтә күренмәле.
Этимология
Атамаһы күлдә тереклек иткән ҡарабалыҡ исеменен алынған.
Ҡыҙыҡ факттар
- Күлдең көнбайыш ярында Уралдағы боронғо Урта-түбә палеолетик тораҡ табылған. Бында табылған материалдар Уралда неандерталецтар йәшәүен раҫлай.[3].
- Балыҡсылар селтәргә, был ерҙәргә хас булмаған, 4 йәшлек 2 кг ауырлыҡтағы паринье балығын тотҡан.[4].