Mga tataramon na Austronesyo

Pinaghalian asin Pagkarap

Pigsasabi na an pinaghalian kan tataramon na Austronesyo, nagpuon sa Taiwan dangan luminakop sa mga kaiislahan sa sur na parte kan taiwan dangan nakalakop ini sa mga kaiislahan sa katahawan kan Kadagatang Pacifico. Mahihiling sa baba kun páno kuminarap an tataramon na Austronesyo hasta na makaabot sa ngunyan na estado kaini.

Masakiton talaga an pagtaò ninpangkagabsan na panundon manongod sa tataramon na ganap na diberso arog kan Austronesyo. Sa pangabusan, nababanga an Austronesyo sa tolong grupo nin mga tataramon: Filipino (Philippine type), Indones asin Post-Indones.

• Kaibanan sa enot na grupo, apuwera sa mga tataramon kan Filipinas, an mga tataramon na Austronesyo kan Taiwan, Sabah, norteng Sulawesi asin Madagaskar. Igwa ining katangian na mamantinir an orihinal na sistema nin Philippine-type voice alternations na kun saen ini pigtatawan-sigurdo kan mga tolo o apat na tanog kun aring semantiko an pigtatawan nin papel an "paksa" na pigtatawang-pahayag (pwede ining pigtatawang-pahayag an paragibo, an pigtatawang-gibo, an kinamumugtakan asin an benepisyaryo, o iba pang mga pangkalagayang ganap arog kan mga instrumento o kaugnay).
• Sa kabaligtadan, an mas makaba'gong mga tipo nin lengguwahe kan Indonesyano, na partikular na nagkakapot sa Malaysia asin sa subangan na Indonesya, an sistema nin boses an binabawasan an pagkakaiba sa paagi lang kan duwang boses (boses nin aktor asin "undergoer" na boses), alagad an mga ini suplementado nin aplikatibo na mga morpolohiya na aparato (orihinal na duwa: mas direktang * - i asin mas pahilig * - sarong / - [a] kən ), na nagsisilbi tanganing baguhon an semantiko na papel kan "undergoer". Ini man an nailaladawan sa pamamagitan kan pagkakaigwa nin mga nahahalinang clitic pronouns. Bakong arog kan uri nin Filipino, kadaklan sa mga tataramon na ini, igwang posibilidad na magin verb-second word-order. An pirang mga tataramon, arog kan mga tataramon na Batak, Lumang Habanes, Balines, Sasak asin pirang mga tataramon kan Sulawesi, mukhang nagkakatawan sa sarong intermediyante na yugto sa paagi kan duwang uri na ini.^[3][4]
• Panpurít, sa pirang mga tataramon kun saen pig'aapod ni Ross an "post-Indones", an orihinal na sistema kan boses an iyong ganap na nararaot asin dae na minamantinir an mga function kan saindang affixes kan voice-mark.

Nagagamit man sa mga tataramon na Austronesyo an pig'aapod na "reduplikasyon" (pag'utro kan gabos o parte kan sarong taramon, arog kan wiki-wiki, agar-agar, o luway-luway), asin, arog man kan kadaklan sa mga tataramon kan Sirangan asin Sur-Subangan na Asya, kadaklan igwa ining mahigpit na mataas na ponotaktiko, na kalimitang igwa nin kadiit na bilang nin mga ponema asin nakakadakol nin mga pantig na katinig-patinig. Pusog o estable naman an pira sa mga kognado.

Masikot asin mapagal intindihon an panlaog na kapormahan kan mga tataramon na Austronesyo. Pigbubuo an pamilyang ini nin para-parehas asin magkaharanihan na magkakaugnay na mga tataramon na igwang mga darakulang bilang nin inaapod sa ingles na dialect continuum, na nagpapasakit sa hangganan kan natatangâng mga tangkay nin pamilya. Ganon pa man, malinaw na an pinakadakulang dibersidad na pang-akan (henealohiko) an mahihiling sa mga tataramon na Pormosano kan Taiwan, asin an pinakasimpleng dibersidad naman sa mga kaiislahan sa Pasipiko, na nagtataong-batid nin pagkaka-warak kan pamilya na hale sa Tsina o Taiwan.

