Tataramon na Gorontalo

Kabali an tataramon na Gorontalo sa grupo nin tataramon na Gorontaliko, ^[3] na kun sain parte ini kan grupo nin tataramon na Gorontalo-Mongondow, ^[4] na sanga kan pamilya nin mga tataramon na Malayo-Polinesyo, ^[5] na sanga kan pamilya nin tataramon na Austronesyo. ^[6] TAn mga tataramon na may kaano-ano sa tataramon na Gorontalo iyo an Tataramon na Suwawa, tataramon na Bolango, Tataramon na Buol, Tataramon na Bintauna, Tataramon na Kaidipang, asin tataramon na Lolak.

Pamilyar an mga katutubo na nag-eerok sa rehiyon kan Gorontalo sa manlaenlaen na tipo kan pataram na literatura arog kan Tanggomo, tuja'i, Leningo, Taleningo, Tinilo na kung sain, itinataram asin isinasapayo sana kan mga perpetrator o suspek kaya bihirang nakatagpo nin nakasurat na iskritura. Naging bisto sana an pagsurat kaini kan pagkatapos sana kan pagdatung kan mga nagwarak kan Islam asin kolonyalismong Olandes. Pigtituluhan an saro sa mga suanoy na manuskrito sa tataramon na Gorontalo na natagpuan na Utiya tilingolowa lo pilu lo tau lota ohu-uwo lo pilu boito . ^[7] Sa irarom kan titulo kan librong ini, isinurat an polyama 1870 na siyang taon kan pagsurat kan manuskrito. An katagang polyama , minatukdo sa sinaenot na astronomiya kan sosyudad kan Gorontalo na segun sa paghiro kan mga posisyon nin mga kalangitan kan langit na naisasagibo kung mawot nindang magtanom nin mga pananom, maggibo nin mga bagong harong, maglipat, magpakasal asin iba pa. Isinurat an manuskritong ini ni Johan Gerhard Frederich Riedel na siyang pinakagurang na aki kan ebanghelista nin J.F. Si Riedel gikan sa Netherlands.An saro pang libro manongod sa Gorontalo, na medyo gurang, isinurat ni Wilhelm Joest, sarong paralakbay sa kinaban asin para-etnograpo gikan sa Alemanya. pigtiyuluhan an librong ini nin Das Hol Gorontalo: Glossar und grammatische Skizze ; ein Beitrag zur Kenntniss der Sprachen von Celebes, nakaimprinta sa Berlin kadtong 1883.

Nakasurat sa ibaba an lista nin mga komparasyon kan mga numero nin Hulontalo sa tataramon na Indones, Ingles dangan sa Bikol Sentral.

Kardinal na bilang

Ordinal

• An Oyinta, oluwo, otolu asbp. kun an numerong ini pig-aapod man na solo / solo-long mayong kaiba nin pangunlay

• An Oyintaliyo, oluwoliyo, otoluliyo asbp. Kun an numerong ini piggagamit sa pangungulay.

An Kwentada nin Aldaw

Ngohuyi an pagbanggit sa saróng aldaw (24 oras) sa tataramon na Hulontalo

Igwang dakol na mga pangaran kan mga pigura na igwang papel sa pagmamantinir kan tataramon na Gorontalo, kabali an:

• Manuli^[8] sarong parataram nin Tanggomo^[9], sarong pataram na literaturang Gorontalo. An bentahe ni Manuli, nagibo niyang kabisaduhon an ribu-ribong mga rawit-dawit asin magigibong maggibo nin mga bagong rawit-dawit na tulos na segun sa mga pangyayari o pangyayari na nahiling niya man lang.^[10] Pigkakanta an mga rawit-dawit na Tanggomo na minuknâ niya sa tradisyunal na saudan kan Gorontalo kapag nagtitinda siya, nin huli diyan, nakukua niya an atensyon kan dakol na yawo asin nakakatabang an mga ito na mabakal an saiyang mga paninda. Dakol sa mga rawit-dawit na Tanggomo na saiyang pighatod an naitala dangan nakaimbak bilang mga digital archive sa Radio Republik Indonesia, Gorontalo.

• Mansoer Pateda^[11] sarong paratukdo na saro man na paralektura sa Estado nin Unibersidad kan Gorontalo. Dakol na mga libro an saiyang naiprodyusir, an mga pibakabistong gibo niya sa publiko iyo an mga Diksyunaryong tataramon na Gorontalo-Indones, an Diksyunaryong tataramon na Indones-Gorontalo. Kadamay man siya sa preparasyon kan Qur'an paduman sa tataramon na Gorontalo na kun sain was carried out with the team. Pig-onrahan siya nin titulong kustomaryo na Taa Lopoolamahe Popoli, na kun an boot sabihon, Pinakaaki na Pagpreserbar nin Kultural kan Gorontalo.

• Jusuf Sjarif Badudu^[12] sarong eksperto sa tataramon na Indones. Saro man siyang Propesor kan Linggwistika sa Unibersidad kan Padjadjaran asin halawig na bisto sa komunidad bilang host kan Programang Pagpapa-uswag kan Tataramon na Indones 1974-1979 sa TVRI. Pigkokonsiderar an atensyon niya sa tataramon na Gorontalo bilang ebidensiya sa saiyang libro na "Morpolohiya kan tataramon na Gorontalo". Para sa saiyang mga serbisyo, pigtawanan kan Gorontalo Customary Council siya nin tradisyunal na titulo na "Taa O Ilomata To Wulito"..^[13]