Шчучынскі раён

Шчучынскі раён мяжуе на поўначы зь Летувой, на захадзе з Гарадзенскім, на ўсходзе і поўдні зь Вярэнаўскім, Зьдзецельскім, Лідзкім і Мастоўскім раёнамі Гарадзенскай вобласьці.

Шчучынскі раён разьмяшчаецца ў паўночна-заходняй частцы Гарадзенскай вобласьці, на захадзе Ўсходне-Эўрапейскай раўніны. Значная частка тэрыторыі раёну знаходзіцца ў межах Лідзкай раўніны, паўднёвая ўскраіна — у межах Верхнянёманскай нізіны. Паверхня раёну плоскахвалістая, зь дзялянкамі марэнавых узгоркаў і шырокімі забалочанымі далінамі рэчак. Найвышэйшы пункт тэрыторыі раёну 196 м над узроўнем мора (каля вёскі Вялікае Мажэйкава), найніжэйшая адзнака — 109 м (зрэз Нёману) на поўдні раёну.

Карысныя выкапні: торф, пяскова-жвіровы матэрыял, крэйда, будаўнічыя пяскі, цагляная сыравіна, бузы, гліна.

Клімат умерана кантынэнтальны. Сярэдняя тэмпэратура студзеня −5,5 °C, ліпеня 17,7 °C. Сярэднярочная колькасьць ападкаў складае 663 мм. Працягласьць вэгетацыйнага пэрыяду 196 дзён.

Лясы (33% тэрыторыі раёну) пераважна іглічныя і бярозавыя. Буйны масіў лесу — Катранская пушча знаходзіцца на паўночным захадзе раёну. Ляндшафтавыя заказьнікі дзяржаўнага значэньня: Котра, Ліпічанская пушча і Азёры (абодва часткова).

Найбольшая рака — Нёман з прытокамі Лебяда, Котра. Буйныя азёры — Берштаўскае, Доўгае.

Утвораны 15 студзеня 1940 году ў складзе Баранавіцкай вобласьці. З 20 верасьня 1944 году перападпарадкаваны Гарадзенскай вобласьці.

• XXI стагодзьдзе: 2009 год — 47 764 чалавекі^[5] (перапіс); 2016 год — 40 930 чалавек^[6]; 2017 год — 40 130 чалавек^[7]; 2018 год — 39 375 чалавек^[2]

Згодна зь перапісам 2009 року, беларусы складаюць 45% ад усяго насельніцтва, палякі — 46,4%, расейцы — 6,4%. У невялікай колькасьці на тэрыторыі раёну пражываюць таксама ўкраінцы, летувісы, татары і прадстаўнікі іншых нацыянальнасьцяў^[8].

Сельскагаспадарчую галіну Шчучынскага раёну (грамадзкі сэктар) прадстаўляюць 8 сельскагаспадарчых вытворчых каапэратываў, 3 унітарныя сельскагаспадарчыя прадпрыемствы, адкрытае акцыянэрнае таварыства «Васілішкі», 3 экспэрымэнтальныя базы, племпттушкапрадуктар, 28 фэрмэрскіх гаспадарак. Асноўны вытворчы кірунак сельскагаспадарчай галіны раёну — мяса-малочны, з вырошчваньнем збожжавых, бульбы і цукровых буракоў.

Прадпрыемствы харчовай, машынабудаўнічай і дрэваапрацоўчай прамысловасьці. Найбольш буйныя зь іх — адкрытыя акцыянэрныя таварыствы «Шчучынскі завод „Аўтапровад“» і «Шчучынскі масласырзавод».

Па тэрыторыі раёну праходзяць чыгунка Масты — Ліда, аўтамабільныя дарогі Горадня — Ліда, Масты — Шчучын — Астрына — Радунь.

Захаваліся помнікі архітэктуры:

• Сьвята-Раства-Багародзіцкая царква (царква-фартэцыя) ў вёсцы Мураванка
• Сядзіба ў в. Андрушаўцы
• Спаса-Праабражэнская царква у в. Астрына
• Сьвята-Параскева-Пятніцкая царква ў в. Бершты
• Касьцёл сьвятога Яна Хрысьціцеля ў в. Васілішкі
• Касьцёл Ушэсьця Найсьвяцейшай Панны Марыі ў в. Жалудок
• Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы, ў в. Ішчална
• Касьцёл сьвятога Антонія Падуанскага ў в. Каменка
• Сядзіба ў в. Касьцянёва
• Касьцёл сьвятога Станіслава ў в. Лядзк
• Царква Раства Багародзіцы — царква пабудаваная ў 1524 годзе ля вёскi Мураванкi
• Сьвята-Мікалаеўская царква ў в. Нарашы
• Касьцёл Ушэсьця Найсьвяцейшай Панны Марыі і капліца ў в. Новы Двор
• Сьвята-Пакроўская царква ў в. Сабакінцы
• Касьцёл сьвятых апосталаў Пятра і Паўла
• Капліца і сядзіба ў в. Ражанка
• Сьвята-Пакроўская царква ў в. Ятвеск

• Казімер Альхімовіч (1840—1916) — мастак і графік
• Вацлаў Іваноўскі (1880, в. Лябёдка — 1943) — беларускі палітычны і грамадзкі дзяяч
• Алаіза Пашкевіч (1876—1916) — беларуская паэтка
• Валеры Антоні Ўрублеўскі (1836—1908) — адзін з кіраўнікоў нацыянальна-вызваленчага паўстаньня 1863—1864 гадоў у Беларусі

• Щучинский район // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9.

• Шчучынскі раён , Radzima.org
• Шчучынскі раён  (рас.), Глёбус Беларусі
• Інфармацыя на старонцы Гарадзенскага аблвыканкаму