Blust (1999)

Austronesyo

(Ikot-relo hali sa sur-sulnupan)     Tsouiko (Pormosano)

• Tataramon na Tsou.
• Tataramon na Saaroa.
• Tataramon na Kanakanabu.

     Sulnupang Kapatagan (Pormosano)

• Tataramon na Thao, AKA Sao. Brawbaw asin mga diyalektong Shtafari.
• Sentral Sulnupang Kapatagan
  • Tataramon na Babuza: Taokas, Mga diyalektong Poavosa; suanoy na tataramon na Favorlang.
  • Tataramon na Papora-Hoanya: Mga diyalektos nin Papora, Hoanya.

     Norte-Sulnupan na Pormosano

• Tataramon na Saisiyat: Mga diyalektong Taai asin Tungho.
• Tataramon na Pazeh AKA Kulun.

     Atayaliko (Pormosano)

• Tataramon na Atayal.
• Tataramon na Seediq: AKA Truku/Taroko.

     Subangan na Pormosano

• Norteng (mga tataramon na Kavalaniko).
  • Tataramon na Basay: Mga diyalektong Trobiawa asin Linaw–Qauqaut.
  • Tataramon na Kavalan.
  • Tataramon na Ketagalan, o Ketangalan.
• Sentral (Ami).
  • Amis proper.
  • Sakizaya.
• Tataramon na Siraya.

     Tataramon na Bunun (Pormosano)     Tataramon na Rukai (Pormosano)

• Divergent an mga diyalektong Mantauran, Tona, asin Maga kan Rukai.

     Tataramon na Puyuma (Pormosano)     Tataramon na Paiwan (purong habagatan kan Pormosa)     Malayo-Polinesyo

Li (2008)

An klasipikasyon na ini, pinanatili an Subangan na Pormosano ni Blust, asin pinagsararô an iba pang mga tataramon na norte. Pighaín ni Li an ginikanan na Proto-Pormosano (F0) asin pigpantay ini sa Proto-Austronesyo (PAN), alinsunod sa modelo sa Starosta (1995).^[5][6] Nahihiling an Rukai asin Tsouiko bilang napakakakaiba,^[5] miski na napakakontrobersyal an posisyon kan Rukai.^[7]

• F0: Pormosano = Austronesyo
  •      Rukai
    • Mantauran
    • Maga–Tona, Budai–Labuan–Taromak
  • F1
    •      Sentral (Tsouiko)
      • Tsou
      • Habagatang Tsouiko
        • Saaroa
        • Kanakanabu
    • F2
      •      Norteng Pormosano
        • Norte-Sulnupan (kapatagan)
          • Saisiyat–Kulon–Pazeh
          • Sulnupan
            • Thao
            • Sulnupang Gilid-baybayon (Papora–Hoanya–Babuza–Taokas)
        • Atayaliko
          • Squliq Atayal
          • Ts'ole' Atayal (= C'uli')
          • Seediq
      •      Subangan na Pormosano
        • Kavalan–Basay
        • Siraya–Amis
      • ? Habagatan [uncertain]
        •      Bunun
          • Isbukun
          • Norte asin Sentral (Takitudu asin Takbanuaz)
        •      Paiwan–Puyuma [uncertain]

Austronesian Basic Vocabulary Database (2008)

Pigmamantinir kan imbestigasyon na ini an Norteng Pormosano ni Li, alagad salungat ini sa Subangan na Pormosano ni Blust, asin pigsuggest na an Paiwan pwedeng harani sa Malayo-Polinesyo. Nagkakasararô man ini sa Tsouiko asin sa Rukai, na an duwa an pinakakakaibang mga tataramon kay Li.

Austronesyo

     KavalanikoHalatá man ining, low-level grouping

• Basay (Trobiawano, mga diyalektos na Linaw–Qauqaut)
• Kavalan
• Ketagalan

     Norteng PormosanoNakatakod an mga grupong ini sa pigtatantyang 97% na probabilidad.

