Дзяржаўны доўг

сума запазычанасьці дзяржавы па пазыках і нявыплачаных па іх адсотках

Дзяржа́ўны доўг — сума запазычанасьці дзяржавы па пазыках і нявыплачаных па іх адсотках.

Узьнікае пры патрэбе пакрыцьця нястачы ў дзяржаўным бюджэце. З улікам разьмяшчэньня падзяляецца на ўнутраны і вонкавы. Унутраны доўг ствараецца на аблігацыях дзяржаўнай пазыкі, гарантыях дзяржавы пад каштоўныя паперы акцыянэрных таварыстваў, пазыках дзяржаве ад банкаў і нявыплачаным пакрыцьці фізычным і юрыдычным асобам. Вонкавы доўг узьнікае па ўзятых дзяржавай замежных пазыках, гарантыях дзяржавы пад атрыманыя айчыннымі ўстановамі за мяжой пазыкі і запазычанасьцях бюджэтных установаў у вонкавагандлёвай дзейнасьці[1].

На студзень 2014 году памер дзяржаўнага доўгу перавышаў памер сукупнага ўнутранага прадукту такіх разьвітых краінаў, як ЗША, Грэцыя, Ірляндыя, Італія і Партугалія[2].

Беларусь

Паводле 57-га артыкула Бюджэтнага кодэксу Беларусі 2008 году, «Рэспубліка Беларусь нясе безумоўныя абавязкі па абслугоўваньні і пагашэньні дзяржаўнага доўгу Рэспублікі Беларусь. Дзяржаўны доўг Рэспублікі Беларусь поўнасьцю забясьпечваецца сродкамі рэспубліканскага бюджэту і іншай маёмасьцю, якая знаходзіцца ў рэспубліканскай уласнасьці». Пры гэтым, «выплаты па абслугоўваньні і пагашэньні дзяржаўнага доўгу Рэспублікі Беларусь ёсьць першачарговымі ў адносінах да іншых выплатаў пры выкананьні рэспубліканскага бюджэту»[3]. На студзень 2014 году замежны дзяржаўны доўг Беларусі налічваў звыш 12 млрд даляраў ЗША, што складала 19 % сукупнага ўнутранага прадукту краіны[2].

Дзяржаўны доўг Беларусі на пачатак году
ГодСума, млрд рублёў[4]% да СУП
2021 57,775 37,3
2020 44,790 33
2019 45,375 35,1
2018 42,172 39,1
2017 36,958 39,2
2016 32,855* 31,4
2015 19,745 21,5
201415,40021,6
*З улікам дэнамінаваньня беларускага рубля
ў ліпені 2016 году 10 000 : 1.

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі