Шумэр

Шумэр — старажытная краіна ў Паўднёвай Мэсапатаміі, на землях сучаснага Ірака. Існавала ў 4—2 тыс. да н. э. Старажытныя паселішчы на гэтых землях вядомыя з 4 тыс. да н. э. У 2-й пал. 4 тыс. да н. э. заселена шумэрамі, якія заснавалі тут гарады-дзяржавы: Кіш, Лагаш, Ума, Ур, Урук і інш.

На думку шэрагу сучасных гісторыкаў, першыя сталыя паселішчы шумэраў на поўдні Мэсапатаміі зьявіліся паміж 5500 і 4000 гадамі да н. э., пра што сьведчаць назвы гарадоў, рэкаў і іншых геаграфічнвых назваў на шумэрскай мове, якая ўяўляе сабой аглютынатыўны ізалят^[1][2][3].

Гэтыя пасяленцы, былі яны шумэрамі ці не, зьяўляліся носьбітамі культуры Ўбэйд, якая ў сваю чаргу разьвілася з Самарскай культуры паўночнай часткі Мэсапатаміі. Не зважаечы на тое, што ўбэйдыйцы не згадваюцца ні ў адным шумэрскім тэксце, менавіта іх сучасныя гісторыкі лічаць першая цывілізацыйная сілай у Шумэры, бо яны асушвалі балоты, займаліся сельскай гаспадаркай, гандлем і рамёствамі, у тым ліку ткацтвам, вытворчасьцю вырабаў са скуры і мэталаў, ганчарнай справай, узводзілі будынкі з каменьню^{[4][5][6][7][8]}.

Асноўныя заняткі насельніцтва: рыбалоўства, земляробства, жывёлагадоўля, рамёствы. Эканоміка Шумэра была заснавана на ірыгацыйным земляробстве: у абшчынных, храмавых і буйнаўласьніцкіх гаспадарках выкарыстоўвалася праца вольных абшчыньнікаў, кліентаў, рабоў.