• Thao (a.k.a. Sao. Brawbaw, mga diyalektos na Shtafari)
• Sulnupang Kapatagan
  • Babuza (a.k.a. Favorlang. Taokas, mga diyalektos na Poavosa)
  • Papora-Hoanya (Papora, mga diyalektos na Hoanya)
• Saisiyat (Taai, mga diyalektos na Tungho)
• Pazeh (a.k.a. Kulun)
• Atayaliko
  • Atayal (Squliq, C’uli’)
  • Seediq (a.k.a. Truku, Taroko)

     AmiIba pang paggugrupong nin low-level

• Sakizaya
• Amis

     Bunun

• Bunun

     Tsou–RukaiKonektado an Tsou asin Rukai sa moderatong confidence, pigtatantyang mga 85% na probabilidad.

• Tsouiko
  • Tsou
  • Saaroa
  • Kanakanabu
• Rukai (Mantauran, Tona, and Maga dialects are divergent)

     Siraya

• Siraya (Taivoano, mga diyalektos nin Makatao)

     Puyuma

• Puyuma

     PaiwanikoNakatakod an Malayo-Polinesyo asin Paiwan sa low level of confidence (74%).

• Paiwan (purong habagatan kan Pormosan)
• Malayo-Polinesyo

Ross (2009)

Kan 2009, Nag-haín si Malcolm Ross nin bâgong klasipikasyon kan pamilya nin tataramon na Austronesyo base sa ebidensiyang morpolohikal hale sa manlaen-laen na klase nin mga tataramon na Pormosano.^[8] hinaín niya na an ngunyang rekonstruksyon para sa Proto-Austronesyo na sa totoo lang minatukoy ini sa yugtong intermediyamente, kun saen pigtawan boot sabihon niya an "Proto-Nukleyar Austronesyo". Sa balyong kampo, an klasipikasyon ni Ross, dae nagsusuporta sa pagkakasararô kan mga tataramon na Tsouiko, imbis pigkonsiderar niya an mga tataramon na Habagatang Tsouiko kan Kanakanavu asin Saaroa na magkasuwayan na sangá. Pigsusuportahan kainin an claims ni Chang (2006) na dae balido an grupo nin Tsouiko.^[9]

Austronesyo

     Rukai

• (Naiiba an mga diyalektos nin Mantauran asin Tona–Maga)

     Puyuma     Tsou     Nukleyar Austronesyo

• An Subdibisyon dae addresibo, Suway sa Saaroa–Kanakanabu na magin suway sa Tsou.

Naitugdas an pamilya nin tataramon na Austronesyo kan mga pa'aging pagkukumpara na lingguwistiko batay sa mga kognado, grupo nin mga taramon na magkakawangis sa tanog asin kahulugan na nagpapahiwatig na gikan an mga inibhale sa parehong taramon na ansestral sa Proto-Austronesyo ayon sa pangabusan na alituntunin. An taramon para sa mata sa mga tataramon na Austronesyo, mata man (kadaklan sa mga tataramon na Austronesyo sa parteng norte, mga tataramon na Pormosano arog kan Bunun asin Amis dangan paduman sa sur na Maori). Masakit man ining isagibo an rekonstruksyon (pag'aayos-utro) kan ibang mga sa taramon. Estable man an taramon para sa duwa, na siyang naglataw sa haros kabuuan kan pamilya nin Austronesyo, alagad nangangaipuhan an pira sa mga porma (hal. Bunun rusya, lusha; Amis tusa; Maori tahi, rua) nin kadalubhasaang pang-aghamwika tanganing matáwan nin kilanlan.Nagtaô an Austronesian Basic Vocabulary Database nin mga listahan nin mga taramom (coded for cognateness) para sa dae makulang na 1000 na mga tataramon na Austronesyo.

Panginot na artikulo: Listahan kan mayoridad asin opisyal na mga tataramon na Austronesyo

