Застава М21

Пяхотнае кіраваньне Ґенэральнага штабу Войска Югаславіі ў 1997 годзе, у адпаведнасьці з сучаснымі падзеямі ў распрацоўцы пяхотнае зброі і вайсковае тэхнікі для жаўнераў 21 стагодзьдзя, пачала рэалізоўваць новую мадэль штурмавое вінтоўкі. Пасьля пятакастрычніцкіх зьменаў 2000 року Пяхотнае кіраваньне Ґенэральнага штабу сфармавала кіроўную ґрупу ў краіне для распрацаваньня новае мадэлі аўтаматычнае вінтоўкі на ґрунце далучаньня да праґрамы «Партнэрства дзеля міру», а таксама распрацаваньня ўнутранае вайсковае праґрамы, створанай на ўзор дасьледчае праґрамы CRISAT (Collaborative Research Into Small Arms Technology) з пакту НАТО 1990 року, заснаванага па ґенэральным пляне войска ЗША па розьвітку ручное стралковае зброі (Small Arms Master Plan, SAMP). Гэтая ґрупа пад эґідаю Пяхотнага кіраваньня Ґенэральнага штабу складалася з вайсковых і грамадзянскіх навуковых установаў ды дзяячаў. Экспэрты з ґрупы на самым пачатку вырашылі, што новая аўтаматычная вінтоўка мае ґрунтавацца на Застава М70, які меў быць замененым ва ўзброеных сілах гэтым праектам. Адною з галоўных прычын такога рашэньня экспэртаў было тое, што ў сьвеце не было тэхналёґіяў, якія маглі б пасьпяхова замяніць ґазавы зваротны мэханізм сыстэмы Калашнікава, чыі аўтаматычныя вінтоўкі былі самымі прадаванымі ў мінулым стагодзьдзі ў сьвеце. Між тым, іхнімі асноўнымі заданьнямі было стварэньне новае рулі калібру 5,56 мм і ўсталяваньне планкаў для ўжываньня аптычна-электронных прыладаў стандарту НАТО.

Штурмавая вінтоўка калібру 5,56 мм працуе ў найсуровейшых кліматычных умовах і характарызуецца высокаю працаздольнасьцю. Застава М21 мае ўбудаваную планку Пікатыні, якая дазваляе ўсталёўваць аптычна-электронныя прылады, якія адпавядаюць стандартам НАТО. Новая штурмавая вінтоўка ўяўляе сабою канструктыўнае камбінаванае рашэньне двох раньніх мадэляў — Заставы М70 і М80, заразом апошняя вырабленая ў калібры 5,56 мм і абедзьве на зробленыя на ґрунце сыстэмы Калашнікава. Застава М21 вырабленая з кампазытных матэрыялаў, якія замянілі й драўляныя дэталі, якія прысутнічалі ў больш раньніх мадэлях зброі Застава. Усталяваны двохбаковы рэґулятар стральбы, а таксама рэйка, якая дазваляе ўсталёўваць сумяшчальныя з НАТО оптыка-электронныя прылады і лязэрную пазнаку мэты (ЛПМ) у бачным і нябачным дыяпазоне. Таксама магчымае ўсталяваньне ґранатамёта BGP-40, які змадэляваны з савецкага ҐП-25 «Вогнішча», BG-15 і BG-30. У дадатак да клясычнага рэґулятару стральбы, разьмешчанага на правым баку вінтоўкі, яшчэ адзіны ўзаемазьвязаны ўсталяваны на левым баку пісталетнае дзяржальні. Прыклад складзены і выраблены зь цьвёрдага палімэру з ґумовым амартызатарам ззаду, які ўжываецца падчас выкарыстаньня ґранатамёта. Пярэдняя частка выкананая з палімэраў з вэртыкальнымі рэбрамі. Пісталетная дзяржальня таксама выкананая з палімэру.

• Zastava M21A — базавы варыянт (даўжыня рулі 460 мм)^[2];
  • Zastava M21ABS — варыянт М21A, адрозны дадатковымі планкамі для ўсталяваньня аксэсуараў^[3].
• Zastava M21S — скарочаны варыянт з руляю даўжынёю 375 мм^[4];
  • Zastava M21SBS — варыянт М21S, адрозны дадатковымі планкамі для ўсталяваньня аксэсуараў^[5].

• Аўганістан
• Азэрбайджан: Адмысловыя вайсковыя часткі^[6].
• Армэнія^[7]
• Босьнія і Герцагавіна^[8]: Дзяржаўнае аґенцтва расьсьледаваньняў і абароны (SIPA) ды адмысловыя паліцэйскія часткі.
• Камэрун ^[9]
• Ярданія ^[8]
• Ірак : Міжнародныя ўзброеныя сілы й Ірацкае войска^[10][11].
• Паўночная Македонія: Адмысловыя вайсковыя часткі. Ва ўжываньні ад 2005^[10][12].
• Пакістан^[13]
• Пэру ^[14]
• Сэрбія ^[10]
• Ісламская дзяржава: Невядомая колькасьць захопленая ад Ірацкага войска.

• Застава Оружје
• Јуришна пушка Застава М21 – РТС емисија Дозволите – Званичан канал
• Ново оружје и калибар за Војску Србије – РТС емисија Дозволите – Званичан канал
• Застава М21
• Застава М21С
• Застава М21А
• М21 на траци, Вечерње новости, Економија, М. Луковић, 27. фебруар 2008.
• НАТО војници носе српске пушке, Блиц, Друштво, Н. Радишић, 28. фебруар 2008.
• Застава оружје опрема Војску Србије, Политика, Друштво, Бране Карталовић, 16. октобар 2010.
• Снајпери из Заставе за Јордан и Индонезију, Блиц, Тема дана, Б. Куљанин — Н. Радишић, 12. јануар 2011