Uniberso

Sa astronomiya, an uniberso (Ingles: universe) iyo gabos pigbibilog nin espasyo sagkod oras^[1][2][3] kabale an mga planeta, mga bitoon, mga galaksiya, mga laog nin intergalaktikong kahiwasan, asin gabos na materya sagkod enerhiya.^[4][5] An parehas na termino kaini iyo binabalehan nin cosmos asin kalikasan.

Dakulaon ini kaya pigsusukol kan mga siyentista sa paagi nin bilyon-bilyong mga taong-liwanag na rayo an pagbiyahe kan liwanag sa laog nin sarong taon. An pinakaharayong distansiya na teoretikong posible na mahiling kan mga tao iyo isinasaladawan bilang nahihiling na uniberso. An mga obserbasyon iyo nagpapahiling na an uniberso iyo marikas na naghihiwas. An nahihiling parte kan uniberso iyo mga 93 bilyong taong-liwanag sa diyametro.^[6] An mga obserbasyong ini iyo nagheheras na an uniberso iyo isinasairarom sa parehong mga batas pisikal sagkod konstante sa bilog na lado asin uusipon kaini.

An kosmolohiya iyo an apud sa siyensya sa pag-aadal sa ginikanan, pag-uswag, sagkod kaluluwasa kan uniberso. An pinakapig-aakong modelong kosmolohikal nin paglataw asin amay na pag-uswag kan uniberso iyo an teoryang Big Bang na segun sa kosmolohiyang pisikal iyo nangyari kaidtong 13.798 ± 0.037 bilyong taong nakaagi.^[7][8] May pirang mga hipotesis na multiberso na nasasambit kan mga pisiko na an uniberso daa niyato iyo pupuwede saro mga yaong dakulong uniberso.^[9][10]