Nasa parteng ibaba an tsart nin komparasyon kan mga tataramon na Austronesyo

Tsart nin Komparasyon-Mga Numéro

Austronesyo Lista kan mga bilang 1-10	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Proto-Austronesyo		*əsa *isa	*duSa	*təlu	*Səpat	*lima	*ənəm	*pitu	*walu	*Siwa	*(sa-)puluq
Mga tataramon na Pormosano	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Amis		cecay	tosa	tolo	spat	lima	enem	pito	falo	siwa	mo^tep
Atayal		qutux	sazing	cyugal	payat	magal	mtzyu	mpitu	mspat	mqeru	mopuw
Paiwan		ita	drusa	tjelu	sepatj	lima	enem	pitju	alu	siva	tapuluq
Bunun		tasʔa	dusa	tau	paat	hima	nuum	pitu	vau	siva	masʔan
Puyuma		isa	zuwa	telu	pat	lima	unem	pitu	walu	iwa	pulu'
Rukai		itha	drusa	tulru	supate	lrima	eneme	pitu	valru	bangate	pulruku
Tsou		coni	yuso	tuyu	sʉptʉ	eimo	nomʉ	pitu	voyu	sio	maskʉ
Saisiyat		'aeihae'	roSa'	to:lo'	Sopat	haseb	SayboSi:	SayboSi: 'aeihae'	maykaSpat	hae'hae'	lampez
Yami		asa	dora	atlo	apat	lima	anem	pito	wao	siyam	poo
Thao		taha	tusha	turu	shpat	tarima	katuru	pitu	kashpat	tanathu	makthin
Kavalan		usiq	uzusa	utulu	uspat	ulima	unem	upitu	uwalu	usiwa	rabtin
Truku		kingal	dha	tru	spat	rima	mataru	empitu	maspat	mngari	maxal
Sakizaya		cacay	tosa	tolo	sepat	lima	enem	pito	walo	siwa	cacay a bataan
Seediq		kingal	daha	teru	sepac	rima	mmteru	mpitu	mmsepac	mngari	maxal
Mga tataramon na Malayo-Polinesyo	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Proto-Malayo-Polinesyo		*əsa *isa	*duha	*təlu	*əpat	*lima	*ənəm	*pitu	*walu	*siwa	*puluq
Mga tataramon na Nukleyar Malayo-Polinesyo (MP)	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Mga tataramon na Sunda–Sulawesi	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Acehnes	sifar soh	sa	duwa	lhee	peuet	limong	nam	tujoh	lapan	sikureueng	siploh
Balinesa	nul	besik siki	dua	telu	papat	lime	nenem	pitu	kutus	sia	dasa
Banjar		asa	dua	talu	ampat	lima	anam	pitu	walu	tangkay	sapuluh
Batak, Toba		sada	dua	tolu	opat	lima	onom	pitu	ualu	sia	sampulu
Bugines		ceddi	dua	tellu	empa	lima	enneng	pitu	arua	asera	seppulo
Cia-Cia		디세 dise ise	루아 rua ghua	똘루 tolu	빠아 pa'a	을리마 lima	노오 no'o	삐쭈 picu	활루 walu oalu	시우아 siua	옴뿔루 ompulu
Tsam		sa	dua	klau	pak	lima	nam	tujuh	dalapan	salapan	sapluh
Habanes (Kawi)b[10]	sunya	eka	dwi	tri	catur	panca	sad	sapta	asta	nawa	dasa
Suanoy na Habanes[11]	das	sa (sa' / sak)	rwa	tĕlu	pāt	lima	nĕm	pitu	walu	tangkay	sapuluh
Habanes (Krama)	nol	setunggal	kalih	tiga	sekawan	gangsal	enem	pitu	wolu	tangkay	sedasa
Habanes (Ngoko)[12]	nol	siji	loro	telu	papat	lima	enem	pitu	wolu	tangkay	sepuluh
Kelantan-Pattani	kosong	so	duwo	tigo	pak	limo	ne	tujoh	lape	smile	spuloh
Madures	nol	settong	dhuwa'	tello'	empa'	lema'	ennem	petto'	ballu'	tangkay'	sapolo
Makassares	ᨒᨚᨅ lobbang ᨊᨚᨒᨚ nolo'	ᨙᨔᨙᨑ se're	ᨑᨘᨕ rua	ᨈᨒᨘ tallu	ᨕᨄ appa'	ᨒᨗᨆ lima	ᨕᨊ annang	ᨈᨘᨍ tuju	ᨔᨂᨈᨘᨍ tangkayntuju	ᨔᨒᨄ salapang	ᨔᨄᨘᨒᨚ sampulo
Standard Malay (both Indones asin Malayo)	kosong sifar[13] nol[14]	satu suatu[15]	dua	tiga[16][17]	empat	lima[18]	enam	tujuh	delapan lapan[19]	sembilan	sepuluh
Minangkabau		ciek	duo	tigo	ampek	limo	anam	tujuah	salapan	sambilan	sapuluah
Moken		cha:?	thuwa:?	teloj (təlɔy)	pa:t	lema:?	nam	luɟuːk	waloj (walɔy)	chewaj (cʰɛwaːy / sɛwaːy)	cepoh
Sasak		sekek	due	telo	empat	lime	enam	pituk	baluk	siwak	sepulu
Sundanes	ᮔᮧᮜ᮪ nol	ᮠᮤᮏᮤ hiji	ᮓᮥᮃ dua	ᮒᮤᮜᮥ tilu	ᮇᮕᮒ᮪ opat	ᮜᮤᮙ lima	ᮌᮨᮔᮨᮕ᮪ genep	ᮒᮥᮏᮥᮂ tujuh	ᮓᮜᮕᮔ᮪ dalapan	ᮞᮜᮕᮔ᮪ salapan	ᮞᮕᮥᮜᮥᮂ sapuluh
Terengganu Malay	kosong	se	duwe	tige	pak	lime	nang	tujoh	lapang	smilang	spuloh
Tetun	nol	ida	rua	tolu	hat	lima	nen	hitu	ualu	sia	sanulu
Tsat (HuiHui)c		sa³³ *, ta¹¹ **	tʰua¹¹	kiə³³	pa²⁴	ma³³	naːn³²	su⁵⁵	paːn³²	tʰu¹ paːn³²	piu⁵⁵
May duwang porma nin Numéro 'saró' sa Tsat (Hui Hui; Hainan Cham) : ^*  Piggagamit an taramon na sa³³ para sa serial counting. ^**  Piggagamit an ta¹¹ kaiba kan mga gatos asin mga ribo asin bagō an qualifiers.
''Mga tataramon na Borneo–Filipinas	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Iluko	ibbong awan	maysa	dua	tallo	uppat	lima	innem	pito	walo	siam	tangkaypulo
Ibanag	awan	tadday	duwa	tallu	appa'	lima	annam	pitu	walu	siyam	mafulu
Pangasinan		sakey	duwa	talo	apat	lima	anem	pito	walo	siyam	samplo
Kapampangan	ala	metung/ isa'	adua	atlu	apat	lima	anam	pitu	walu	siyam	apulu
Tagalog	ᜏᜎ walâ	ᜁᜐ isá	ᜇᜎᜏ dalawá	ᜆᜆ᜔ᜎᜓ tatló	ᜀᜉᜆ᜔ apat	ᜎᜒᜋ limá	ᜀᜈᜒᜋ᜔ anim	ᜉᜒᜆᜓ pitó	ᜏᜎᜓ waló	ᜐᜒᜌᜋ᜔ siyám	ᜐᜋ᜔ᜉᜓ sampû
Bikol	wara	sarô	duwá	tuló	apat	limá	anom	pitó	waló	siyám	sampulû
Aklanon	uwa	isaea sambilog	daywa	tatlo	ap-at	lima	an-om	pito	waeo	siyam	napueo
Kinaray-a	wara	(i)sara	darwa	tatlo	apat	lima	anəm	pito	walo	siyam	napulo
Onhan		isya	darwa	tatlo	upat	lima	an-om	pito	walo	siyam	sampulo
Romblomanon		isa	duha	tuyo	upat	lima	onum	pito	wayo	siyam	napuyo
Masbatenyo		isad usad	duwa duha	tulo	upat	lima	unom	pito	walo	siyam	napulo
Hiligaynon	wala	isa	duha	tatlo	apat	lima	anom	pito	walo	siyam	napulo
Cebuano	wala	usa	duha	tulo	upat	lima	unom	pito	walo	siyam	napulo pulo
Waray	waray	usa	duha	tulo	upat	lima	unom	pito	walo	siyam	napulò
Tausug		isa	duwa	tū	upat	lima	unum	pitu	walu	siyam	hangpu'
Maranao		isa	dua	telu	pat	lima	nem	pitu	ualu	siau	sapulu'
Benuaq (Dayak Benuaq)		eray	duaq	toluu	opaat	limaq	jawatn	turu	walo	sie	sepuluh
Lun Bawang/ Lundayeh	na luk dih	eceh	dueh	teluh	epat	limeh	enem	tudu'	waluh	liwa'	pulu'
Dusun	aiso	iso	duo	tolu	apat	limo	onom	turu	walu	siam	hopod
Malagasy	aotra	isa iray	roa	telo	efatra	dimy	enina	fito	valo	sivy	folo
Sangirese (Sangir-Minahasan)		sembau	darua	tatelu	epa	lima	eneng	pitu	walu	sio	mapulo
Mga tataramon na Osyanikod	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Fijiano	saiva	dua	rua	tolu	vaa	lima	ono	vitu	walu	ciwa	tini
Hawayano	'ole	'e-kahi	'e-lua	'e-kolu	'e-hā	'e-lima	'e-ono	'e-hiku	'e-walu	'e-iwa	'umi
Kiribati	akea	teuana	uoua	tenua	aua	nimaua	onoua	itua	wanua	ruaiwa	tebwina
Māori	kore	tahi	rua	toru	whā	rima	ono	whitu	waru	iwa	tekau ngahuru
Marshallese[20]	o̧o	juon	ruo	jilu	emān	ļalem	jiljino	jimjuon	ralitōk	ratimjuon	jon̄oul
Motue[21]		ta	rua	toi	hani	ima	tauratoi	hitu	taurahani	taurahani-ta	gwauta
Niueano	nakai	taha	ua	tolu	fa	lima	ono	fitu	valu	hiva	hogofulu
Rapanui		tahi	rua	toru	hā	rima	ono	hitu	va'u	iva	angahuru
Rarotongan Māori	kare	ta'i	rua	toru	'ā	rima	ono	'itu	varu	iva	nga'uru
Rotuman		ta	rua	folu	hake	lima	ono	hifu	vạlu	siva	saghulu
Sāmoano	o	tasi	lua	tolu	fa	lima	ono	fitu	valu	iva	sefulu
Sāmoano (K-type)	o	kasi	lua	kolu	fa	lima	ogo	fiku	valu	iva	sefulu
Tahitiano		hō'ē tahi	piti	toru	maha	pae	ōno	hitu	va'u	iva	hō'ē 'ahuru
Tongano	noa	taha	ua	tolu	fa	nima	ono	fitu	valu	hiva	hongofulu taha noa
Trukes		eet	érúúw	één	fáán	niim	woon	fúús	waan	ttiw	engoon
Tuvaluano		tahi tasi	lua	tolu	fa	lima	ono	fitu	valu	iva	sefulu

Tsart nin Komparasyon-Kagtolóng mga tataramon

Bikol Sentral	saro	duwa	tulo	apat	tawo	harong	ayam	dalan	aldaw	bago	kita (kata)	ano	kalayo
Tataramon na Tagalog (Filipino)	isa	dalawa	tatlo	apat	tao	bahay	aso	daan	araw	bago	tayo (kata)	ano	apoy
Tetum	ida	rua	tolu	haat	ema	uma	asu	dalan	loron	foun	ita	saida	ahi
Amis	cecay	tosa	tolo	sepat	tamdaw	luma	wacu	lalan	cidal	faroh	kita	uman	namal
Puyuma	sa	dua	telu	pat	taw	rumah	soan	dalan	wari	vekar	mi	amanai	apue, asi
Rinconada Bikol	əsad	darwā	tolō	əpat	tawō	baləy	ayam	raran	aldəw	bāgo	kitā	onō	kalayō
Sinugbuanon	usa, isa	duha	tulo	upat	tawo	balay	iro	dalan	adlaw	bag-o	kita	unsa	kalayo
Waray	usa	duha	tulo	upat	tawo	balay	ayam, ido	dalan	adlaw	bag-o	kita	anu	kalayo
Hiligaynon	isa	duha	tatlo	apat	tawo	balay	ido	dalan	adlaw	bag-o	kita	ano	kalayo
Aklanon	isaea, sambilog	daywa	tatlo	ap-at	tawo	baeay	ayam	dayan	adlaw	bag-o	kita	ano	kaeayo
Kinaray-a	sara	darwa	tatlo	apat	tawo	balay	ayam	aragyan	adlaw	bag-o	kita	ano	kalayo
Tausug	hambuuk	duwa	tu	upat	tau	bay	iru'	dan	adlaw	ba-gu	kitaniyu	unu	kayu
Maranao	isa	dowa	t'lo	phat	taw	walay	aso	lalan	gawi'e	bago	tano	tonaa	apoy
Kapampangan	metung	adwa	atlu	apat	tau	bale	asu	dalan	aldo	bayu	ikatamu	nanu	api
Pangasinense	sakey	dua, duara	talo, talora	apat, apatira	too	abong	aso	dalan	ageo	balo	sikatayo	anto	pool
Ilokano	maysa	dua	tallo	uppat	tao	balay	aso	dalan	aldaw	baro	datayo	ania	apoy
Ivatan	asa	dadowa	tatdo	apat	tao	vahay	chito	rarahan	araw	va-yo	yaten	ango	apoy
Ibanag	tadday	dua	tallu	appa'	tolay	balay	kitu	dalan	aggaw	bagu	sittam	anni	afi
Yogad	tata	addu	tallu	appat	tolay	binalay	atu	daddaman	agaw	bagu	sikitam	gani	afuy
Gaddang	antet	addwa	tallo	appat	tolay	balay	atu	dallan	aw	bawu	ikkanetam	sanenay	afuy
Tboli	sotu	lewu	tlu	fat	tau	gunu	ohu	lan	kdaw	lomi	tekuy	tedu	ofih
Malay	satu	dua	tiga[22]	empat	orang	rumah, balai	anjing	jalan	hari	baru	kita	apa, anu	api
Lumang Habanes	esa, tunggal	rwa, kalih	tĕlu, tiga	pat, sakawan[23]	wwang	umah	asu	dalan	dina	hañar, añar[24]	kami[25]	apa, aparan	apuy, agni
Habanes	siji, setunggal	loro, kalih	tĕlu, tiga[26]	papat, sekawan	uwong, tiyang, priyantun[26]	omah, griya, dalem[26]	asu, sĕgawon	dalan, gili[26]	dina, dinten[26]	anyar, énggal[26]	awaké dhéwé, kula panjenengan[26]	apa, punapa[26]	gĕni, latu, brama[26]
Sundanes	hiji	dua	tilu	opat	urang	imah	anjing	jalan	poe	anyar, enggal	arurang	naon	seuneu
Acehnes	sa	duwa	lhèë	peuët	ureuëng	rumoh, balèë	asèë	ret	uroë	barô	(geu)tanyoë	peuë	apuy
Minangkabau	ciek	duo	tigo	ampek	urang	rumah	anjiang	labuah, jalan	hari	baru	awak	apo	api
Lampung	sai	khua	telu	pak	jelema	lamban	kaci	ranlaya	khani	baru	kham	api	apui
Bugines	sedi	dua	tellu	eppa	tau	bola	asu	lalen	esso	baru	idi	aga	api
Temuano	satuk	duak	tigak	empat	uwang, eang	gumah, umah	anying, koyok	jalan	aik, haik	bahauk	kitak	apak	apik
Toba Batak	sada	dua	tolu	opat	halak	jabu	biang	dalan	ari	baru	hita	aha	api
Kelantan-Pattani	so	duwo	tigo	pak	oghe	ghumoh, dumoh	anjing	jale	aghi	baghu	kito	gapo	api
Chamorro	håcha, maisa	hugua	tulu	fatfat	taotao	guma	ga'lågu[27]	chålan	ha'åni	nuebu[28]	hita	håfa	guafi
Motu	ta, tamona	rua	toi	hani	tau	ruma	sisia	dala	dina	matamata	ita, ai	dahaka	lahi
Maori	tahi	rua	toru	wha	tangata	whare	kuri	ara	ra	hou	taua	aha	ahi
Tubaluano	tasi	lua	tolu	fá	toko	fale	kuli	ala, tuu	aso	fou	tāua	a	afi
Hawayano	kahi	lua	kolu	hā	kanaka	hale	'īlio	ala	ao	hou	kākou	aha	ahi
Banjar	asa	duwa	talu	ampat	urang	rūmah	hadupan	heko	hǎri	hanyar	kami	apa	api
Malagasy	isa	roa	telo	efatra	olona	trano	alika	lalana	andro	vaovao	isika	inona	afo
Dusun	iso	duo	tolu	apat	tulun	walai, lamin	tasu	ralan	tadau	wagu	tokou	onu/nu	tapui
Kadazan	iso	duvo	tohu	apat	tuhun	hamin	tasu	lahan	tadau	vagu	tokou	onu, nunu	tapui
Rungus	iso	duvo	tolu, tolzu	apat	tulun, tulzun	valai, valzai	tasu	dalan	tadau	vagu	tokou	nunu	tapui, apui
Sungai/Tambanuo	ido	duo	tolu	opat	lobuw	waloi	asu	ralan	runat	wagu	toko	onu	apui
Iban	satu, sa, siti, sigi	dua	tiga	empat	orang, urang	rumah	ukui, uduk	jalai	hari	baru	kitai	nama	api
Sarawak Malay	satu, sigek	dua	tiga	empat	orang	rumah	asuk	jalan	ari	baru	kita	apa	api
Terengganu	se	duwe	tige	pak	oghang	ghumoh, dumoh	anjing	jalang	aghi	baghu	kite	mende, ape, gape, nape	api
Kanayatn	sa	dua	talu	ampat	urakng	rumah	asu'	jalatn	ari	baru	kami', diri'	ahe	api

Sistema nin Panurát

an Sign nin Iskriptong Balines asin Latin sa templong Hindu sa Bali

An manuskripto gikan sa amay na 1800s gamit an alpabetong Batak

Kadaklan sa mga tataramon na Austronesyo ngunyan, igwa nin sistema nin panurát base sa Latin. Nakalistá sa babâ an piráng bakong sistema nin panurát na base sa Latin.

• Iskriturang Brahmi
  • Iskriturang Kawi
    • Alpabetong Balines - piggagamit para sa pagsurat nin Balines asin Sasak.
    • Alpabetong Batak - piggagamit para sa pagsurat nin pirang mga tataramon na Batak.
    • Baybayin - piggagamit tanganing makasurat nin Tagalog asin sa mga pirang mga tataramon sa Filipinas.
    • Alpabetong Bima - sarong beses na piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Bima.
    • Alpabetong Buhid - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Buhid.
    • Alpabetong Hanunó'o -piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Hanuno'o.
    • Alpabetong Habanes - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Habanes asin mga kataraid na mga tataramon arog kan Madures.
    • Alpabetong Kerinci (Kaganga) - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Kerinci.
    • Alpabetong Kulitan - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Kapampangan.
    • Alpabetong Lampung - Piggagamit tanganing makasurat nin Lampung asin Komering.
    • Alpabetong Lontara - piggagamit tanganing makasurat nin Bugines, Makassares asin mga kadaklan na mga tataramon kan Sulawesi.
    • Alpabetong Sundanes - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Sundanes.
    • Alpabetong Rejang - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Rejang.
    • Alpabetong Rencong - minsan piggamit tanganing makasurat nin tataramon na Malay.
    • Alpabetong Tagbanwa - minsan piggamit tanganing makasurat nin iba-ibang klase nin mga tataramon na Palawan.
    • Alpabetong Lota - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Ende-Li'o.
  • Alpabetong Tsam - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Tsam.
• Iskriturang Arabe
  • Alpabetong Pegon - piggagamit tanganing makasurat nin Habanes, Sundanes asin Madures na iyo man sa mga kadaklan na sararadit na mga kataraid na tataramon.
  • Alpabetong Jawi - piggagamit tanganing makasurat nin Malay, Acehnes, Banjar, Minangkabau, Tausug, Sulnupang Tsam asin iba pa.
  • Alpabetong Sorabe - minsan piggamit sa mga kadaklan na mga diyalektos kan tataramon na Malgatse.
• Hangul - Minsan piggamit tanganing makasurat nin tataramon na Cia-Cia alagad an proyekto dae na masyadong aktibô.
• Dunging - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Iban alagad dae na ini masyadóng piggagamit
• Avoiuli - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Raga.
• Eskayan - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Eskayan, sarong sekretong tataramon na pigbasé sa Boholano.
• Iskriturang Woleai (Caroline Island script) - piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Carolinya (Refaluwasch).
• Rongorongo - possibleng piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Rapa Nui.
• Braille - piggagamit sa Filipino, Malayo, Indones, Tolai, Motu, Māori, Samoano, Malgatse, asin kadaklan sa mga iba pang mga tataramon na Austronesyo.

Sagunson

Toltolan

Sarong rambong an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pag-ataman kaining pahina.